*توجه *توجه برای مشاهده مطلب و یا دانلود فایل مورد نظر خود به پایین همین پست مراجعه گردد
Araceae
Scientificname: Acorus calamus
Latine name: Sweet Flag
6- اگیر ترکی: (ریشه تازه آن سمی است. وقتی در پزشکی از آن استفاده می کنند روغن های اسانس دارایزوله آنرا نباید استفاده کرد. این روغن اسانس دار که در ریشه وجود دارد سمی و سرطان زا می باشند. گونه های تری پلوئید آن در آسیا پیدا شده ولی گونه های دیپلوئید آن در آمریکای شمالی و سیبری است که این مواد سمی را ندارد.)
از خانواده Araceae ، جنس Acorus می باشد
گستره:
اروپا ، آسیا و آمریکای شمالی
ویژگیهای فیزیکی:
گیاه دوساله تا یک متر رشد می کنند. این گیاه به سرما حساس نمی باشد. گلدهی آن درماه اردیبهشت تا خرداد و رسیدگی بذرازخرداد تا تیرماه صورت می گیرد. گلها دوجنسی وگرده افشانی بوسیله حشرات صورت می گیرد. گیاه خاکهای شنی ، لومی و رسی را ترجیح می دهد. در ضمن در خاکهای اسیدی، خنثی و قلیایی رشد می کند. آن در سایه رشد نمی کند ولی درآب می توانند رشد کنند.
کاربرد غذایی:
ریزوم اگیرترکی قندی است و در شیرینی جات ازآن استفاده می کنند. پوست ریزوم را کنده، تلخی آنرا ازبین می برند و مثل میوه آنرا می خورند. آنرا وقتی برشته کنند مثل یک سبزی دلپذیرآنرا مصرف می کنند. ریزوم سرشار ازنشاسته است و ریشه 1% روغن دارد که به عنوان چاشنی غذایی استفاده می شود. ریشه گلوکوزید تلخ هم دارد. ریزوم پودر شده طعم ادویه ای دارد که می تواند جایگزین زنجبیل، دارچین وجوز شود. مقدار کمی از ریزوم پودر شده را در چای برای طعم دادن به آن می ریزند. گل آذین جوان و تازه آن به خاطر شیرینیش توسط بچه ها خورده می شود. برگهای جوان را می پزند. برگهای تازه 0.078% اسیداکسالیک دارد. بخشهای درونی ساقه های جوان هم خام خورده می شود(در سالاد).
کاربرد دارویی:
اگیر ترکی درآریزونا خوراک مطلوب برای جوان کردن سیستم عصبی و مغزی است، همچنین در درمان سوءهاضمه هم بکار برده می شود. اگر چه ریشه خاصیت سرطان زایی دارد، ولی تسکین دهنده، مقوی غرایز جنسی، خوشبو کننده، داروی ضد نفخ، عرق آور، قاعدگی آور، خلط آور، تب بر، توهم زا، کم کننده فشار خون، مسکن، محرک، اشتها آور و ضد کرم نیز می باشد. همچنین از آن در درمان ناراحتیهای گوارشی ، برونشیت وسینوزیت استفاده می کنند. گفته می شود اگیربه طرزعجیبی اشتها را زیاد می کند و سفارش شده که ازآن برای درمان بی اشتهایی استفاده شود. در مقدار کم اسید معده را کم می کند ولی اگر در مقداربالا مصرف شود ترشح معده را افزایش می دهد. اگر از آن به مقدار زیادی مصرف شود دل آشوبی واستفراغ را به همراه دارد. این گیاه برای درمان جوشهای پوستی ، رماتسیم و درد های عصبی هم بکار می رود. دم کرده ریشه سبب سقط جنین می شود. جویدن ریشه سبب کاهش درد دندان می شود. آن درمان کننده دردهای مفاصل، سرطان، تشنج، اسهال، بدی گوارش و بیماری صرع است. جویدن ریشه بوی تنباکو را ازبین می برد. ریشه های دو تا سه ساله پوک و خشن هستند. این ریشه ها را در اواخر پاییز یا اوایل بهار بریده و خشک می کنند. ریشه خشک شده 70% وزن خود را از دست می دهد.
کاربرد دیگر:
از برگهای اگیر ترکی سبد یا حصیر می سازند. از روغن آن حشره کش می سازند که بر علیه حشرات و مگس های خانگی بکار می رود، وقتی این حشره کشها را درون انبار روی برنج بگذارید ، شپشه برنج را دفع می کند.
جزئیات کاشت:
در خاکهای لومی یا آب های کم عمق و محیط آفتابی و PH حدود 5.5 تا 7.5 رشد می کند .
تکثیر:
بهتر است بذر تا موقعی که برسد درون شاسی سرد نگهداری شود. درون گلدان را تا 3 سانتی متر پرآب بکنید. تا موقعیکه گیاه به قدر کافی رشد کند و زمستان گذرانی کند درون شاسی سرد نگهداری بکنید. دربهار قبل از شروع رشد تقسیم را انجام دهید. اگیر را درهرموقعی ازفصل رشد که بخواهید ، می توانید به زمین اصلی انتقال دهید.
*توجه *توجه برای مشاهده مطلب و یا دانلود فایل مورد نظر خود به پایین همین پست مراجعه گردد
خصوصیات درمانی و گیاهی چند گیاه دارویی
آگاو
Scientificname: Agave Americana
Agavaceae
Latine name: Agave
1- آگاو: (شیره گیاه باعث آماس پوستی در بعضی از مردم می شود. در ضمن تیغهای درشتی دارد.)
از خانواده Agavaceae ، جنس Agave می باشد.
گستره:
آمریکای جنوب غربی
ویژگی های فیزیکی :
گیاه دائمی همیشه سبز تا 7.5 متر رشد می کند. این گیاه به سرما حساس نمی باشد. گلها دو جنسی و گرده افشانی به وسیله پروانه ها صورت می گیرد. آگاو درخاکهای شنی، لومی ورسی با زهکش خوب رشد می کند. این گیاه در خاکهای اسیدی، قلیایی وخنثی رشد می کند. در سایه نمی تواند رشد کند. به رطوبت خاک نیاز دارد و مقاوم به خشکی است.
کاربرد غذایی:
مغزگیاه آگاو سرشار ازساکارین است و وقتی پوست آن کنده شود آنرا می توان خورد، شیرین و مغذی اما نسبتا فیبری است. بذر را در آرد ترکیب کرده و به عنوان غلیظ کننده در سوپ یا اینکه در ساخت نان بکار می برند. شیره ای که ازساقه گل دهنده می گیرند به عنوان شربت استفاده می کنند.
کاربرد دارویی:
شیره گیاه آگاو را همانند ضماد بر روی جراحتها می گذارند. شیره همچنین در درمان اسهال و اسهال خونی بکارمی رود. شیره ضد عفونی کننده، معرق، ادرارآور وضدیبوست است. دم کرده برگهای ریزریزشده، مسهل وعصاره برگ برای درمان ضرب دیدگی بکار می رود. همچنین در درمان دیرهضمی، نفخ شکم، یبوست وزردی بکارمی رود. شیره ضدعفونی کننده وازرشد باکتریها در معده و روده جلوگیری می کند. از برگها داروی استروئیدی می سازند. یک صمغ از ریشه و برگ می گیرند که در درمان دندان درد بکار می رود. ریشه معرق وادرارآورمی باشد. آن همچنین در درمان سفلیس بکار می رود.
کاربرد دیگر:
از ساپونین گیاه صابون می سازند(در ریشه می باشد). وقتی ریشه و برگ را خرد می کنند و سپس با آب آنرا می جوشانند، ساپونین از آن استخراج می شود. گیاه خاصیت حشره کشی دارد. یک فیبر قوی از برگها می گیرند که از آن طناب، نخ و پارچه می سازند. ساقه های گل دهنده خشک شده همانند یک پوشش ضدآب بکار می رود.
جزئیات کاشت:
آگاو نیاز به خاک با زهکش خوب ومحیط آفتابی دارد. دمای 3 درجه زیر صفر را تحمل می کند.
تکثیر:
بذررا بصورت سطحی در محیط آفتابی در ماه فروردین و درون گلخانه گرم بکارید. بذردردمای 20 درجه درعرض 1 تا 3 ماه جوانه می زند. جوانه ها را در گلدانهای مجزا با خاک زهکشی شده بکارید تا به قدر کافی بزرگ شود. ازاین گیاه تا موقعی که ارتفاعش به 20 سانتی متربرسد مراقبت بکنید. گیاه را دراواخر بهار یا اوایل تابستان بعد از سرمای ناگهانی خارج می کنید .
Alliaceae
Scientific name: Allium sativum
Latine name: Garlic
2- سیر (ماده ای سمی در سیر وجود دارد که مصرف زیاد آن دربعضی از پستانداران مثل سگ اثر بدی خواهد گداشت. )
از خانواده Alliaceae ، جنس Allium می باشد.
(مصریها ازش سیر را تا مقام الوهیت رساندند ، آنها هر روز صبح یک حبه سیر به کارگرانی که اهرام را می ساختند می دادند تا آنها را در برابر بیماری مصون بدارد. هنگامیکه هانری چهارم بدنیا آمد، پدربزرگش یک حبه سیر به لب و دهان او مالید تا او تندرست و شاداب بماند. در مارسی فرانسه طاعون پیدا شد، چهارنفر دزد بدون ترس از طاعون بدزدی مشغول شدند، آنها با مصرف مخلوط سرکه و سیر در برابر طاعون مصونیت داشتند.)
گستره:
آسیای مرکزی
ویژگیهای فیزیکی:
گیاه سیربه اندازه 6 تا 15 سانتی متر رشد می کند. این گیاه به سرما حساس نمی باشد. گلهای آن دوپایه و گرده افشانی بوسیله زنبور و حشرات صورت می گیرد.گیاه خاک های شنی و لومی با زهکش خوب را می پسندد. در ضمن در خاکهای اسیدی ، خنثی ، قلیایی وخیلی قلیایی رشد می کند. سیرنمی تواند در سایه رشد کند.
کاربرد غذایی:
گل ، برگ ، ریشه، بذر آن قابل استفاده است. آنها بصورت خام یا پخته مصرف می شود. سیر یک ماده غذایی شگفت انگیز می باشدکه حتما باید در جیره غذایی گنجانده شود ولی به علت بوی بدش کمتر مورداستفاده قرار می گیرد. از سیر به عنوان چاشنی غذایی در سالاد وغذاهای دیگر استفاده می شود. چینی ها سیر را به خاطر برگش می کارند. هر 100 گرم سیر 360 کالری انرژی ، 13.5 گرم پروتئین، 0.7 گرم چربی، 82 گرم کربوهیدرات ، 82 گرم فیبر، 3.5 گرم خاکستر، 65 میلی گرم کلسیم، 400 میلی گرم فسفر، 4.3 میلی گرم آهن ، 53 میلی گرم منیزیم، 1250 میلی گرم پتاسیم، 0.7 تیامین، 0.2 میلی گرم ریبوفلاوین، 1.25 میلی گرم نیاسین، 35 میلی گرم ویتامین C دارد.
کاربرد دارویی:
سیرتاریخچه طولانی در درمان انواع بیماریها مثل کچلی و غیره دارد. این گیاه قارچ کش، ضدباکتری، مقوی و ضدعفونی کننده می باشد. درضمن این گیاه اثرات بازدارنده ای روی انواع انگلهای گرم منفی پاراتیفوئید– تیفوئید دارد. سیر مسمومیتهایی را که به خاطر فلزسرب ایجاد می شود، رااز بین می برد. همچنین فعالیت ضدسرطانی دارد و برای قلب و گردش خون مفید می باشد. تحقیقات اخیر نشان داده که سیر متابولیسم گلوکز را در افراد دیابتی کاهش می دهد.همچنین حملات قلبی را کاهش می دهد. از سیر بصورت استعمال خارجی برای درمان زخمهای مختلف بکار می رود. یک حبه سیر کرم کش ، ضدتنگی نفس، ضدکلسترول خون، ضدعفونی کننده ، ضداختلاج ، مسهل صفرا، معرق ، ادرارآور ، خلط آور ، تب بر، محرک ، اشتها آور، مقوی و کند کننده گشادشدن رگها می باشد.
دیگرکاربرد:
از عصاره سیر به عنوان حشره کش استفاده می شود؛ بدین صورتکه 3یا 4 قاشق سوپ خوری سیر ریز کرده به همراه دوقاشق سوپ خوری سیر رنده شده را در 1 لیترآب می جوشانید، بعد از جوشیدن این ماده را هم زده وبگذارید به آرامی سرد شود ترکیبی که بدست میاید بعنوان حشره کش استفاده می شود. در چین از سیر چسبی می سازند که برای چسباندن شیشه از آن استفاده می کنند. در ضمن سیر بعنوان قارچ کش ، ضد کپک ، زنگ و کرم گوجه فرنگی و سیب زمینی بشمار میاید. همچنین این گیاه حشرات، خرگوش و موش کور را از خود می راند.
جزئیات کاشت:
سیر در زمین آفتابی با زهکش خوب و اسیدیته پایین بهتررشد می کند. خاکی را که اسیدیته آن خیلی پایین باشد را دوست ندارد. این گیاه PH حدود 4.5 تا 8.3 را تحمل می کند. غده های سیر در خاک مرطوب پوسیده می شوند. این گیاه درجه حرارت 10 درجه سانتی گراد زیرصفر را تحمل می کند . این گیاه را باید تا حدی عمیق کاشت. غده دهی سیر تحت تاثیر دمای محیط نگهداری آن می باشد بطوریکه انبار سرد با دمای 0 تا 10 درجه سانتی گراد شکل گیری غده را تسریع می بخشد و انبار با دمای بالاتر از 25 درجه سانتی گراد غده دهی را تاخیر یا اینکه باز می دارد. سیرگیاهی است که از رشد لگومها جلوگیری می کند ولی گیاهانی مثل هویج ، خانواده رزها، چغندر و بابونه در کنار آن سبز می شوند.
تکثیر:
اگرچه می توان سیر را دراواخر زمستان یا اوایل بهار کاشت ولی عملکرد آن کم می باشد. معمولا سیر را درپاییز می کارند.
Scientific name: Allium cepa
Latine name:Onion
3- پیاز: (مصرف بیش اندازه پیاز در بعضی از پستاندارن بویژه سگ باعث مسمومیت می شود.)
از خانواده Alliaceae ، جنس Allium می باشد
(امام صادق(ع): پیاز بلغم و تخمه را برطرف کرده و به نیروی باء می افزایدو نوعی تب را درمان و لثه را محکم می کند.)
گستره:
آسیای غربی بویژه ایران
ویژگیهای فیزیکی:
پیاز همیشه سبز تا 60 سانتی متر رشد دارد. این گیاه به سرما حساس نمی باشد. گلدهی در ماههای خردادوتیر می باشد. گلها دوجنسی و گرده افشانی بوسیله حشرات و زنبور صورت می گیرد. پیاز درخاک شنی و لومی با زهکش خوب رشدمی کند. همینطور در خاکهای اسیدی ، قلیایی و خنثی رشد می کند. پیاز در خاکهای خیلی قلیایی هم رشد می کند . این گیاه در سایه رشد نمی کند.
کاربرد غذایی:
پیاز را خام یا پخته مصرف می کنند. اندازه پیاز 10 سانتی متر یا بیشتراست. پیاز را برش داده و در سالاد و در بین ساندویج مصرف می کنند. آنرا می توان پخت یا اینکه بجوشانید و بعنوان چاشنی در سوپ، کباب وغیره استفاده می شود. برگ را خام یا پخته مصرف می کنند. از برگ پیاز بهاره که جوان و درحال رشد هستند استفاده می کنند. با درست پاشاندن بذراز پیاز در هر موقعی از سال می شود استفاده کرد. گل پیاز را خام مصرف می کنند. آنرا به عنوان تزیین کننده سالاد استفاده می کنند. بذرها را جوانه دار کرده و بعد می خورند.
کاربرد دارویی:
پیاز خام اثربهتری روی بدن دارد. پیاز کرم کش ، ضداعصاب ، گند زا ، ضد تشنج ، ضدنفخ شکم ، ادرارآور، خلط آور، تب بر، پایین آورنده قند و فشارخون، حل کننده سنگ آبدان، اشتها آور و مقوی می باشد. وقتی به طور منظم در رژیم غذایی فرد باشد در درمان گلودرد، حملات قلبی و سخت شدن شرایین بکار می رود. آن همچنین در درمان عفونت های دهانی و پوسیدگی دندان بکارمی رود. پیاز پخته را می توان به صورت ضماد بر روی زخم ها قرار داد. آب پیاز در درمان نیش زنبور و زنبو عسل ، گزیدگی، خراش و عارضه های پوستی به واسطه قارچ ها تاثیر بسزایی دارد. وقتی پیاز را حرارت بدهیم آب پیاز را قطره قطره در گوش بریزیم برای درمان گوش درد بکارمی رود. آن همچنین به بستن سریع روی زخم ها، شتاب گرفتن درمان و از بین رفتن لکه های صورت کمک می کند.
کاربرد دیگر:
اشک پیاز دفع کننده حشرات است ، پس با مالیدن آن روی پوست از دست حشرات خلاص شوید. اشک پیازمثل یک زنگار عمل می کند وآنرا می توان روی فلز ، لیوان و مس بسابید تا آنها را جلا بدهد. از پوست رنگ زرد مایل به قهوه ای می گیرند. گفته می شود اشک پیاز را به پوست سر بمالید که در رشد موها و کاهش طاسی تاثیر به سزایی دارد. آن مثل یک آرایش دهنده برای از بین لکه های روی صورت کاربرد دارد. یک نوع اسپری از پیاز (یک کیلو پیاز پوست کنده خردشده را درون آب جوش قرار می دهید ) می سازند که مقاومت گیاهان را به بیماری و انگل ها افزایش می دهد.
جزئیات کاشت:
پیاز خاک غنی با زهکش خوب و PH حدود6.5(PH حدود 4.5 تا 8.3 را تحمل می کند ) ویک محیط آفتابی را ترجیح می دهد. برای رشد بهتراین گیاه ، هوای خنک در مراحل اولیه رشد برای گیاه مناسب می باشد. گیاه مقاوم به سرما است ولی طولانی شدن درجه حرارت زیر 10 درجه سانتی گراد به مدت زیاد باعث می شود که پیاز به گل برود. رشد مطلوب پیاز در درجه حرارت 20 تا 25 درجه صورت می گیرد. پیاز با اکثر گیاهان مثل رز، هویج ، چغندرو بابونه سازگاری دارد ولی با لگوم ها نمی سازد. پیازهمنشین بدی با یونجه می باشد .
تکثیر:
بذر پاشی اولیه پیاز در بهمن ماه و در گلخانه صورت می گیرد، در بهار آنها را خارج می کنید. بذر پاشی اصلی در ماههای اسفند یا فروردین در محیط بیرون صورت می گیرد. این بستر باید خیلی خوب آماده باشد. بذر پاشی دیگررا می توان درماه مرداد انجام داد (واریته هایی که مقاوم به سرمای زمستانه هستند مثل پیازهای ژاپنی). پیازچه های پیاز را در ماههای اسفند یا فروردین می کارند. خاک نباید خیلی غنی باشد تا نشاها در اولین سال خیلی رشد کنند. گیاه پیازی به اندازه 1 تا 2 سانتی متر تولید می کند و این پیاز در تابستان بعدی برداشت می شود آنها را در یک انبار خنک نه سرد بگذارید تا زمستان گذرانی می کند و بعد آنها را درفروردین ماه بکارید.
Scientific name: Allium cepa ascalonicum
Latine name: shallot
4- موسیر: (موادسمی در آن وجود داد که در بعضی از پستاندارن ایجادحساسیت می کند. این حساسیت بیشتر در سگ مشاهده شده است.)
از خانواده Alliaceae ، جنس Allium می باشد.
ویژگیهای فیزیکی:
غده 30 سانتی متر رشد می کند. موسیر به سرما حساس می باشد. گلها دوجنسی و گرده افشانی بوسیله زنبور و حشرات صورت می گیرد. موسیر در خاکهای شنی و لومی با زهکش خوب رشد می کند. گیاه در خاکهای اسیدی ، خنثی، قلیایی و حتی خیلی قلیایی رشد می کند. موسیر می تواند در سایه رشد کند.
کاربرد غذایی:
غده موسیر بصورت خام یا پخته مصرف می شودو اندازه اش بالای 6 سانتی متر می باشد. آنرا می توان به سالاد اضافه کرد و یا اینکه مثل سبزیهای پختنی مصرف نمود. برگهای موسیر را بصورت خام یا پخته مصرف می کنند. با برداشت برگ از تولید غده به مقدار زیاد خود داری می شود. گلهای موسیر راخام می خورند. از گل درتزئین سالاد استفاده می شود.
کاربرد پزشکی:
موسیر مثل پیاز بویژه وقتی خام مصرف شود، برای فعالیتهای بدنی مفید می باشد. پیاز موسیر، کرم کش، ضدعفونی کننده، ضداختلاج، بادشکن، ادرارآور، خلط آور، تب بر، تنظیم کننده فشارخون، اشتها آور ومقوی می باشد.وقتی بطور منظم در سیستم غذایی استفاده شود از حکلات ناگهانی قلبی جلوگیری می کند. پیازهای پخته را مثل ضماد بر روی زخم می گذارند. آب تازه موسیر، برای درمان نیش زنبورعسل، نیش حشرات و مشکلات قارچی پوستی مفید می باشد. این عصاره به شکل گرفتن بافتهای زخمی کمک زیادی می کند. از آن برای برداشتن کک و مک صورت استفاده می کنند.
کاربرد دیگر:
عصاره گیاه دافع حشرات می باشد. از پوست غده موسیر، رنگ قهوه ای مایل به زرد می گیرند. وقتی آنرا به پوست سر بمالانید بیمویی را درمان می کند.
جزئیات کاشت:
موسیر محیط آفتابی و خاک زهکشی شده را ترجیح می دهد. آن در خاکهای سنگین رسی رشد نمی کند. این گیاه PH حدود 4.5 تا 8.3 را تحمل می کند. این گیاه اغلب بوسیله غده تکثیر می شود. موسیر با هویج ، گل رز، چغندر و بایونه رشد می کند اما با لگومها رشد نمی کند.موسیر همنشینی بدی با یونجه می باشد.
تکثیر:
غده های موسیر را در اواخر زمستان و اوایل بهار در زمین اصلی بکارید.
Anacardiaceae
Scientificname: Rhus glabra
Latine name: Smooth Sumach
5- سماق: (شیره بعضی از گونه های سماق باعث ایجاد جوش در افراد حساس می شود.)
از خانواده Anacardiaceae ، جنس Rhus می باشد.
گستره:
آمریکای شمالی
ویژگیهای فیزیکی:
یک درختچه خزان پذیر تا 3 متر رشد می کند . این گیاه نسبت به سرما حساس می باشد. گلدهی سماق در ماههای تیر ومرداد ورسیدگی بذرآن در ماههای شهریور ومهرمی باشد. گلها دوپایه و گرده افشانی بوسیله زنبور صورت می گیرد. گیاه خود گرده افشان نمی باشدوبرای طبیعت جذاب می باشد. سماق در خاکهای شنی، لومی و رسی با زهکش خوب رشد می کند. در ضمن در خاکهای فقیرهم رشدمی کند. گیاه درخاکهای اسیدی، خنثی و قلیایی رشدمی کند. سماق نمی تواند در سایه رشد کند. گیاه در برابر بادهای قوی مقاوم می باشد ولی در برابر بادهای بحری مقاوم نمی باشد.
کاربرد غذایی:
میوه سماق را بصورت خام یا پخته مصرف می کنند. مزه میوه ترش می باشد، بنابراین جایگزین آبلیمومی شود. میوه نسبتا کوچک است ولی پانیکولهای زیادی تولید می کند که به راحتی برداشت می شوند. وقتی میوه را به مدت 10 تا 30 دقیقه در آب داغ یا سرد قرار دهید، نوشیدنی مثل لیموناد(بدون هیچ گاز) درست می شود. پوست ریشه راجدا کرده وبصورت خام استفاده می کنند. در استفاده از آن باید دقت لازم را کرد. شاخه های جوان را بدون پوست وبه صورت خام مصرف می کنند. در استفاده از آن باید دقت لازم را کرد.
کاربرد دارویی:
از سماق به عنوان داروی قابض و ضدعفونی کننده استفاده می کنند. از پوست یا ریشه آن چایی ساخته می شود که مقوی، ضدعفونی کننده، داروی قابض، شیرافزا، منعقدکننده خون، محمر و نیروبخش می باشد. همچنین دردرمان اسهال، تب، ضعف عمومی بدن،زخمهای درون دهان، خونریزی مقعدی وسقوط رحم بکارمی رود. آنرا غرغره کرده و در درمان گلودرد بکار می برند. پوست پودر شده سماق بصورت ضماد بر روی زخمهای قدیمی گذاشته می شود. دم کرده سماق در درمان سرماخوردگی، گلودردها، دفع ادرار دردناک و اسهال خونی کاربرد دارد. ریشه را در پاییز برداشت کرده ،خشک نموده و بعدا مصرف می کنند. جوشانده شاخه با بذر در درمان خارش های سر بکار می رود. شیرابه آن بصورت ضماد بر روی زخمها قرارمی گیرد. چایی که ازبرگها می سازند در درمان زخمهای لثه و وقتی به روی لبها بسابند زخمهای روی لب را درمان می کند. دانه ها ادرارآور، قاعدگی آور، قی آور، مسهل و تب بر می باشد. دم کرده شکوفه به عنوان دهان شوی برای درآوردن دندان نوزادان بکار می برند. دم کرده شکوفه ها برای درد چشمها مفید می باشد.
کاربرد دیگر:
برگ(10 تا 25%)، شاخه های ریز و ریشه سرشار ازتانن می باشند. برگهارادر پاییز جمع آوری کرده وازآن رنگ قهوه ای می گیرند. از میوه رنگ سیاه وقرمزمی گیرند. ازبرگ، پوست و ریشه رنگ سیاه می گیرند. ازریشه هایی که در بهار کنده می شود رنگ زرد می گیرند. از بذر روغن می گیرند که از آن شمع می سازند. گیاه سیستم ریشه ای وسیعی دارد که خاک را حفظ می کند .
جزئیات کاشت:
سماق در خاکهای زهکشی شده ویک محیط آفتابی بهتررشد می کند. وقتی گیاه درخواب باشد تا 25 درجه زیر صفر را تحمل می کند ولی گیاه جوان ممکن است در برابر سرما صدمه ببیند.
تکثیر:
بهتر است بذرسماق تا موقعیکه برسد در شاسی سرد نگهداری شود. بذر را به مدت 24 ساعت در آب داغ خیسانده (استرافیکاسیون 80 تا 90 درجه ای که بعد ازآن بگذارید به آرامی سرد شود) که باعث می شودعوامل بازدارنده جوانه زنی بذراز بین برود. تا وقتیکه این جوانه ها به قدر کافی بزرگ شودازآنها مراقبت کنید. جوانه ها را در گلدانهای مجزا کاشته و آنها را درگلخانه نگهداری کنید. گیاه را در اواخر بهار یا اوایل تابستان بعد ازسرمای بهاره در زمین اصلی بکارید. در ماه های تیرو مرداد از چوبهای نیمه بالغ قلمه پاشنه دار به اندازه10 سانتی متر تهیه کرده ودر شاسی نگهداری کنید. درآذرماه قلمه ریشه به اندازه 4 سانتی متربریده ودر گلدان، بصورت عمودی در گلخانه نگهداری کنید. پاجوشها را از اواخر پاییز تا زمستان می گیرند.
*توجه *توجه برای مشاهده مطلب و یا دانلود فایل مورد نظر خود به پایین همین پست مراجعه گردد
| بیماری های مهم درختان زیتون |
زیتون ( Olea europaea Oleaceae) درختی است با عمر طولانی، نیمه گرمسیری، همیشه سبز و بومی مدیترانه. عمر برخی از آنها تا 1000 سال هم می رسد. ارزش زیتون به خاطر میوه و روغن آن است. کشورهای حاشیه مدیترانه دارای 95% از کل سطح زیر کشت زیتون دنیا می باشند. 90% زیتون های تولید شده برای تهیه روغن به کار می رود.
اسپانیا برگترین تولیدکننده روغن زیتون جهان است ( 23% ). بعد از آن ترکیه (12% ) ،امریکا (11.4%) ، مراکش (8.5%) ، سوریه (7.5%) و یونان (7.3%).
درخت زیتون قادر است خود را با شرایط محیطی مختلف وفق دهد. این درخت احتیاج به اقلیم های ملایم با تابستان های نه چندان گرم و زمستان های سرد دارد. اگر چه زیتون برای باردهی مناسب به سرما احتیاج دارد ، ولی اگر دما به کمتر از 10- درجه سانتیگراد برسد آسیب می بیند. زیتون به عنوان یک گونه گیاهی مقاوم به خشکی شناخته می شود و می تواند استرس های آبی را تحمل کند. حداقل آب مورد نیاز زیتون در سال 2000 متر مکعب در هکتار است. بیشتر این آب ، در طول دوره گلدهی و تشکیل دانه در اواخر بهار و بعد در تابستان که اندازه میوه ها افزایش پیدا می کند، مورد نیاز است. زیتون میتواند در خاکهای فقیر و خاکهای صخره ای حاشیه تپه ها هم رشد کند ولی بهترین زیتون ها از درختانی به عمل می آید که در خاکهای عمیق کشت شده اند. زیتون خاکهای شور و قلیایی و خاکهایی که آهک زیادی دارند را هم تحمل می کند.
سیستم ریشه ای زیتون سطحی است و قادر به تحمل خاکهای غرقاب شده نیست و حتی در خاکهای عمیق هم فقط 90 تا 120 سانتیمتر در خاک نفوذ می کند. بخش های هوائی درخت دارای شاخه های اصلی مجتمع و متراکم، میانگره های کوتاه و برگهای متراکم است که اگر با هرس راه باریکی در شاخه ها باز نکنیم، مانع از رسیدن نور به مرکز درخت می شوند.
کنار هر برگ در زیتون جوانه های گل دهنده وجود دارند. این جوانه ها در فصل جاری به وجود می آیندو در فصل رشد بعدی جوانه می زنند. هر گل آذین شامل 15 تا 30 گل است که این تعداد به نوع کلتیوار و شرایط زراعی آن سال بستگی دارد. اگر در کنار همه برگها یک گل آذین بوجود بیاید، هر سر شاخه پتانسیل تولید چند صد گل را خواهد داشت.ولی تنها پنج درصد از این گلها به میوه تبدیل می شوند.
زیتون توسط باد گرده افشانی می شود. در نتیجه گلدهی در شرایط بارندگی، دما ی بالا و بادهای خشک منجر به آسیب دیدن فرایند تشکیل میوه می گردد. بیشتر کلتیوار های زیتون در حالت تک کشتی (monoculturing) هم تولید میوه می کنند ولی محصول آنها در شرایط cross_pollination بهتراست. برداشت زیتون درپاییز یا زمستان صورت می گیرد.
سطح زیر کشت زیتون در ایران حدود 67 هزار هکتار است که از هر هکتار باغ آبی ( 10 سال به بالا ) به طور متوسط 5 تن محصول برداشت می شود و در باغهایی که مدیریت مناسبی دارند تا 10 تن هم زیتون قابل برداشت است. زیتون با توجه به شرایط محیطی و نوع کلتیوار بعد از 5 تا 8 سال به بار می نشیند و گیاهی است کاملا صنعتی . 20% از محصول زیتون کشور برای تهیه کنسرو و بقیه برای تولید روغن استفاده می شود.
گره زیتون : Olive Knot
? عامل بیماری :
Pseudomonas syringae p.v savastanoi
? رده بندی عامل بیماری : Bacteria , Gracilicutes , Pseudomonadales , Pseudomonadaceae
در برخی منابع عامل بیماری Pseudomonas savastanoi معرفی شده است.
بیماری ایجاد شده توسط این باکتری در فرانسه به سل زیتون (Tuberculosis of olive ) معروف است و علاوه بر زیتون روی درختان زبان گنجشک(Ash) نیز ایجاد بیماری می کند( شانکر درختان زبان گنجشک ) .
? علائم:
روی درختان گالهایی قابل مشاهده اند که که تقریبا در تمامی بافتها و بخشهای گیاه از جمله دمبرگها (Petiole) و پهنک برگ(Lamina) هم بوجود می آیند. آلودگی های اولیه باعث ایجاد فرورفتگی هایی می شوند که در اثر متلاشی شدن سلول ها بوجود می آیند. سپس بعد از اینکه درخت در بهار شروع به رشد می کند، تکثیر بافتهای اطراف این فرو رفتگی ها باعث بوجود آمدن گا ل یا گره در این نقاط می گردند. گره ها در اثر هیپرپلازی بافتها در ساقه های جوان، نقاط رشد و قسمتهای قطع شده بوجود می آیند.در واقع تکثیر زیاده از حد سلولهای میزبان در اثر تولید ایندول استیک اسید (IAA) توسط سلولهای باکتری است. بعد از گذشت چند ماه گره ها ظاهری اسفنجی و نامنظم پیدا می کنند و سپس سخت و قهوه ای می شوند. در شاخه های کوچک ، گره ها به 2 سانتیمتر هم می رسند. این گره ها باعث برگ ریزی و از بین رفتن شاخه های گل دهنده شده و منجر به کاهش محصول می شوند. در ضمن گره ها باعث کاهش اندازه میوه ها و مقدار روغن و نیز از بین رفتن طعم میوه ها می گردند.از میان واریته های کشت شده واریته Manzanillo از همه حساس تراست.
? اپیدمیولوژی :
باکتر یها با آب باران در کل درخت پخش می شوند( مقدار آلودگی با میزان بارندگی رابطه دارد) و فقط از راه زخم می توانند وارد بافتهای درخت شوند. باکتری ها معمولا از جای افتادن برگها، ترکهای ناشی از سرمازدگی، ضربات، هرس، تگرگ و حتی بادهای شدید نفوذ می کنند. جای افتادن برگها بین 10- 7 روز پس از افتادن آنها حساس است. بنابراین بیشترین خطر متوجه درختانی است که در طول دوره بارندگی، منافذ زیادی برای ورود باکتری دارند.
? کنترل :
کنترل گره زیتون شامل هرس تابستانه برای ازبین بردن اینوکولوم ( گره های روی درخت ) و حفاظت از درخت با باکتری کشهای مسی ، قبل و در طول دوره بارندگی است. ( مس تنها ماده ای است که برای کنترل گره زیتون ثبت شده است ). ترکیبات مسی از آلوده شدن منافذ درخت جلوگیری می کنند ولی باعث ازبین بردن گره ها نمی شوند.
چون تولید آلودگی ارتباطی با سن درخت ندارد، بنابراین مبارزه سالانه را از اولین پاییز بعد از کاشت درخت شروع می کنیم. در ضمن باید توجه داشت که درختان جوان به شدت به یخبندان حساسند و یخبندان باعث بوجود آمدن ترکهای زیادی در پوست آنها می شود که باکتری از طریق آنها می تواند آلودگی ایجاد کند. بنابراین استفاده از سموم مسی در درختان جوان برای کاهش تکثیر اینوکولوم و جلوگیری از آلودگی های بعدی، بسیار مفید خواهد بود.
باکتری های گره زیتون توسط آب باران از گره های موجود به منافذ منتقل می شوند. بنابراین باید قبل از شروع فصل بارندگی از سموم مسی استفاده کرد. در ضمن این روش بهترین راه مبارزه با لکه طاووسی زیتون نیز هست. آزمایشات نشان داده اند که یکبار سمپاشی در سال علیه گره زیتون کافی نیست. حداقل دوبار سمپاشی در سال، یکی در پاییز و دیگری در اوایل بهار، مورد نیاز است.
میزان حفاظت ترکیبات مسی از درخت، بسیار بستگی به مقدار اینوکولوم موجود در دوران آلودگی دارد. بنابراین بهترین روش این است که مقدار اینوکولوم را کاهش دهیم. سمپاشی سالیانه با مس در به حداقل رساندن میزان اینوکولوم بسیار موثر است. بنابراین وقتی شرایط محیطی برای شیوع آلودگی مناسب می شود ( مثلا بعد از یخبندان ) اپیدمی بوجود نخواهد آمد. در حالتی که اینوکولوم باکتری روی درختان زیاد است، میزان محافظت ترکیبات مسی حداقل است. پس لازم است هر سال سمپاشی را انجام دهیم.
اگر در زمستان دما زیر 20- درجه برود، پوست درخت آسیب دیده، ترک می خورد .این ترکها نقاط ایده آلی برای نفوذ باکتری اند و باید با سموم مسی پوشیده شوند. زمانی که باکتری در ترکهای ناشی از سرمازدگی تکثیر شود، مقدار اینوکولوم به شدت افزایش پیدادخواهد کرد و کنترل بسیار مشکل خواهد شد. پس بعد از یخبندان هم سمپاشی لازم است.
اینکه از چه نوع سم مسی استفاده کنیم، چندان مهم نیست. Nordox ، Kocide و مخلوط بردو همگی تقریبا به یک میزان باعث کنترل گره زیتون می شوند. مهم استاندارد بودن سم و مناسب بودن زمان سمپاشی است. در ضمن این موضوع برای مبارزه با لکه طاووسی زیتون هم صدق می کند.
روش دوم مبارزه هرس کردن است ولی باید توجه داشت که هرس کردن وقتی بیشترین تاثیر را دارد که میزان اینوکولوم در باغ کم باشد. در باغهایی که به شدت آلوده اند،هرس کردن مناسب به منظور از بین بردن اینوکولوم امکان پذیر نیست. در این حالت تنها روش ممکن، هرس شاخه های اصلی کل درخت یا بخشی از آن است ، به این منظور که در فصل رشد بعدی شاخه های جدیدی شروع به رشد کنند.
*توجه *توجه برای مشاهده مطلب و یا دانلود فایل مورد نظر خود به پایین همین پست مراجعه گردد
پاییز بدترین زمان برای هرس درختان زیتون است. نکات زیر را قبل از هرس کردن در نظر داشته باشید :
? حساسیت به یخبندان (Freeze Sensitivity) :
کنوپی بوجود آمده در تابستان گذشته می تواند شاخه های نازک و کوچک را از دمای بسیار پایین حفاظت کند. انجام هرس برای خلوت کردن کنوپی، این حفاظ را از بین خواهد برد و درختان هرس شده طی یخبندان بعدی بسیار شدیدتر از درختان هرس نشده آسیب خواهند دید و به شدت توسط گره زیتون آلوده خواهند شد که کنترل آن بسیار مشکل است.
? مدیریت اندازه درخت (Managing Crop Size) :
هرس روش بسیار مناسبی برای کنترل اندازه درخت است به ویژه وقتی که کم کردن حجم درخت مد نظر نیست. بنابراین بهترین کار این است که تا بهار، تا وقتی که مقدار رشد جوانه انتهایی قابل اندازه گیری است، صبر کنید. سپس میزان شدت هرس را انتخاب کنید.
? گره زیتون :
همانطور که گفته شد، هرس قبل یا در طول دوره بارندگی باعث ایجاد زخمهایی در درخت می شود که برای تولید آلودگی مناسبند. باران باکتری ها را در طول درخت جابجا می کند و آلودگی گسترش می یابد.
پس بهتر است هرس را در تابستان انجام دهیم. در ضمن وسایل هرس را باید بعد از هرس هر درخت ضد عفونی کرد.
پژمردگی ورتیسیلیومی زیتون : Olive Verticillium Wilt
عامل بیماری :
قارچ Verticillium dahliae و گونه Verticillium albo-atrum که در برخی نقاط فقط گونه اول گزارش شده است.
رده بندی عامل:
قارچ ورتیسیلیوم از قارچهای ناقص و از گروه Phialosporea است. در نوعی دیگر از رده بندی ورتیسیلیوم در راسته Hyphales از Deuteromycota قرار می گیرد.
آلودگی و گسترش:
پژمردگی ورتیسیلیومی یکی از مهمترین بیماری های زیتون است. این بیماری زیتون های تجاری کشت شده در باغها و همینطور زیتون هایی که در فضای سبز به کار رفته اند، حمله می کند. نماتد مولد غده، نماتد مولد زخم و سایر پوسیدگی های ریشه ای که باعث آسیب رسیدن به ریشه می گردند، ورود ورتیسیلیوم را به گیاه، در خاکهای آلوده، تسهیل می کنند.
شرح بیماری :
به عنوان یک قارچ خاکزاد، ورتیسیلیوم ابتدا به سیستم ریشه های زیتون، زمانی که دمای هوا پایین است، حمله میکند. ( قارچ در دمای بالاتر از 30 درجه رشد نمی کند ). بعد از نفوذ به ریشه ها، قارچ رشد کرده، ازمیان آوندها شروع به حرکت می نماید و سرانجام به شاخه ها و سرشاخه ها می رسد. دوره آلودگی از اواخر زمستان شروع شده و تا بهار طول می کشد. با شروع اولین گرمای تابستانه، قارچ غیرفعال می شود ولی متاسفانه تا آن زمان خسارت وارد شده است و درختان علائم بیماری را نشان می دهند. حضور قارچ در بافتهای آوندی باعث کاهش و قطع شدن جریان آب از ریشه به برگ می گردد. علائم پژمردگی ورتیسیلیومی را می توان مستقیما به توکسین هایی که توسط قارچ تولید می شوند و مانع انتقال آب از ریشه به ساقه می شوند، نسبت داد.
قارچ از فصلی به فصل دیگر درون خاک و احتمالا ریشه های آلوده باقی می ماند. هر دو قارچ عامل بیماری تولید کنیدی هایی می کنند که عمر کوتاهی دارند. قارچ V. dahliae تولید میکرواسکلروت هم میکند ولی V. albo-atrum میسلیومی با دیواره ضخیم و سیاهرنگ، شبیه به میکرواسکلروت تولید میکند که البته میکرواسکلروت نیست. مناسب ترین دما برای رشد گونه اول 28- 25 درجه و برای گونه دوم 25- 20 درجه است. قارچ V. dahliae در خاک به صورت میکرواسکلروت تا 15 سال هم باقی میماند. هر دوی آنها می توانند به صورت میسلیوم در میزبان های پایا، اندام های تکثیری یا در بقایای گیاهان زمستان گذرانی کنند.
علائم:
شروع ظهور علائم، در بهار، نزدیک زمان گلدهی است. برگهای تازه به سمت داخل پیچ میخورند و رنگ سبز تیره و جلوه براق خود را از دست می دهند. رنگ آنها خاکستری کدر و قهوه ای می شود. ریزش برگ و میوه های که بعد از ین صورت می گیرد، بستگی به شدت آلودگی، شدت وزش باد و استرس گرمایی موجود دارد. دستجات گل روی شاخه های آلوده از بین می روند و چسبیده به درخت باقی می مانند. رنگ پوست ممکن است تقریبا آبی رنگ شود. شاخه های تکی و مجزا، بخشهای بزرگی از درخت یا کل تاج درخت ممکن است در طول یک فصل زراعی ازبین برود. با این حال مرگ کل درخت به ندرت دیده شده است.
سیستم آوندی گیاهانی که آلوده به وریسیلیوم هستند، علامت مشخصی به صورت تغییر رنگ آوندها نشان می دهند. آوندهای آبکش در طول ساقه و ریشه به زنگ قهوه ای یا سبز در می آیند. ولی این علامت در درختان زیتون کمتر دیده شده است. برای مشاهده این علامت شاخه ای از درخت را ببرید و پوست آن را بکنید تا بتوانید تغییر رنگ آوندها را مشاهده کنید. ولی برای اینکه از وجود ورتیسیلیوم مطمئن شوید باید نمونه ها را در آزمایشگاه کشت دهید.
با سرد شدن دوباره هوا، قارچ بار دیگر فعال می شود و رشد وتکثیر را از سر می گیرد. شاخه ها هر سال، در طول دوره های سرد، بارها مورد حمله قرار می گیرند.
کنترل:
هیچ راه مبارزه ای برای درختان آلوده شده وجود ندارد. هرس سرشاخه های آلوده توصیه می شود ولی نمی توان با این روش باعث عقب نشینی قارچ از درون شاخه ها شد. محل اصلی قارچ درون ریشه ها است و از آنجا به سمت شاخه ها پیش روی می کند. استفاده از قارچکش ها هم موثر نیست. حتی ترکیبات سیستمیک هم اثر کمی در توقف قارچ ورتیسیلیوم دارند.
پیشگیری بهترین روش مبارزه است ولی همیشه امکان پذیر نیست ببسیاری از گیاهانی که به عنوان خوراک دام به کار می روند،سبزیجات و گیاهان زینتی به ورتیسیلیوم حساسند. خاکها به آسانی قبل از کشت به ورتیسیلیوم آلوده می شوند. عامل بیماری می تواند تا چندین سال درون خاک زنده بماند و به محض کشت گیاه حساس، در صورت مناسب بودن شرایط آن را آلوده کند. بنا براین بهتر است تا جایی که ممکن است از کشت در زمین های آلوده، به ویژه زمین هایی که سبزیجات به مدت طولانی در آنها کشت می شده اند خودداری کنیم.
ضدعفونی خاک با حرارت دادن خاکهای مرطوب به مدت نیم ساعت تا 71 درجه سانتیگراد باعث حذف ورتیسیلیوم از خاک گلخانه ها شده است ولی این روش در باغها عملی نیست .
آفتاب دهی (Soil Solarization) روشی موثر برای کاهش شیوع پژمردگی ورتیسیلیومی در بسیاری از باغها و زیتون های کشت شده در فضای سبز می باشد. قبل از کشت در محلی که به وجود بیماری در آن شک دارید، آن را آبیاری کنید و عمیقا شخم بزنید . بعد از آن خاک را با یک پلاستیک شفاف به قطر 4 تا 6 میلیمتر به مدت 8- 6 هفته و یا اگر امکان دارد، بیش از این مدت، بپوشانید. لبه های پلاستیک را با خاک محکم کنید و روی چند نقطه از پلاستیک خاک بریزید تا مانع از حرکت پلاستیک موقع وزش باد شود. محلی که برای آفتاب دهی انتخاب می کنید باید کاملا در معرض نور خورشید باشد تا اشعه های خورشید بتواند 30 ساتنیمتر اول خاک را گرم و ضدعفونی کند.
آفتاب دهی با موفقیت نسبی در باغهای زیتون مورد استفاده قرار گرفته است. قبل از استقرار پلاستیک ها علفهای هرز پای درختان را ازبین ببرید، شاخه های آلوده را قطع کنید و خاک را آبیاری کنید. پلاستیک ها باید با فاصله چندین سانتیمتر از محدوده سایه انداز درخت روی خاک قرار داده شوند. اگرچه دمای خاک در طول دوره های آفتابی کنترل بسیار بالا می رود، ولی درختان هیچ علائمی مبنی بر ناسازگاری نشان ندادند. طی آزمایشات انجام شده مقدار ورتیسیلیوم خاک با این روش کاهش پیدا کرد و جمعیت میکروارگانیسم های مفید خاک به طور معنی داری افزایش یافت. درخت بعد از آن به خوبی رشد کرد و دوباره کمتر به ورتیسیلیوم آلوده شد. ولی متاسفانه آلودگی های قبلی درخت هنوز وجود داشتند.
تدخین خاک (Soil Fumigation) روش دیگری است که می توان انجام داد و البته اگرچه می توان با روش های تدخینی زمین را قبل از کشت ضدعفونی کرد ولی بهتر است از کشت در زمین آلوده خودداری کنیم زیرا تدخین روشی پرهزینه است و به ندرت باعث کنترل 100% می شود و مصرف برخی از مواد تدخینی موثر مثل متیل بروماید، به خاطر آسیب هایی که محیط زیست می زنند به تدریج منسوخ شده. انتخاب دقیق زمین و استفاده از نهال های سالم می تواند جلوی بسیاری از روش های پر هزینه را بگیرد.
مخلوط کلروپیکرین/ متیل بروماید و سم متام سدیم بیشترین سموم استفاده شده علیه ورتیسیلیوم برای تدخین خاک هستند.
نحوه استفاده از متیل بروماید در بخش کنترل قارچ Armillaria آمده است.
راه دیگر مبارزه استفاده از ارقام مقاوم است. واریته Ascalano اگرچه یک واریته مقاوم نیست ولی متحمل محسوب می شود.
بسیاری از گیاهان زراعی نظیر پنبه ( که یک میزبان مطلوب است و اینوکولوم قارچ در مزارع پنبه به سرعت افزایش می یابد ) ، خانواده کدوئیان، فلفل، پسته، هسته داران، گوجه فرنگی و گیاهان زینتی مثل پیچ امین الدوله، یاس بنفش، ماگنولیا، درخت پر، درخت لاله و درختانی مثل افرا، نارون، اقاقیا، زبان گنجشک، درخت عرعر، سنجد و انجیر به ورتیسیلیوم حساسند.
از گیاهان مقاوم می توان بسیاری از بازدانگان مثل سرو، ژنکیو، نراد، سروکوهی، نوئل، سرخدار، تمام تک لپه ای ها مثل خرما، برخی از دولپه ای ها ( سیب، گلابی، به، زالزالک، شاه بلوط، بلوط، مرکبات، توت، گردو، چنار، تبریزی، نمدار، بید ) را نام برد.
اقدامات زراعی مثل استفاده از کودها، مدیریت صحیح آبیاری و کنترل علفهای هرزکم و بیش در کنترل پژمردگی ورتیسیلیومی موفق بوده اند. هدف اکثر آنها افزایش قدرت گیاه برای جلوگیری از بروز علائم بیماری است. البته هیچکدام از آنها باعث معالجه بیماری و حذف آن از درخت نمی شوند.
چشم طاووسی زیتون Peacock spot ( Olive leaf spot Olive )
بیماری در شمال وجود دارد ولی خسارتزا نیست.Spilocea oleaginea عامل بیماری است که فرم جنسی آن دیده نشده است. فرم غیرجنسی باعث آلودگی و بقا می‌شود. ایجاد لکه‌های سبزتیره با هاله زرد دراندامهای هوایی میکند.بیماری پلی‌سیکل است
بیماری لکه زیتونی مو Grapevine olive spot
بیماری برای اولین بار توسط اسفندیاری در سال 1950(1328) وسپس Steyaert در سال 1953 گزارش شده است. عامل بیماری قارچ Asperisporium vitiphyllum است که بیشتر به برگها حمله میکند. درگذشته عامل را Stigmina esfandiarii می‌نامیدند. علائم بیماری با ظهور لکه‌های نسبتاً گرد و سیاه مایل به زیتونی در روی دو سطح برگ مشاهده می‌شود. در اطراف لکه‌ها معمولاً هاله شفافی دیده می‌شود. رشته‌های میسلیوم قارچ در پارانشیم برگهای آلوده فعالیت دارند و با ایجاد هاستوریم از مواد غذائی سلولهای پارانشیمی تغذیه می‌کنند. بعد ازتوسعه‌ی قارچ در دو طرف سطح برگ کنیدیوفرهای دسته‌ای شکل همراه با کنیدیهای زیتونی مایل به قهوه‌ای چند حجره‌ای تشکیل می‌شود. میسلیوم قارچ در بقایا و جوانه‌های آلوده زمستان گذرانی میکند.
کنترل:
1- زینب(دیتان ز د 78) wp 80% و 2-1 درهزار
2- کاپتان wp 50% و 3- 2.5 درهزار
توصیه‌ها: جمع آوری برگها و بقایا و شخم پای درختان مـو باعث کاهش حملهِ اولیه قارچ می‌شود
*توجه *توجه برای مشاهده مطلب و یا دانلود فایل مورد نظر خود به پایین همین پست مراجعه گردد
| مبحث غلات – بخش چهارم (بخش پایانی) |
ذرت "Corn", " maize" :
ذرت یکی از غلات مهم جهان و از نظر مقدار تولید در سطح جهانی مقام دوم بعد از گندم را دارد. ظاهرا ذرت درآمریکای مرکزی و از اجداد وحشی خود به نام "Teosinte" تئوزینت با نام های علمی "Zea mayse mexicana" و "Z.m.paviglumis" (Spp ,Sub specise,) اهلی شده است . سابقه ی کشت انواع وحشی به 5 هزار سال قبل از میلاد و سابقه ی کشت ذرت اهلی به حدود 2 هزار سال پیش می رسد . عملیات اصلاحی انسان روی ذرت طی قرن های حاضر بسیار عظیم بوده است . در ایران چند قرنی است که کشت آن مورد توجه قرار گرفته که در ابتدا به صورت کشت فرعی بوده و در حال حاضر از حدود 45 سال پیش توسعه ی کشت ذرت در ایران آغاز گردیده است . عملکرد ذرت دانه ای درایران بطور میانگین 370/3 کیلوگرم در هکتار و میانگین عملکرد ذرت علوفه ای حدود 160/18 کیلوگرم در هکتار می باشد .
خصوصیات گیاهی :
ذرت با نام علمی "Zea mayse" از تیره ی غلات "Graminea or Poaceae" و گیاهی یکساله و یکپایه (نر و ماده از هم جدا روی یک پایه قرار دارند ) که ارتفاع آن از 60 تا 70 سانتیمتر (بسیار کوتاه ) تا بیش از 6 متر تغییر می کند . ارتفاع بسیاری از ارقام یا هیبریدهای ذرت 5/1 تا 3 متر می باشد . از بذر ذرت ریشه های بذری (به تعداد 3 عدد) و غلاف ساقه چه خارج می گردد . رشد محور میان لپه (مزوکوتیل ) سبب به سطح خاک نزدیک شدن گره غلاف ساقه چه و مریستم انتهایی ساقه می شود . با رسیدن راس غلاف ساقه چه به محیط خارج و تکمیل سبز شدن ریشه های طوقه ای ازگره غلاف شروع به رشد می کنند ؛به دنبال آن ریشه های طوقه ای دیگر از چند گره ای که در زیر خاک قرار دارند توسعه می یابد . غالبا یک تا چند گره ای که در بالا و نزدیکی سطح خاک قرار دارند تولید ریشه های هوایی نگه دارنده (Brace Root) می کنند که ممکن است وارد خاک شده و فعالیت جذبی مؤثری داشته باشند .
" نکته : ریشه های طوقه ای و ریشه های هوایی نگه دارنده به روی هم سیستم ریشه ی فعال ودائمی گیاه را به وجود می آورند زیرا ریشه های بذری از طریق محور باریک مزوکوتیل به گیاه اتصال داشته و این محور ظرفیت انتقال آب و مواد غذایی زیادی ندارد ."
ریشه های بذری ممکن است طی چند هفته ی اول رشد گیاه و پس از توسعه ی ریشه های طوقه ای غیر فعال شوند . عمق توسعه ی ریشه ی ذرت به بافت ،ساختمان و مقدار مواد غذایی خاک بستگی داشته و پتانسیل نفوذ آن به 5/1تا 2 متر می رسد .
برگ های ذرت همانند برگ های سایر غلات از پهنک و غلاف تشکیل شده است که طول آن 20 تا 120 سانتیمتر و عرض آن 3 تا 15 سانتیمتر است . ساقه ی ذرت مانند ساقه ی سایر غلات بند بند ولی دارای مغز پارانشیمی بوده و توپر می باشد . طول میان گره ها در قسمت میانی ساقه به حدود 20 سانتیمتر می رسد و سپس مجددا شروع به کاهش می نماید . جوانه های واقع در ناحیه ی میانی ساقه ممکن است رشد نموده و به بلال (گل آذین ماده ) تبدیل شود . مریستم انتهایی ساقه به گل آذین نر تبدیل می شود و در این زمان گیاه وارد فاز زایشی می شود . با شروع طویل شدن مریستم انتهایی ساقه برای تبدیل به گل آذین نر ، رشد طولی میان گره های ساقه نیز آغاز می شود . دوران تکمیل تشکیل گل آذین نر تا حدی طولانی است . از نظر تصمیم گیری های زراعی ممکن است انتقال از فاز رویشی به فاز زایشی را هنگامی محسوب نمود که گل آذین نر به طول 2 تا 3 میلی متر رسیده باشد .
گل آذین نر به صورت خوشه بوده و انشعابات آن به صورت مارپیچ حول محور اصلی قرار گرفته است . در هر گره بر روی انشعابات خوشه ی نر حداقل یک جفت سنبلچه نزدیک به هم مشاهده می شود که یکی از سنبلچه ها پایه داشته و دیگری فاقد پایه است . در هر سنبلچه دو گل مشاهده می شود . هر گل نر شامل سه پرچم ،پوشینه ،پوشینک ،دو لودیکول و یک مادگی نمو نیافته است.
گل آذین ماده به صورت سنبله است . از تغییر فرم و رشد مریستم انتهایی ساقه ی جانبی واقع در ناحیه ی میانی بوته منشا می گیرد . در هر بوته معمولا یک گل آذین ماده دیده می شود اما گاهی تا سه گل آذین ماده رشد می کند . غالبا بالاترین جوانه به بزرگترین گل آذین ماده یا بلال تبدیل می شود . محور بلال از دو قسمت متمایز تشکیل یافته است . بخش فوقانی که ضخیم شده و در روی آن گلهای ماده قرار دارند و بخش پایینی که قطر کمتری داشته و فاقد گل بوده و پایه ی گل آذین را تشکیل می دهد .
غلاف برگ های حاصل از میان گره های پایه ی گل آذین ، تغییر شکل داده و به صورت غلاف های کوتاهی به نام غلاف بلال ،بلال را پوشش می دهند و اندام های گل ها را محافظت می نمایند . نحوه ی نمو بلال تقریبا مشابه سنبله ی گندم است با این تفاوت که گره ها در روی محور بلال بسیار به هم نزدیک هستند . در هر گره یک جفت سنبلچه ی بارور مشاهده می شود به همین جهت تعداد دانه در ردیف بلال همیشه زوج است . هر سنبلچه حاوی دو گل است و در اکثر ژنوتیپ ها فقط یک گل در هر سنبلچه فعال می باشد . هر گل فعال دارای یک مادگی بارور و پرچم های توسعه نیافته است . هر مادگی به یک خامه ی بلند به نام ابریشم ختم می شود که در انتها دو شاخه است . در طول ابریشم کلاله ی کوتاهی مشاهده می شود که دانه های گرده در روی آن جوانه می زنند .
وزن هزار دانه ذرت در غالب توده های بذری بین 180 تا 280 گرم می باشد .
مراحل نمو ذرت :
مراحل نمو ذرت را ممکن است به دو فاز رویشی و زایشی تقسیم بندی نمود .
فاز رویشی با سبز شدن آغاز می گردد ؛ با ظهور برگ های مختلف ادامه می یابد و با خروج کامل گل نر از برگ آخر به اتمام می رسد . رشد زایشی (بر اساس تشکیل اندام های زایشی ) غالبا در مرحله ی 5 تا 8 برگی اتفاق می افتد مراحل رشد زایشی شامل آغازش گل آذین های نر وماده ، خروج گل آذین نر ، ابریشم دهی ،تورم دانه ،شیری ،خمیری ،دندانی و رسیدگی فیزیولوژیکی می باشد . (همپوشانی همزمان رشد رویشی و زایشی ) از لحاظ کاربردهای زراعی ممکن است مراحل اصلی نمو ذرت را شامل سبز شدن ،تشکیل گل آذین نر (رسیدن گل آذین به طول 2 تا 3 میلی متر ) ،ابریشم دهی ،خمیری سفت و رسیدگی فیزیولوژیکی دانست .
سازگاری ذرت :
طیف سازگاری ذرت از نظر طول روز و حرارت زیاد است . ذرت در محدوده ی عرض جغرافیایی 55 درجه ی شمالی تا 40 درجه ی جنوبی تا ارتفاع 4000 متر از سطح دریا مورد کشت و کار قرار می گیرد . ذرت گیاهی است ماهیاتا روز کوتاه اما با تمام هیبریدهای مورد کاشت در ایران نسبت به طول روز بی تفاوت می باشند . در سطح جهانی ژنوتیپ هایی وجود دارند که نسبت به طول روز بسیار حساس بوده و طی فصل رشد ممکن است به مرحله ی گرده افشانی نرسند .
ذرت گیاهی است گرما دوست اما با هوای داغ سازگاری ندارد . حرارت های ماکزیمم بیش از 40 درجه ی سانتیگراد موجب آسیب به گیاه نمی شود اما چنین روزهایی برای گرده افشانی ذرت مناسب نیست . حرارت های بالاتر از 32 درجه ی سانتیگراد طی ساعات گرده افشانی موجب آسیب به دانه ی گرده و افت شدید تشکیل دانه می شود . حرارت مناسب برای رشد ذرت 25 تا 30 درجه ی سانتیگراد می باشد . ذرت در گروه گیاهان نیمه حساس به خشکی قراردارد . تولید دیم آن به 500 تا 600 میلی متر آب نیاز دارد . ذرت همانند سایر غلات در زمان شروع رشد طولی ساقه و دوران خروج گل آذین نر تا اوایل مرحله ی خمیری دانه به تنش رطوبتی حساس است . وقوع تنش های رطوبتی ( پتانسیل های پایینتر از 5/0- اتمسفر ) در این دوره موجب کاهش عملکرد می شود . ذرت دراواخر رشد دانه می تواند پتانسیل های 8- تا 12- اتمسفر را بسته به شرایط جوی تحمل نماید . ذرت به PH خاک حساسیتی ندارد و PH 5 – 8 را تحمل می نماید .
گروه بندی ذرت :
ذرت را براساس خصوصیات دانه و بلال به گروه های مختلفی تقسیم می کنند . انواعی از ذرت که در زراعت مورد استفاده اند عبارتند از :
ذرت دندانی "Dent corn" (Zea mayse indentata) ، ذرت شیرین ( بلالی ) "Sweet corn" ( Z.m.saccharata) ، ذرت شکوفه ای "Pop corn" ( Z.m.everta) .
ذرت دندانی : مهمترین نوع ذرت در صنعت و تغذیه ی دام می باشد . مشخصه ی این ذرت وجود فرورفتگی در قسمت بالایی دانه است که به آن ظاهری شبیه دندان می دهد . این فرورفتگی به دلیل وجود نشاسته نرم و آبداری است که در قسمت فوقانی دانه قرار دارد . ژنوتیپ های زود رس و میان رس این نوع ذرت برای تولید دانه و ژنوتیپ های دیررس برای تولید علوفه جهت سیلو استفاده می کنند .
ذرت شیرین (بلالی) : دارای نسبت بالایی از قند به نشاسته است . دانه درموقع رسیدگی چروکیده شده و شفاف می باشد . به نظر می رسد توان تبدیل قند به نشاسته در این نوع ذرت پایین است . ذرت شیرین در مرحله ی شیری بودن دانه (رطوبت دانه در حدود 72 تا 75%) جهت مصرف به صورت بلال در ایران مورد استفاده قرار می گیرد . در کشورهای غربی از دانه ی آن برای تهیه ی کنسرو و سالاد استفاده می کنند و یا بلال را جوشانیده و بعد به مصرف می رسانند .
ذرت شکوفه : دارای نشاسته ی نرم در ناحیه ی مرکزی و لایه ای از نشاسته ی سخت در محیط دانه است . در اثر رسیدن حرارت به نشاسته ی نرم و وقوع مقداری هیدرولیز رطوبت نشاسته ی نرم انبساط یافته و نیرویی را برای پاره شدن ناگهانی پوسته و تولید ماتریکس پروتئینی بوجود می آورد . افزایش حجم دانه غالبا ده ها برابر اندازه ی اولیه ی آن است . اندازه ی دانه در بسیاری ژنوتیپ های ذرت شکوفه ،کوچک بوده و وزن هزار دانه ی آنها کمتر از 100 گرم می باشد . وجود رطوبت کمتر از 14% در دانه موجب عدم ترکیدگی دانه و یا کاهش افزایش حجم دانه شده و کیفیت مصرفی پایینی حاصل می گردد . رطوبت بالاتر از 14% نیز مناسب نیست .
ژنوتیپ های ذرت :
عملیات اصلاحی در ذرت بسیار وسیع بوده است ودر نتیجه هیبریدهایی با قدرت تولیدی بسیار بالایی ایجاد نموده اند . در ایران چند سینگل کراس با طول دوره ی رسیدگی متفاوت از گروه ذرت دندانی مورد استفاده قرار می گیرد . این سینگل کراس ها به ترتیب افزایش طول دوره ی رسیدگی عبارتند از :
دانه ای :SC604 , SC301 , SC108 و علوفه ای : SC711 , SC704 و کمپوزیت KO6
تناوب زراعی :
نکات مهم در انتخاب تناوب زراعی ذرت به شرح زیر است :
1- ذرت به عنوان اولین محصول وجینی (پس از محصولات علوفه ای چند ساله ،کود سبز و یا مصرف کود حیوانی زیاد ) و یا دومین محصول وجینی در سیکل تناوب قرار می گیرد با این حال به دلیل تحمل آن به ساختمان نامطلوب خاک می تواند به عنوان کشت دوم بعد از بسیاری گیاهان وجینی پاییزه (در نواحی با زمستان ملایم ) و حتی بعد از گندم وجو در نواحی مانند اصفهان یا گرمتر کاشته شود.
2- برداشت دیر هنگام ذرت در پاییز می تواند موجب حذف فرصت برای کاشت غلات پاییزه ی دانه ریز شود به همبن جهت کاشت یک محصول بهاره با بقایای ظریف مثل گلرنگ ، سویا ،کلزا و یا حبوبات پس از ذرت مناسب است .
3- در صورتی که از علف کش آترازین در مزرعه ی ذرت استفاده شده است بهتر است بعد از آن سورگوم کاشته شود . (بدون اینکه در سورگوم از آترازین استفاده شود )
4- کشت ذرت دیم در نواحی پر باران ساحل خزر امکان پذیر است . در این صورت لازم است حداقل یک آیش فصلی زمستانه قبل از ذرت پیش بینی گردد .
مثال هایی در تناوب زراعی ذرت :
1) گندم ،ذرت ،سویا ،جو یا آیش
2) ذرت ،سویا ، گندم
3) ذرت ،سویا
کود شیمیایی :
تولید یک تن دانه ی ذرت موجب خروج 20 تا 25 کیلوگرم ازت ، 9 تا 10 کیلوگرم اکسید فسفر ، 15 تا 20 کیلوگرم اکسید پتاسیم و 2 تا 5/2 کیلوگرم گوگرد از خاک می شود . مقدار کود مورد نیاز محصول می بایستی با توجه به موجودی خاک ، تغییرات عنصر در خاک و عملکرد مورد انتظار محاسبه شود .
میزان 130 تا 180 کیلوگرم در هکتار ازت برای عملکرد 8 تا 10 تن دانه تحت شرایط آبی مناسب است . یک سوم ازت در زمان کاشت و بقیه در مرحله ی شروع رشد طولی ساقه (5 تا 8 برگی ) یا مشاهده ی گل آذین نر به طول 2 تا 3 میلی متر به صورت سرک به خاک اضافه می شود . چنانچه مقدار فسفر خاک کمتر از 15ppm تا عمق 30 سانتیمتر باشد ممکن است گیاه نسبت به کود فسفر عکس العمل نشان دهد . در اینصورت مصرف 200 کیلوگرم در هکتار فسفات آمونیوم قبل از کاشت ضرورت دارد . اگر مقدار پتاسیم خاک بیشتر از 150ppm تا عمق 30 سانتیمتر باشد احتمالا به کود پتاسیم برای ذرت نیازی نیست. احتمال عکس العمل به کود پتاسیم در مقادیر کمتر از 120 ppm پتاسیم در خاک تا عمق 30 سانتیمتر وجود دارد . در اینصورت مصرف 100 تا 200 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم مورد نیاز است . (همراه با کود فسفر قبل از کاشت )
مشخصات مدیر وبسایت
عناوین یادداشتهای وبلاگ
بایگانی آرشیو ماهانه وبسایت
کلمات کلیدی وبسایت
