پاییز 92 - مهندسی + عمران + آبادانی + توسعه
سفارش تبلیغ
طول ناحیه در قالب بزرگتر از حد مجاز
نمونه ای از طراحی تصفیه خانه مهندسی علوم محیطی و عمرانی 92/9/30:: 12:7 ع
*توجه *توجه برای مشاهده مطلب و یا دانلود فایل مورد نظر خود به پایین همین پست مراجعه گردد

نمونه ای از طراحی تصفیه خانه

تصفیه خانه فاضلاب شهر تبریز






 

مقدمه :
         به منظور جلوگیری از آلودگی محیط زیست شهری و شیوع بیماریها ، جلوگیری از آلودگی آبهای زیرزمینی  ، کشاورزی و استفاده از لجن تصفیه شده بصورت کود و همچنین تامین آب کشاورزی دشتهای اطراف تبریز با استفاده از پساب تصفیه شده برای شهر دو میلیون نفری تبریز ، تصفیه خانه ای به روش لجن فعال با هوادهی دیفیوزری در فاصله چهار کیلومتری غرب شهر تبریز در اراضی روستای قراملک ، ضلع جنوبی رودخانه آجی چای و در پائین ترین نقطه شهر ، در زمینی به مساحت 72 هکتار در سه مدول و هر مدول ، برای تصفیه فاضلاب 612 هزار نفر جمعیت شهری بعلاوه 20 درصد حجم فاضلاب خانگی برای پساب صنعتی در نظر گرفته شده است . ضمنا" انتقال فاضلاب به تصفیه خانه بصورت ثقلی انجام می پذیرد .
مطالعات اولیه طرح فاضلاب تبریز از سال 1353 شروع گردید و در سال 1361 با تغییری در مبانی اصلی ، این مطالعات ادامه یافت.  عملیات ساختمانی تصفیه خانه که توسط پیمانکار از اوایل سال 1374 و نصب تجهیزات و ماشین آلات تصفیه خانه از سال 1378 شروع گردیده بود در تیر ماه سال 1380 با صرف هزینه ای بالغ بر 50 میلیارد ریال به اضافه 24 میلیون مارک به بهره برداری رسید. عملیات انجام شده در تصفیه خانه عبارتند از :
خاکبرداری 500 هزار متر مکعب ، قالب بندی 200 هزار متر مربع ، آرماتور بندی 6 هزار تن و بتن ریزی 110 هزار متر مکعب
 
مشخصات فاز اول تصفیه خانه فاضلاب تبریز :
 
        سیستم تصفیه خانه فاضلاب تبریز شامل دو مرحله اولیه و ثانویه تصفیه می باشد که در مرحله اول تصفیه فیزیکی و در مرحله بعدی تصفیه بیولوژیکی و در نهایت گندزدائی انجام می پذیرد . فرآیند تصفیه بیولوژیکی فاضلاب از نوع لجن فعال(Activated Sludge) با هوادهی دیفیوزری و تجهیزات هضم بیهوازی (Anaerobic Digestion) جهت تصفیه و تثبیت لجن تولیدی است . میزان برق مصرفی فاز اول تصفیه خانه چهار مگاوات خواهد بود .
 
 
مشخصات طراحی تصفیه خانه فاضلاب تبریز :
     
         متوسط دبی سالیانه فاضلاب و طراحی تصفیه خانه بترتیب 1.15 و 1.5 متر مکعب در ثانیه می باشد . همچنین حداکثر دبی لحظه ای در روزهای بارانی و غیر بارانی بترتیب 3.8 و 2.5 متر مکعب در ثانیه و غلظت BOD5   و مواد معلق فاضلاب ورودی بترتیب 250 و 350 میلی گرم در لیتر و بار آلودگی BOD5   و مواد معلق فاضلاب ورودی بترتیب 32400 و 45360 کیلو گرم در روز می باشد . ضمنا" کیفیت پساب خروجی از تصفیه خانه بر اساس معیارهای طراحی عبارتند از :
الف) غلظت BOD5   فاضلاب تصفیه شده خروجی کمتر از 20 میلی گرم در لیتر
ب) غلظت مواد معلق (SS ) فاضلاب تصفیه شده خروجی  کمتر از 30 میلی گرم در لیتر
ج) غلظت کلر باقی مانده فاضلاب خروجی کمتر از  0.5 میلی گرم در لیتر
 
واحدهای مختلف تصفیه خانه فاضلاب تبریز
 
1-کانال ورودی فاضلاب (Inlet Channel) :
        این کانال به صورت روباز برای طرح نهائی طراحی ، محاسبه و اجرا گردیده است و جهت انتقال فاضلاب به هر کدام از فازهای تصفیه خانه می باشد . در ابتدای کانال اصلی فاضلاب ، یک کانال انحرافی به عنوان کانال By Pass   در نظر گرفته شده است که در صورت بروز هرگونه مشکل در سیستم تصفیه خانه ، بطور موقت فاضلاب خام از طریق این کانال به رودخانه آجی چای هدایت  می گردد .  
2- آشغالگیر دهانه درشت (Coarse Screen) :
        معمولا" فاضلاب ورودی به تصفیه خانه دارای اجسام شناور و بزرگی است که برای محافظت پمپها و سایر تجهیزات مکانیکی ، از آشغالگیرها جهت جداسازی آنها استفاده می شود . آشغالگیرها به دو نوع آشغالگیرهای دهانه درشت و دهانه ریز وجود دارد . آشغالگیرهای دهانه درشت تصفیه خانه فاضلاب از نوع مکانیکی و اتوماتیک بوده که مواد بزرگتر از 100 میلیمتر را از فاضلاب جدا می نماید . آشغالهای جمع آوری شده توسط تسمه نقاله به محوطه بیرونی اطاقک آشغالگیری انتقال یافته و جهت دفن بهداشتی به محل دفن فرستاده می شود .
3- پمپهای پیچوار بالا آورنده فاضلاب (Screw Pumps) :
        از آنجائیکه فاضلاب بصورت ثقلی وارد تصفیه خانه می گردد و شیب زمین به گونه ای است که سطح فاضلاب پائین تر از سطح زمین تصفیه خانه می باشد . بنابر این جهت سوار نمودن فاضلاب به واحد های مختلف تصفیه خانه از پمپهای پیچوار بالا آورنده فاضلاب به تعداد پنج واحد استفاده شده است .
4- آشغالگیرهای دهانه ریز (Fine Screens) :
        این آشغالگیرها برای جداسازی مواد و اجسام شناور بزرگتر از 20 میلیمتر طراحی و اجرا شده اند . سیستم آشغالگیری این واحدها نیز مانند آشغالگیر دهانه درشت از نوع مکانیکی و اتوماتیک می باشد که آشغالهای جداسازی شده توسط تسمه نقاله ای به محوطه بیرونی آشغالگیر انتقال و سپس همراه سایر آشغالها به محل دفن فرستاده می شود .
5- واحدهای اندازه گیری جریان ورودی (Influent Partial Flumes) :
        اندازه گیری جریان ورودی فاضلاب توسط سه واحد پارشال فلوم که هر یک بر روی یکی از کانالهای خروجی آشغالگیرهای دهانه ریز نصب گردیده است ، صورت می گیرد . پارشال فلوم ها از نوع اولتراسونیک بوده و میزان جریان عبوری هر کدام از پارشال فلومها بر روی تابلو اطاق کنترل مرکزی مشخص می باشد .
6- حوضهای دانه گیری (Grit Chambers) :
        دراین حوضها ذرات شن و ماسه با قطر بزرگتر از 0.2 میلیمتر حذف می شود . همچنین مواد چربی بر روی فاضلاب شناور شده و توسط اسکراپر جمع آوری می گردد . این حوضها به تعداد سه واحد و بر اساس زمان ماند سه دقیقه در ماکزیمم دبی (3.8 متر مکعب در ثانیه ) طراحی شده اند و میزان هوای مورد نیاز آنها توسط سه دستگاه هواساز (Blower) تامین می گردد .
7- حوضهای ته نشینی اولیه (Primary Sedimentation Tanks) :
        فاضلاب خروجی از حوضهای دانه گیری دارای مقادیر زیادی مواد آلی و معدنی قابل ته نشینی هستند لذا برای جداسازی این مواد فاضلاب وارد هشت واحد حوض ته نشینی اولیه میگردد . در این حوضها سرعت فاضلاب پایین بوده بطوریکه مواد فرصت ته نشینی می یابند حوضهای ته نشینی اولیه باعث حذف 30 الی 40 درصد BOD5  و حدود 60 درصد مواد معلق (SS) خواهد شد .
لجن ته نشین شده به قیفهای لجن که در هر حوض دو عدد می باشد ، تخلیه گردیده و سپس به چاهک لجن تخلیه می شود . کف جمع آوری شده نیز نهایتا" همراه کف حوضهای دانه گیری وارد مخزن ذخیره کف و چربی می گردد .
8- حوضهای هوادهی ( Aeration Tanks) :
        فاضلاب خروجی از حوضهای ته نشینی اولیه جهت تصفیه بیولوژیکی و حذف مواد آلی محلول و کلوئیدی وارد هشت واحد حوض هوادهی می شود . فرآیند تصفیه بیولوژیکی تصفیه خانه فاضلاب تبریز از نوع هوادهی عمقی و اختلاط کامل با لجن فعال برگشتی می باشد . هوای مورد نیاز حوضهای هوادهی توسط هفت دستگاه هواساز( Blower) تامین می گردد .
9- حوضهای ته نشینی ثانویه (Secondary Sedimentation Tanks) :
         این حوضها به تعداد هشت واحد و بصورت دایره ای شکل جهت ته نشین سازی لجن بیولوژیک می باشد . لجنهای ته نشین شده توسط لجن روبهای جاروبکی مکشی از کف حوض جمع آوری می گردد . این لجنها در نهایت به تلمبه خانه لجن فعال برگشتی و اضافی انتقال می یابد . همچنین کف موجود در سطح آب بوسیله پاروکی جمع آوری و از طریق لوله به بسترهای خشک کننده لجن فرستاده   می شود .
10- حوضهای کلرزنی (Chlorination Tanks) :
        حوضهای کلرزنی به تعداد سه واحد و حداقل زمان ماند پانزده دقیقه جهت گندزدائی و از بین بردن عوامل بیولوژیکی بیماریزا و مضر پساب خروجی می باشد . منبع مورد استفاده کلر به صورت کپسولهای گاز کلر بوده و توسط یک سری از تجهیزات موجود محلول کلر تهیه گردیده و از طریق لوله های پلی اتیلنی به ابتدای حوضهای کلرزنی انتقال می یابد .
11- واحد اندازه گیری جریان خروجی (Effluent Partial Flume) :
        اندازه گیری جریان خروجی فاضلاب تصفیه شده توسط یک واحد پارشال فلوم که بر روی کانال خروجی نصب شده است ، انجام می گیرد . سیستم سنجش جریان عبوری از نوع اولتراسونیک بوده که میزان جریان عبوری از محل و اتاق کنترل مرکزی قابل قرائت می باشد .
12- حوضهای تغلیظ کننده اولیه لجن (Primary Sludge Thickener Tanks) :
        لجن ته نشین شده در حوضهای ته نشینی اولیه (لجن خام + لجن فعال اضافی) به تلمبه خانه لجن خام انتقال یافته و از آنجا توسط سه دستگاه پمپ لجن کش به حوضهای تغلیظ کننده اولیه پمپاژ می گردد . حوضهای تغلیظ کننده اولیه لجن به تعداد دو واحد جهت تغلیظ لجن به صورت ثقلی می باشد .  پساب رویی توسط لوله به کانال ورودی فاضلاب تخلیه می گردد و لجن نسبتا" غلیظ شده به وسیله سه عدد پمپ انسداد ناپذیر به مخازن هاضم بیهوازی پمپاژ می شود .
13- مخازن هاضم بیهوازی (Anaerobic Digestion Tanks) :
        مخازن هاضم بیهوازی جهت تصفیه و تثبیت لجن تولیدی می باشد . این مخازن به تعداد چهار واحد و هر یک به حجم مفید 3000 متر مکعب بصورت استوانه دو سر مخروطی می باشد . تامین دمای مناسب برای رشد باکتریهای بیهوازی (35-30 درجه سلسیوس) توسط سیستم گرمایشی شامل دو واحد بویلر و دو واحد مبدل حرارتی و پمپهای گردش دهنده آب گرم انجام می یابد . مدت زمان ماند لجن در این مخازن حدود 35 روز است . گاز تولیدی بعد از تصفیه به عنوان سوخت در گرمایش مخازن هاضم مورد استفاده قرار گرفته و مازاد آن نیز توسط مشعل گاز سوزانده می شود .
14- مخزن ذخیره گاز (Gaz Holder) :
        جهت ذخیره سازی و تصفیه گازهای تولیدی در هاضمهای بیهوازی ، یک واحد مخزن ذخیره گاز از نوع فشار ثابت و حجم متغیر طراحی و احداث گردیده است . مخزن ذخیره گاز از دو قسمت حوضچه بتنی و کلاهک فلزی شناور در داخل حوضچه بتنی تشکیل شده است . واحد مخزن ذخیره گاز مجهز به فیلترهای شنی و سرامیکی در مسیر لوله های ورودی و خروجی گاز بوده که فیلتر شنی جهت حذف ذرات و جامدات معلق گاز و فیلتر سرامیکی برای حذف رطوبت و قطرات آب می باشد . گاز خروجی از مخزن ذخیره گاز به عنوان سوخت به بویلرخانه هاضمها انتقال یافته و مورد استفاده قرار می گیرد و مازاد آن توسط مشعل گاز سوزانده می شود .
 
15- حوضهای تغلیظ کننده ثانویه لجن (Secondary Sludge Thickener Tanks) :
        لجن خروجی از مخازن هاضم ، جهت آبگیری وارد این حوضها می گردد. این حوضها به تعداد چهار واحد و همانند حوضهای تغلیظ کننده اولیه لجن بوده و پساب رویی آن نیز به کانال اصلی هدایت می شود و لجن غلیظ شده توسط سه عدد پمپ انسداد ناپذیر به بسترهای خشک کننده لجن پمپاژ می شود .
16- بسترهای خشک کننده لجن (Sludge Drying Beds) :
        لجن خروجی از تغلیظ کننده های ثانویه لجن دارای حدود هشت درصد مواد جامد و بقیه همچنان آب می باشد . لذا برای آبگیری بیشتر به بسترهای لجن خشک کنی فرستاده می شود . این بسترها به تعداد 14 عدد و بتنی ساخته شده اند . لجن غلیظ شده جهت آبگیری در طول بسترها به وسیله لوله هایی توزیع می گردد . این لجن در اثر زهکشی و نور آفتاب ، خشک گردیده بطوریکه مواد جامد لجن به حدود 40 الی 60 درصد می رسد . لجن های خشک شده جمع آوری و به محل دپوی لجن فرستاده می شود . این لجن ها بعنوان کود کشاورزی جهت حاصلخیزی زمینهای کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد . آب زهکشی نیز از طریق تلمبه خانه زهکش بسترها به کانال اصلی فاضلاب در محل اسکروپمپهای فاضلاب پمپاژ می گردد .
17- لاگونهای ذخیره لجن (Sludge Lagoons) :
        در صورتیکه بسترهای خشک کننده لجن در فصول سرد و بارانی سال توانائی زهکشی و خشکاندن لجن تولیدی را نداشته باشد ، لجن به لاگونهای ذخیره لجن فرستاده می شود . این لاگونها به تعداد سه واحد بوده و پساب رویی آنها نیز به تلمبه خانه زهکش بسترها انتقال می یابد.
تصاویر تصفیه خانه فاضلاب تبریز :در صفحه بعدی تصاویر تصفیه خانه قابل ملاحظه می باشد

 


وبسایت تخصصی علوم محیطی و عمرانی ، بانک دانلود رایگان مقالات ، پایان نامه ، کتب ، فیلم و نرم افزارهای عمرانی و علوم محیطی .... برای بازگشت به صفحه اصلی اینجا کلیک کنید...

اولین دیدگاه رو شما بگذارید

  

اطلاعات کلی درمورد تصفیه خانه مهندسی علوم محیطی و عمرانی 92/9/30:: 12:5 ع
*توجه *توجه برای مشاهده مطلب و یا دانلود فایل مورد نظر خود به پایین همین پست مراجعه گردد

 

اطلاعات کلی درمورد تصفیه خانه

تصفیه اولیه:


تصفیه اولیه فاضلاب شامل حذف مواد جامد معلق از فاضلاب و یا آماده سازی فاضلاب جهت ورود به قسمت تصفیه ثانویه می باشد. بخش ها مختلف تصفیه اولیه عبارتند از :
1- آشغالگیری،
2- ته نشینی،
3- شناورسازی،
4- خنثی سازی و متعادلسازی.

 

آشغالگیری به منظور حذف مواد جامد در اندازه های مختلف بکار می رود. ابعاد مجرای شبکه آشغالگیری بسته به کاربرد متفاوت می باشد. عمل تمیز کردن شبکه آشغالگیر می تواند بصورت دستی و یا مکانیکی انجام شود. آشغالگیرها به دو دسته شبکه بندی ریز و شبکه بندی درشت تقسیم می شوند و وظیفه محافظت پمپ ها و سایر تجهیزات تصفیه خانه در مقابل مواد جامد شناور در فاضلاب را بر عهده دارند.
ته نشینی به منظور جداسازی ذرات شناور در فاضلاب با استفاده از اختلاف چگالی میان ذرات با جریان فاضلاب بکار می رود. ته نشینی در یک و یا چند بخش از تصفیه خانه از قبیل :1- مخازن دانه گیری2- ته نشینی اولیه که قبل از تصفیه بیولوژیک قرار دارد و مواد جامد را جدا می سازد 3- ته نشینی ثانویه که بعد از تصفیه بیولوژیکی قرار داشته و لجن بیولوژیک تولید شده را از فاضلاب جدا می سازد? استفاده می شود.
شناورسازی به منظور جداسازی ذرات با چگالی پایین از فاضلاب بکار می رود. عمل جداسازی از طریق واردکردن حبابهای هوا به داخل فاز مایع انجام می شود. فاز مایع تحت فشاری بین 2 تا 4 اتمسفر قرار گرفته و سپس هوا تا حد اشباع در آن حل می شود. در ادامه فشار این محلول از طریق عبور از یک شیرفشارشکن به حد فشار اتمسفر می رسد. در نتیجه مقداری از هوای محلول تمایل به جدا شدن از فاز مایع پیدا می کند. ذرات جامد و یا مایع توسط هوای جدا شونده از فاز مایع به سطح مایع آمده و بر روی آن شناور می شوند.
خنثی سازی در برخی از قسمتهای تصفیه خانه کاربرد دارد. از جمله: 1- قبل از تخلیه آب تصفیه شده به محیط زیست. چراکه حیات موجودات آبزی به شدت نسبت به تغییرات هرچند ناچیز pH محیط از عدد 7 به شدت وابسته است. 2- قبل از شروع تصفیه بیولوژیک. برای انجام عمل تصفیه بیولوژیک pH محیط بین 6.5 تا 8.5 نگه داشته می شود تا حیات بیولوژیکی محتویات فاضلاب را تضمین نماید. عمل خنثی سازی را با افزودن اسید یا باز به جریان قلیایی یا اسیدی فاضلاب می توان انجام داد.  

 

 

 تصفیه ثانویه:


عبارت تصفیه ثانویه به تمامی فرایندهای تصفیه بیولوژیکی انجام شده در تصفیه خانه اعم از هوازی و غیرهوازی اطلاق می شود. روشهای رایج در تصفیه ثانویه فاضلاب عبارتند از:
1- روش لجن فعال،
2- هوادهی ممتد،
3- لاگونهای هوادهی،
4- استخرهای متعادلسازی،
5- تصفیه بی هوازی،

 


روش لجن فعال بصورت یک فرایند پیوسته و با بازگشت مجدد لجن بیولوژیک شناخته می شود. سیستم لجن فعال از سه بخش اصلی تشکیل یافته است.

 1- یک راکتور که در آن میکروارگانیسم های موجود در فاضلاب بصورت معلق و در معرض هوادهی قرار دارند.

 2- جداسازی فاز جامد از مایع که معمولا در یک تانک جداسازی انجام می شود.

 3- یک سیستم برگشتی برای بازگرداندن مواد جامد جدا شده از فاز مایع در تانک جداسازی به راکتور. ویژگی مهم روش لجن فعال شکل گیری مواد جامد لخته شده و قابل ته نشینی است که این مواد در تانکهای ته نشینی از فاضلاب جدا می شوند.
هوادهی ممتد (Extended) شبیه روش لجن فعال متعارف بوده اما از جهاتی با آن متفاوت است. ایده اصلی در این روش که آنرا از روش لجن فعال متعارف متمایز می کند، به حداقل رساندن میزان لجن اضافی تولید شده می باشد. این امر از طریق افزایش زمان ماند تامین می شود. بنابراین حجم راکتورها در این روش از حجم راکتورهای لازم برای روش لجن فعال بزرگتر است.
لاگونهای هوادهی حوضهایی با عمق 1.5 تا 4.5 متر هستند که در آنها اکسیژن دهی به کمک واحدهای هوادهی انجام می شود. جریان در لاگنهای هوادهی بصورت یکطرفه بوده و لجن دوباره به آن بازنمی گردد.
استخرهای متعادلسازی از هیچ تجهیزی جهت هوادهی استفاده نمی کنند. اکسیژن مورد نیاز این استخرها از طریق هوای عبوری از سطح فاضلاب و نیز جلبکها که با انجام عمل سنتز اکسیژن تولید می کنند، تامین می شود. استفاده از این روش زمانی امکان پذیر است که مساحت زیاد زمین با قیمت پایین در دسترس بوده و کیفیت مطلوب پساب تصفیه شده چندان بالا نباشد.
تصفیه بی هوازی علاوه بر تصفیه فاضلاب در هضم لجن نیز بکار می رود. این فرایند شامل دومرحله است:

 1- تخمیر اسید،

 2- تخمیر متان. در مرحله تخمیر اسید، مواد آلی به اسیدهای آلی و عمدتا اسید استیک می شکنند. در مرحله تخمیر متان، میکروارگانیسمهای متان اسیدهای آلی را به متان، دی اکسیدکربن و یک اسید با زنجیره کربن کوتاهتر تبدیل می کنند.

 روش تصفیه بی هوازی به دلیل اینکه از هیچ تجهیزی استفاده نمی کند، روشی ارزان است. از طرف دیگر زمان ماند مورد نیاز آن در مقایسه روشهای هوازی بسیار بیشتر است. بوی بد حاصل از فرایند بی هوازی، که عمدتا ناشی از تولید H2S می باشد، سبب شده تا استفاده از این روش بخصوص در مناطق شهری با محدودیت مواجه شود . 

 

تصفیه نهایی :


تصفیه نهایی شامل فرایندهایی است که به منظور دستیابی به پساب تصفیه شده با کیفیت بالاتر از آنچه در قسمت تصفیه ثانویه انجام می شود، اعمال می گردد. در این بخش به برخی از روشهای معمول در تصفیه نهایی اشاره می شود. 
کلرزنی روشی است که بصورت گسترده در تصفیه فاضلابهای شهری و صنعتی بکار می رود. برخی صنایع که می بایست پسابهای خود را قبل از تخلیه به محیط تصفیه کنند، عبارتند از : کنسروسازی، لبنیات، کاغذ، نساجی، پتروشیمی و فلزی. عمده دلایل کلرزنی پساب عبارتند از:
1- گندزدایی، به دلیل ظرفیت بالای اکسیدکنندگی کلر ،رشد باکتریها و جلبکها را متوقف ساخته و از بین می برد.
2- کاهش BOD .
3- حذف یا کاهش رنگ و بوی پساب.
4- اکسایش یونهای فلزی.
5- اکسایش سیانیدها به مواد بی ضرر.

 

خواص میکروب کشی تشعشعات ناشی از پرتو فرابنفش سبب شده تا از بدو آشنایی با آن در اوایل قرن بیستم، کاربردهای گسترده ای بیابد. برای گندزدایی از فاضلاب اولین بار در دهه 90 میلادی از اشعه فرابنفش استفاده گردید. در صورت استفاده از شدت مناسب پرتوهای تابیده شده، تشعشع فرابنفش قابلیت کشتن ویروسها و باکتریهای موجود در فاضلاب را بدون تولید مواد خطرناک دیگر را دارد.
سیستمهای کربن فعال یکی دیگر از روشهای معمول در حذف مواد ارگانیک عامل ایجاد رنگ و بو در تصفیه خانه های آب می باشد. وقتی که این مواد در تماس سطحی با کربن فعال قرار می گیرند، لایه ای از مولکولهای این مواد آلی بر روی سطح کربن به دلیل عدم تعادل نیرویی بین مولکولهای سطح کربن، انباشته می شود

 

 

فرآوری و دفع لجن :

در مراحل مختلف تصفیه مقادیری لجن تولید می شود که می بایست آنها را به طریق مناسبی دفع نمود. هضم هوازی و بی هوازی، تغلیظ لجن، استفاده از فیلترهای تحت فشار، تغلیظ به روش گریز از مرکز، بسترهای خشک کننده لجن و سوزاندن لجن راههای موجود برای دفع لجن می باشد.
هضم هوازی فرایندی است که در آن لجن تولید شده در قسمتهای مختلف تصفیه خانه برای مدت طولانی هوادهی می شود. هدف از هضم هوازی کاهش میزان لجنی است که در مراحل بعدی دفع می شود. هضم بی هوازی بر این واقعیت استوار است که اگر لجن ته نشین شده برای مدتی در یک تانک در بسته نگهداری شود، به مایع و گازی که عمدتا شامل متان است تبدیل می شود.

 


تغلیظ لجن یکی از روشهای ابتدایی و متداول در فرآوری لجن می باشد. این امر از طریق 1- گرانشی؛ که در آن از تانکهای استوانه ای مجهز به چنگک دوار استفاده می شود. و یا 2- شناورسازی با استفاده از هوای فشرده انجام می شود.
برای جداسازی مایعات با چگالی متفاوت، تغلیظ مواد آبکی و یا جداسازی، از روش گریز از مرکز به طور گسترده استفاده می شود. در یک واحد گریز از مرکز، لجن جامد بوسیله نیروی گریز از مرکز به دیواره داخلی یک محفظه استوانه ای که توسط الکتروموتر به چرخش در می آید، فشرده شده و سپس از طریق یک تسمه نقاله از دستگاه خارج می شود. مایعی که لجن از آن گرفته شده نیز از سمت دیگر دستگاه خارج می شود.
خشک کردن لجن بر روی بسترهای شنی بوسیله جریان هوا یکی از روشهای اقتصادی جهت آبگیری از لجن می باشد. این روش برای تصفیه خانه های کوچک شهری و صنعتی قابل استفاده می باشد. آبگیری از لجن توسط دو مکانیزم آنجام می شود. 1- جذب سطحی آب به داخل بستر شنی ، 2- تبخیر آب. عملی بودن این روش منوط به دسترسی ارزان به سطح وسیعی از زمین و نیز آب و هوای مناسب ( آب و هوای گرم و خشک) می باشد.
سوزاندن لجن شامل تبدیل مواد آلی به مواد اکسید شده یعنی دی اکسیدکربن ، خاکستر و آب می باشد. سوزاندن لجن عمدتا در تصفیه خانه های با ظرفیت متوسط به بالا که از انتخابهای محدودی جهت دفع لجن برخوردارند، انجام می شود. لجن قبل از سوزانده شدن معمولا نیازی به انجام عملیات تثبیت لجن ندارد . 

 

روشهای جدید در تصفیه فاضلاب ( SBR, UASB,….. ) :


واحد SBR
واحد SBR از یک راکتور پر و خالی شونده تشکیل شده که در آن اختلاط کامل صورت می گیرد و علاوه بر آن هوادهی و ته نشینی که بعد از مرحله واکنش می باشد،در یک تانک انجام می شود. در تمام سیستمهای SBR عمل تصفیه در قالب 5 مرحله ای که در ادامه می آید، بصورت متوالی انجام می شود.
1- پرشدن،
2- واکنش(هوادهی)،
3- ته نشینی،
4- تخلیه ،
5- آزاد.
در طی مرحله پرشدن، فاضلاب به سیستم وارد می شود. در طی فرایند پر شدن سطح مایع موجود در راکتور از 75درصد در انتهای مرحله آزاد به 100درصد می رسد. در خلال پرشدن، محتویات راکتور در حال مخلوط شدن و یا مخلوط و هوادهی شدن توامان هستند تا به واکنشهای بیولوژیکی در حال انجام در داخل راکتور سرعت ببخشند.
در طی فرایند واکنش، واکنشهای آلی تحت شرایط کنترل شده محیطی بر روی مواد آلی موجود در فاضلاب انجام می شود.
در طی فرایند ته نشینی، مواد جامد تحت شرایط سکون شروع به ته نشینی می کنند و نتیجه آن پساب تصفیه شده ایست که آماده تخلیه از سیستم SBR است.
پساب تصفیه شده در طی مرحله تخلیه از سیستم خارج می شود. برای تخلیه پساب تصفیه شده از مکانیزمهای متعددی از جمله دریچه های سرریز می توان استفاده نمود.
مرحله آزاد در یک سیستم SBR که از چند تانک استفاده می کند، زمان لازم را برای پرشدن یک تانک قبل از اینکه مرحله بعدی (واکنش) شروع شود، فراهم می سازد. به دلیل اینکه این مرحله چندان ضروری نیست، گاهی از سیستم SBR حذف می شود.
در مورد فاضلابهای با جریان دائمی، حداقل به 2 تانک نیاز است تا زمانی که یک تانک در حال پرشدن است، تانک دیگر در حال انجام مرحله تصفیه باشد.


2-6- واحد UASB
یکی از پیشرفت های قابل توجه در تکنولوژی مربوط به سیستمهای تصفیه بی هوازی راکتور UASB می باشد که در اواخر دهه 70 میلادی در هلند شکل گرفت. در این فرایند، فاضلاب از انتهای راکتور UASB وارد آن شده و از میان واحد روکش لجن به سمت بالا جریان پیدا می کند. اجزای اصلی راکتور UASB سیستم توزیع فاضلاب ورودی، جداکننده فازگاز از جامد و طرح خروج پساب تصفیه شده می باشد.
ویژگی اصلی سیستمهای UASB که به آن این امکان را می دهد تا در مقایسه با سایر فرایندهای بی هوازی از فاضلاب با بار COD بسیاربالاتری استفاده کند، تولید لجن به صورت گرانوله می باشد. تولید لجن بصورت دانه دانه در سیستمهای UASB به چندماه زمان احتیاج دارد که این زمان را با برخی افزودنی ها به آن، می توان کاهش داد.

 

پیوست:

pH
میزان غلظت یونهای هیدروژن است که پارامتر کیفی مهمی درمورد آبهای طبیعی و همین طور فاضلاب بشمار می رود. محدوده مناسب این پارامتر برای وجود حیات بیولوژیکی، بازه کوچک 6 تا 9 می باشد. به همین دلیل تصفیه فاضلاب با تمرکز بیش حد یون هیدروژن به روشهای بیولوژیکی دشوار می باشد و اگر میزان آن کاهش نیابد، پساب تخلیه شده به محیط ممکن است pH آبهای طبیعی را نیز تغییر دهد. محدوده مناسب pH پساب تخلیه شونده به محیط بین 6.5 تا 8.5 می باشد.

BOD
میزان اکسیژن مورد نیاز جهت اکسید کردن مواد آلی قابل تجزیه در حجم معینی از فاضلاب، به روش هوازی. 

ThOD
میزان تئوریک اکسیژن مورد نیاز جهت اسیدکردن کامل یک ترکیب.

COD
مقدار اکسیژن لازم جهت اکسیدکردن مواد آلی موجود در حجم معینی از فاضلاب که می تواند به صورت شیمیایی با استفاده از دی کرومات محلول در اسید اکسید شود.

TOC
تمام مقدار کربن آلی موجود در یک نمونه فاضلاب آبدار.

TS
تمام ذرات جامد موجود در فاضلاب از ذرات درشت تا ذرات ریز کلوییدی.

TSS
بخشی از میزان TS که در فاضلاب بصورت محلول است. برای جداسازی این ذرات از فاضلاب از فیلتر استفاده می شود و میزان آن بستگی به اندازه سوراخهای فیلتر مورد استفاده دارد. اندازه سوراخ فیلترهای استاندارد بین 20 تا 45 میکرون است.

TDS
مواد جامدی که متشکل از ذرات کلوییدی و مواد محلول در فاضلاب بوده و از میان فیلتر عبور می کنند.

TVS
مواد جامدی که در طی سوزاندن TS فاضلاب بخار شده و از بین می روند.

VSS
مواد جامدی که در طی سوزاندن TSS فاضلاب بخار شده و از بین می روند.


وبسایت تخصصی علوم محیطی و عمرانی ، بانک دانلود رایگان مقالات ، پایان نامه ، کتب ، فیلم و نرم افزارهای عمرانی و علوم محیطی .... برای بازگشت به صفحه اصلی اینجا کلیک کنید...

اولین دیدگاه رو شما بگذارید

  

طراحی و بهره برداری از تاسیسات حذف بیولوژیکی نیتروژن مهندسی علوم محیطی و عمرانی 92/9/30:: 12:3 ع
*توجه *توجه برای مشاهده مطلب و یا دانلود فایل مورد نظر خود به پایین همین پست مراجعه گردد

طراحی و بهره برداری از تاسیسات حذف بیولوژیکی نیتروژن

مقدمه

این مبحث مرور کلی در زمینه طراحی و بهره برداری از تاسیسات حذف بیولوژیکی نیتروژن است.در این مبحث کاربرد سیستم های تک مرحله ای اکسیداسیون کربن / نیترات سازی / نیترات زدایی ، به دلیل هزینه های مربوطه و سهولت استفاده مورد تاکید قرار می گیرد.به هر حال کاربرد تاسیسات نیترات زدایی به عنوان مرحله ای مجزا به صورت گزینه مناسب مورد بحث قرار می گیرد .

تجارب بدست آمده در تاسیسات واقعی ، حذف فیزیکی – شیمیایی نیتروژن ، معایبی را در مقایسه با تاسیسات حذف بیولوژیکی نیتروژن نشان می دهد. معمولا سیستم های فیزیکی –شیمیایی پر هزینه بوده و نگهداری از آنها بسیار مشکل است . همچنین ممکن است اثرات زیست محیطی ثانویه قابل توجهی را در بر داشته باشند . (نظیر رها سازی نیتروژن آمونیاکی به اتمسفر در طی هوادهی ).

بنابر این در اغلب موارد حذف بیولوژیکی نیتروژن ، سیستم انتخابی می باشد .بطور معمول ، تکنولوژی های فیزیکی شیمیایی تنها برای پالایش پساب خروجی سیستم حذف بیولوژیکی نیتروژن بکار می روند. به عنوان مثال ، هنگامیکه اختلالات بهره برداری سبب نیترات سازی ناقص می شود، کلرزنی تا نقطه شکست می تواند بجای سیستم حذف بیولوژیکی بکار برده شود.

گزینه های فرایند

حذف بیولوژیکی ترکیبات نیتروژنه از فاضلاب شهری ، شامل سه فرایند اصلی می باشد:

سنتز : ورود نیتروژن به داخل ساختار جرم میکروارگانیسم که در طی رشد سلول صورت می گیرد .

نیترات سازی : تبدیل آمونیاک و نیتروژن آلی ( به طور معمول در فاضلاب شهری یافت میشود ) به نیترات ،این عمل از طریق اکسیداسیون توسط میکروارگانیسم های نیترات ساز انجام میگیرد .

نیترات زدایی : تبدیل نیترات به گاز نیتروژن بوسیله میکروارگانیسم های نیترات زدا ، سپس نیتروژن از فاضلاب به اتمسفر رها میشود .

همه سیستم های موجود حذف بیولوژیکی فسفر ، این فرایند ها را مورد استفاده قرار می دهند . با توجه به تلفیق این فرایند ها با فرایند های تصفیه فاضلاب شهری ، بر اساس نیترات زدایی ، دو روش کاربرد دارد .:

1) نیترات زدایی در یک واحد فرایند مجزا که به عنوان " نیترات زدایی مجزا " اطلاق می گردد.

2) واحد " لجن تک مرحله ای " که شامل ترکیب اکسیداسیون کربن ، نیترات سازی و نیترات زدایی می باشد.

روش های حذف نیتروژن ممکن است بر اساس روش بکار رفته برای انجام فرایند نیترات سازی نیز تقسیم بندی گردند.

در زیر هر یک از این روش ها با جزئیات بیشتری مورد بحث قرار می گیرد.

 

 

 

گزینه های نیترات زائی

همان گونه که شرح داده شد ، نیترات سازی ( تبدیل بیولوژیکی آمونیاک و نیتروژن آلی به نیترات ) جزء لاینفک و ضروری هر واحد بیولوژیکی  حذف  نیتروژن است . برای انجام عمل نیترات سازی فاضلاب شهری دو روش وجود دارد :

1) نیترات سازی مرحله مجزا

2) فرایند ترکیبی اکسیداسیون کربن ، نیترات سازی .

                     مواد  BOD  نیترات سازی مرحله مجزا شامل دو فرایند بیولوژیکی سری است . در مرحله اول   

 پائینی ( ناشی از مرحله اول )BODبا  کربنه حذف می شود و در دومین مرحله نیترات سازی  پساب

  و نیترات سازی در یک       BOD انجام میشود . در سیستم ترکیبی اکسیداسیون کربن و نیترات سازی ، حذف

برایند بیولوژیکی واحد انجام می گیرد.  هر دو روش نیترات سازی بطور موفقیت آمیزی در تصفیه فاضلاب های شهری بکار گرفته شده اند . انتخاب روش مناسب به عوامل اقتصادی بستگی دارد.

گزینه های نیترات زدایی

نیترات زدایی مرحله مجزا

نیترات زدایی مرحله مجزا شامل استفاده ازیک فرایند بیولوژیکی مجزا برای حذف نیترات است . این فرایند بر روی  پساب خروجی نیترات سازی بالادست ممکن است سیستم نیترات سازی مجزا یا ترکیبی باشد .

وقتی از نیترات سازی مرحله مجزا همراه با نیترات زدایی مرحله مجزا  استفاده میشود، کل سیستم حذف بیولوژیکی نیتروژن شامل سه فرایند بیولوژیکی می گردد که به حالت سری مورد استفاده قرار می گیرند. این BOD  فرایند تحت عنوان " فرایند مرحله ای " یا " فرایند لجن سه مرحله ای " نامیده میشود.در مرحله اول

  حذف میگردد، در مرحله دوم فرایند نیترات سازی بر روی پساب مرحله اول صورت گرفته و در مرحله سوم نیترات موجود در پساب مرحله دوم حذف میشود . وقتی که سیستم ترکیبی اکسیداسیون کربن و نیترات سازی  همراه با نیترات زدایی مرحله مجزا مورد استفاده قرار می گیرد ، کل سیستم حذف بیولوژیکی نیتروژن شامل دو فرایند بیولوژیکی است . این دو فرایند که به صورت سری بکار میروند ، تحت عنوان " فرایند دو مرحله ای " یا    و نیترات سازی انجام میشود و در BOD"فرایند دو مرحله ای لجن " نامیده می شوند . در مرحله اول حذف

مرحله دوم نیترات موجود در پساب مرحله اول ، نیترات زدایی می شود . بنابراین چه در سیستم ترکیبی اکسیداسیون کربن و نیترات سازی و چه در سیستم نیترات سازی مرحله مجزا؛ فرایند نیترات زدایی در یک واحد مجزا انجام میشود.

مواد کربن و نیترات سازی ، به میزان زیادی مواد آلی کربنه موجود در فاضلاب را مصرف BODچون حذف می نماید لذا افزودن یک منبع خارجی کربن به فاضلاب فاقد این ترکیبات برای انجام فرایند نیترات زدایی ، وجود فاضلاب  ضروری است .معمولا برای این منظور از متانول استفاده می شود . ولی برای جلوگیری از

بالا در پساب خروجی تصفیه خانه ، افزایش متانول به فاضلاب بایستی با دقت کنترل شود .BOD

بطور معمول برای نیترات زدایی مرحله مجزا ، دو گزینه فرایند متفاوت بکار می رود :

 

 1)رشد معلق

2) رشد چسبیده

رشد معلق:

این روش شبیه به سیستم تصفیه لجن فعال است . ابتدا فاضلاب از درون یک حوضچه با اختلاط مداوم عبور داده میشود . به این حوضچه یک ترکیب دارای کربن (متانول ) اضافه میشود. متانول بوسیله گروهی از میکروارگانیسم ها بعنوان منبع کربن مورد استفاده قرار می گیرد. این میکروارگانیسم ها در حوضچه های ته نشینی بعدی رسوب کرده و بعنوان لجن برگشتی به حوض نیترات زدایی به حوض نیترات زدایی برگشت داده در حد مطلوب ، (SRT) زمان ماند جامدات (MCRT)  میشود یا  .به منظور نگهداری زمان ماند متوسط سلولی بخشی از لجن از سیستم دفع میگردد.

بر خلاف حوضچه هوادهی لجن فعال ، محتویات این حوضچه ، هوادهی نمیشود، ولی برای نگهداری جامدات بیولوژیکی به حالت معلق ، محتویات حوضچه اختلاط داده میشود.در این حالت شرایط انوکسیک لازم برای نیترات زدایی حفظ میگردد.

اندازه حجم حوضچه اختلاط برای تامین متوسط زمان ماند 2-3 ساعت طرح میشود . برای حصول اطمینان  از ته نشینی کامل جامدات در حوضچه های زلال ساز و به منظور رها شدن حباب ها ی گاز نیتروژن از جامدات میکروبی بعد از راکتور نیترات زدایی ، یک کانال هوادهی یا یک تانک هوادهی کوچک در نظر گرفته میشود.همچنین ممکن است برای اکسید کردن باقیمانده متانول مرحله هوادهی در نظر گرفته شود.

رشد چسبیده

در این روش ، فاضلابی که نیترات سازی را گذرانده و همچنین یک منبع خارجی از کربن ( معمولا متانول ) به آن افزوده شده است از داخل یک یا چند حوضچه عبور داده می شود . این حوضچه ها حاوی محیط مائی هستند که یک میکروارگانیسم های نیترات زدا بر روی این محیط رشد می نمایند.

 چندین نوع مختلف از سیستم های نیترات ردایی با رشد چسبنده توسعه پیدا کرده است. این سیستم ها شامل انواع بسترهای آکنده ، انواع صافی های با بستر دانه ای عمیق و نوع بستر سیال است. سیستم بستر آکنده می تواند به دو نوع پر شده گازی و یا پر شده مائی تقسیم گردند. سیستم بستر آکنده پر شده گازی شامل یک راکتور سر پوشیده است که با محیط های رشد پلاستیکی پر شده است . فاضلاب مانند صافی مکنده از میان این محیط های رشد پلاستیکی عبور می نماید. بدلیل سر پوشیده بودن راکتور، گاز نیتروژن در داخل واحد نگهداری می شود . چون بخشی از میکروارگانیسم های چسبنده ( لایه بیولوژیکی ) به طور مداوم از سطح محیط رشد جدا شده و همراه پساب خارج می گردند، مرحله زلال سازی یا صاف سازی بعد از این سیستم ضروری است .

 سیستم های بستر آکنده پر شده مائی شامل دو نوع با تخلخل زیاد و تخلخل کم است . هر دوی اینها ، حوضچه های بسته حاوی محیط هایی هستند که میکروارگانیسم های نیترات زا به آن چسبیده و به حالت شناور باقی می مانند. در بسترهای تخلخل بالا از محیط پلاستیکی که به صورت در هم  چیده شده است استفاده می گردد،بعد از این سیستم واحد زلال ساز برای حذف جامدات میکروبی که بطور پیوسته از سطح محیط رشد جدا می شوند مورد نیاز است. در بستر آکنده تخلخل پایین ، شن درشت که بطور یکنواخت دانه بندی شده بعنوان محیط رشد بکار گرفته می شود. در این واحد هر دو هدف نیترات زدایی و زلال سازی از طریق رشد بر روی این محیط ها انجام می گیرد . برای حذف جامدات تجمع یافته و جلوگیری از انسداد و گرفتگی محیط رشد ، شستشوی معکوس بطور متناوب لازم است.

 نوع دیگر این نوع سیستم نیترات زدایی ، صافی عمیق با بستر دانه ای است . مانند یک صافی ثقلی معمولی، این صافی شامل بستر نسبتا عمیق ( 6 فوت ) شن درشت است .این بستر بوسیله صفحات محافظ منفذ دار نگهداشته می شود. همچنین جهت حذف جامدات تجمع یافته و گاز نیتروژن محبوس شده شستشوی معکوس بطور متناوب مورد نیاز است .

در سیستم های با بستر سیال از شن ریز و یا کربن فعال بعنوان محیط استفاده میشود .جهت جریان فاضلاب در راکتور از پایین به طرف بالا است به نوعی که موجب انبساط بستر ( محیط ) میگردد. انبساط بستر باعث رشد میکروبی بیشتر بر روی ذرات محیط میگردد.به علت انبساط بستر مشکلاتی نظیر افت فشار بالا ، کاتالیزه شده و کاهش راندمان ( که در سیستم بستر آکنده رخ می دهد ) ، در این سیستم ، حداقل می رسد . در این سیستم نیز به دلیل جدا شدن دائمی جامدات میکروبی از سطح محیط ها ، مرحله زلال سازی یا صاف سازی بعد از این سیستم لازم است . جزئیات بیشتر در مورد گزینه های مختلف نیترات زدایی با رشد چسبیده در منابع دیگر ارائه شده است.

نیترات زدایی لجن تک مرحله

به منظور اجتناب از هزینه های بالا بهره برداری جهت افزودن مداوم متانول مورد نیاز در فرایند نیترات زدایی مرحله مجزا ، فرایند های دیگری توسعه پیدا کرده اند که در آنها منبع کربن طبیعی موجود در فاضلاب برای ادامه فرایند نیترات زدایی مورد استفاده قرار میگیرند . این فرایند ها تحت عنوان "اکسیداسیون کربن / نیترات سازی / نیترات زدایی ترکیبی " یا " لجن تک مرحله ای " نامیده میشوند. دو منبع کربن در سیستم های لجن تک مرحله ای حذف بیولوژیکی نیتروژن مورد استفاده قرار میگیرد :

1) تجزیه خود تخریبی میکروارگانیسم های لجن فعال

 2) فاضلاب ورودی به سیستم تصفیه ثانوی

استفاده از یک یا هر دوی این منابع کربن به شکل و ساختار فرایند بستگی دارد . ترکیب اکسیداسیون کربن و نیترات سازی (بر خلاف نیترات ساری مرحله مجزا) جزء جدایی ناپذیر این سیستم ها می باشد .سیستم هایی که از منبع کربن خود تخریبی استفاده می کند از ابتدای سال 1970 پیشنهاد شدند.

در این سیستم ها بین حوضچه هوادهی و زلال ساز سیستم نیترات ساز لجن فعال متداول یک راکتور انوکسیک اضافه میگردد. سیستم هوادهی جهت انجام نیترات سازی طراحی شده است و نیترات زدایی از نیترات حاصل در یک حوض آنوکسیک صورت میگیرد .این سیستم به سادگی با یک واحد لجن فعال موجود ترکیب میشود. ولی این سیستم به خاطر در دسترس بودن نسبتا پایین میزان کربن از تجزیه خود تخریبی ، دارای سرعت بسیار پایین در نیترات زدایی می باشد . همچنین پتانسیل رها شدن نیتروژن آمونیاکی به خاطر تجزیه و لیز شدن جامدات بیولوژیکی وجود دارد.

در تلاش به منظور به حداقل رساندن رها سازی آمونیاک و احتیاج به راکتور انوکسیک بزرگ و سرعت پایین    ( منبع کربن خود تخریبی ) سیستم های تصفیه دیگری توسعه پیدا کرده اند. در این سیستم ها از مواد آلی موجود در فاضلاب ورودی برای انجام عمل نیترات زدایی استفاده میشود. اشکال متنوعی از این فرایند پیشنهاد و مورد ارزیابی قرار گرفته است.همه این فرایند ها شامل نواحی یا مراحل متناوب هوازی انوکسیک برای افرایش قابلیت حذف نیتروژن هستند . معمول ترین این سیستم ها فرایند چهار مرحله ای باردنفو میباشد.

در سیستم چهار مرحله ای باردنفو هم از کربن موجود در فاضلاب و هم کربن حاصل از تجزیه خود تخریبی جهت انجام فرایند نیترات زدایی وارد میشود. به این ناحیه جریانی از فاضلاب حاوی مایع مخلوط نیترات سازی شده ، از ناحیه بعدی برگشت داده میشود. کربن موجود در فاضلاب ورودی برای انجام نیترات زدایی بر روی جریان برگشتی مورد استفاده قرار میگیرد. سپس گاز نیتروژن حاصل در حوض هوادهی رها میگردد. آمونیاک موجود در فاضلاب خام که از نخستین ناحیه هوازی عبور می نماید ، در اولین ناحیه هوازی نیترات سازی نمی گردد. مایع مخلوط نیترات سازی شده که از ناحیه هوازی عبور نموده سپس به ناحیه دوم انوکسیک وارد میشود که در آن جا عمل نیترات زدایی بیشتر با میزان پایین منبع کربن خود تخریبی انجام میگیرد. یک مرحله نهایی هوادهی قبل از ته نشینی وجود دارد . این عمل رها سازی گاز نیتروژن و بهبود قابلیت ته نشینی لجن را فراهم میسازد . بر روی آمونیاک رها شده از لجن در ناحیه دوم انوکسیک عمل نیترات سازی انجام میگیرد.

فرایند های دیگر نیز برای دستیابی به اکسیداسیون کربن / نیترات سازی / نیترات زدایی ترکیبی مورد استفاده قرار میگیرد. نمونه ای از این فرایند ها از این فرایند ها ، استفاده از سیستم نهر اکسیداسیون می باشد . در سیستم نهر اکسیداسیون لجن فعال ، مایع مخلوط  بطور مداوم در یک کانال بیضی شکل می چرخد . مایع مخلوط ضمن حرکت توسط وسایل هوادهی نصب شده در یک یا چند نقطه از کانال هوادهی میشود. وسیله هوادهی ممکن است    شکل یا وسایل مناسب دیگر باشد. U هواده برسی ، هواده متداول با سرعت پایین ، هواده شناور با لوله

نوع طراحی و بهره برداری  سیستم این امکان را فراهم می نمایدکه در یک ناحیه هوازی عمل نیترات سازی بلافاصله در پایین دست هواده انجام شود و در ناحیه انوکسیک در بالا دست هواده که در یک فاصله معینی  بوجود می آید ،عمل نیترات زدایی صورت میگیرد .پساب نهر اکسیداسیون از قسمت بالادست ناحیه انوکسیک به حوض ته نشینی فرستاده میشود. این سیستم فقط دارای یک ناحیه انوکسیک است بنابراین درصد حذف نیتروژن به میزان فرایند باردنفو نمی باشد.

امکان بکارگیری تعداد زیادی از راکتور های دیگر وجود دارد . سیستم هایی که تنها از ناحیه انوکسیک اولیه و ناحیه هوازی اولیه استفاده می نمایند، راندمان خوبی جهت حفظ نیتروژن دارند ولی میزان حذف نیتروژن در آنها به میزان حذف در سیستم باردنفو نمی باشد. سیستم های راکتور بسته متوالی یا استفاده از سیکل های متوالی انوکسیک و هوازی را میتوان بطور موثر تری همانند توالی سیستم باردنفو بکار گرفت .سیستم های انتقال اکسیژن می توانند بطور متناوب جهت نیترات سازی  مورد بهره برداری قرار گیرند. این امر منجر به ایجاد دوره ای نواحی بی هوازی شده و نیترات زدایی صورت میگیرد. همچنین در صورتی که در حوضچه هوادهی مداوم ، میزان اکسیژن محلول به تدریج کاهش  یابد و در بخشی از حوضچه حالت انوکسیک ایجاد گردد، فرایند نیترات زدایی میتواند اتفاق بیفتد. این نکته حائز اهمیت است که عملکرد همه این سیستم ها بر طبق همان اصول بنیادی مشابه است و میتواند بر طبق همان اصول مورد ارزشیابی ، طراحی و بهره برداری قرار گیرد.

عملکرد

 هر دو فرایند نیترات زدایی مرحله مجزا و لجن تک مرحله ای قادر به حذف بالای نیتروژن تا حدود 85 تا95 درصد می باشند . همچنانکه در ادامه با جزئیات بیشتری بحث خواهد شد ، در هر دو فرایند پسابی با کیفیت مشابه حاصل می گردد. در فرایند لجن تک مرحله ای کنترل جامدات معلق در پساب انجام نمی گیرد. این فرایند رفتاری بسیار مشابه با فرایند لجن فعال نیترات ساز را نشان می دهد . به هر حال، بر اساس نوع فرایند نیترات پساب خروجی را افزایش داده و یا مانع از آن شود.سیستم های TSS زدایی در مرحله مجزا این فرایند ممکن است پساب خروجی دارد. به هر حال TSS صافی رشد چسبیده به دلیل صاف کردن پساب تاثیر مطلوب بر روی مقادیر ، در پساب به دلیل قابلیت ته TSS در سیستم های رشد چسبیده ریزش مداوم جامدات میکروبی باعث افزایش نشینی ضعیف این جامدات می گردد. سیستم های مرحله مجزای نیترات زدایی با رشد معلق  تاثیر چندانی برمیزان پساب ندارد. TSS

بهر برداری و نگهداری

هر کدام از دو روش فرایند نیترات زدایی ملاحظات بهره برداری منحصر به خود را دارا می باشند . هر دو سیستم برای اطمینان از انجام نیترات سازی  در دبی ها ( بار گذاری ها ) و دماهای مختلف به کنترلی مشابه با مرحله اکسیداسیون / نیترات سازی نیاز دارند. برای سیستم های مرحله مجزا ، فرایند نیترات زدایی با برگشت دادن میزان مایع مخلوط حاوی نیترات به ناحیه اول انوکسیک کنترل می گردد. نیترات موجود در لجن فعال برگشتی و مایع مخلوط میزان نیترات ورودی به اولین ناحیه انوکسیک را تشکیل می دهد.بنابراین میزان بالای حذف نیترات در ناحیه انوکسیک به وقوع می پیوندد. میزان مواد آلی موجود در فاضلاب می تواند یک عامل محدود کننده باشد، به ویژه اگر فاضلاب های صنعتی با نیتروژن بالا مورد تصفیه قرار گیرد. غلظت های بالای اکسیژن محلول در مایع مخلوط برگشتی بر روی قلیائیت انجام نیترات زدایی در فاضلاب های ضعیف تاثیر می گذارد. عملکرد بهره برداری کنترلی اولیه در سیستم های مرحله مجزا بر میزان افزایش متانول موثر است . در سیستم های رشد معلق یک حوضچه یا کانال هوادهی در ادامه فرایند نیترات زدایی برای اکسید نمودن متانول باقیمانده تعبیه میگردد.به هر حال ، میزان بیش از حد متانول می تواند ظرفیت مرحله هوادهی را به خود

  پساب خروجی می گردد.هوادهی پس از سیستم رشد چسبیده  BOD اختصاص داده و در نتیجه باعث افزایش

برای اکسیداسیون متانول موثر نبوده در نتیجه نیاز به کنترل دقیق این سیستم ها افزایش می یابد.بنابراین برای داشتن کیفیت پساب مشابه در هر دو سیستم لجن تک مرحله ای و مرحله مجزا ، بهره برداری از سیستم مرحله مجزا بسیار مشکل تر می باشد. به علاوه سیستم لجن تک مرحله ای به استفاده از مواد شیمیایی خارجی نیاز ندارد، در حالیکه در سیستم مجزا ذخیره سازی و کنترل متانول مورد دغدغه است. متانول یک ماده قابل اشتعال ، قابل انفجار و زیان آور برای تنفس است . به همین دلیل روش های ویژه ای برای ذخیره سازی و کنترل ایمن آن مورد نیاز است.

از لحاظ نگهداری ، نه فرایند مرحله مجزا و نه فرایند لجن تک مرحله ای موانع به خصوصی را ندارند . برای سیستم های صافی رشد چسبیده ممکن است عملیات نگهداری اضافی برای جابجایی بستر در مواقع گرفتگی بیش از حد ضروری باشد.

هزینه

سرمایه گذاری

راکتور های مرحله اول و دوم در سیستم های لجن تک مرحله ای نیتروژن به یک حوضچه مجزا یا قسمتهای مجزا در یک حوضچه معمولی احتیاج دارد .استفاده از یک حوضچه مشترک به دلیل هزینه پایین آن ترجیح داده می شود.به علاوه پمپاژ برگشت مایع مخلوط ( نیترات ) باید فراهم شود.برای نیترات زدایی مرحله مجزای رشد چسبیده ، یک راکتور انوکسیک کوچک تر از سیستم لجن تک مرحله ای مورد نیاز است. به هر حال باید ، مجموعه دیگری از تاسیسات زلال سازی و پمپاژ برگشت لجن احداث شود. این امر سبب افزایش هزینه سرمایه گذاری در این روش در مقایسه با سیستم های لجن تک مرحله ای میگردد. سیستم های نیترات زدایی با رشد چسبیده نیازمند احداث تانک  برای قرار دادن محیط ، سیستم زهکشی و شستشوی معکوس هستند. انواع سیستم های مرحله مجزا دارای هزینه اضافی جهت ذخیره سازی متانول و تجهیزات تزریق متانول می باشند. از فاکتور های مورد بحث در بالا چنین نتیجه میشود که سیستم نیترات زدایی مرحله مجزا دارای هزینه های سرمایه گذاری اولیه بالاتری از سیستم ها ی لجن تک مرحله ای خواهد بود.

بهره برداری

انرژی الکتریکی و مواد شیمیایی مورد نیاز دو مورد عمده از هزینه های سیستم های جذف نیتروژن هستند. سیستم های لجن تک مرحله ای ، برگشت مایع مخلوط به حوضچه انوکسیک و اختلاط حجم های بزرگ نواحی انوکسیک اول و دوم در مقایسه با سیستم مرحله مجزا روی هم رفته انرژی مازادی را مصرف می نمایند . با وجود این، این   و حذف تجهیزات هوادهی به خاطرانجام فرایند  نیترات BOD  هزینه ها بوسیله حذف قسمتی از

زدایی در فرایند لجن  تک مرحله ای جبران می شود.در فرایند های نیترات زدایی مرحله مجزا ، هزینه اضافی بهره برداری ( در مقایسه با فرایند لجن تک مرحله ای ) ، مربوط به متانول است.

همچنین هزینه های پرسنلی عملیات بهره برداری ممکن برای سیستم های مرحله مجزا بیشتر باشد ، زیرا واحد های فرایند بیشتری باید مورد بهره برداری قرار گیرند. به خاطر هزینه مربوط به استفاده از متانول ، معمولا سیستم های نیترات زدایی مرحله مجزا ، هزینه های بالا تری نسبت به سیستم های لجن تک مرحله ای داراست.

طراحی سیستم های لجن تک مرحله ای

طراحی فرایند

سیستم ها ی لجن تک مرحله ای حذف نیتروژن از سه فرایند اکسیداسیون کربن ، نیترات سازی و نیترات زدایی تشکیل شده است. در این سیستم ها ، اکسیداسیون کربن و نیترات سازی در نواحی هوازی انجام میگیرد. نیترات زدایی در ناحیه انوکسیک به وقوع می پیوندد.

مبحثی که در اینجا ارایه گردیده است ، مرور کلی پیرامون طراحی فرایند حذف نیتروژن است . روش ساده ای که در زیر مورد بحث قرار گرفته است شامل موارد زیر می باشد:

طراحی اولین ناحیه هوازی

طراحی نواحی انوکسیک و پمپاژ برگشت فاضلاب

طراحی دومین ناحیه هوازی ، در صورت نیاز

طراحی زلال ساز

کنترل موازنه جرمی کل فرایند

اولین ناحیه هوازی

نیتروژن قبل از حذف توسط فرایند نیترات زدایی باید در سیستم لجن تک مرحله ای حذف بیولوژیکی نیتروژن به نیترات تبدیل گردد. چون نیترات سازی یک فرایند هوازی است ، لذا تنها در ناحیه هوازی به وقوع می پیوندد. در نتیجه منطقی است که طراحی سیستم لجن تک مرحله ای با طراحی اولین ناحیه هوازی شروع شود.

) با متوسط زمان ماند سلولی جامدات SRT فرایند نیترات سازی زمانی انجام می شود که زمان ماند جامدات (

 در اولین ناحیه هوازی از مقادیر بحرانی حداکثر رشد باکتری های حذف کننده نیتروژن بالاتر باشد.MCRT    

  ناحیه هوازی به طور قابل ملاحظه ای تحت تاثیر دما قرار می گیرد. در نتیجه طراحی حداقل SRT حداقل

 ناحیه هوازی برای سیستم بیولوژیکی بر اساس پایین ترین میزان درجه حرارت بهره برداری صورت می SRT

گیرد. معمولا برای این منظور متوسط حداقل هفتگی یا ماهیانه درجه حرارت راکتور بیولوژیکی به جای حداقل درجه حرارت های روزانه انتخاب میگردد. به عنوان مثال ، سیستمی که متوسط هفتگی حداقل درجه حرارت    و تحت شرایط لحاظ شده در100C تخمین زده شده است را در نظر می گیریم ، در 100C راکتور بیولوژیکی برابر

 هوازی حدود 5/5 روز خواهد بود.SRT تهیه منحنی زیر حداقل

  ناحیه هوازی در فاکتور ایمنی که معمولا SRT طراحی ناحیه هوازی ، حداقل SRT پس برای بدست آوردن

بین 5/1 تا 5/2 است ، ضرب می شود. فاکتور ایمنی به منظور فراهم نمودن بهره برداری پایدار و کیفیت مورد  معمولا100C قبول پساب خروجی با توجه به شرایط متغیر جریان ورودی ضروری است . برای بهره برداری در

   طراحی بین 11 تا 14 روز به دست می آید.SRT فاکتور ایمنی بین 2 تا 5/2 مورد استفاده قرار می گیرد. در

، بسنگی دارد.MLSS نتیجه مقدار طراحی ناحیه هوازی نیز به میزان تولید لجن و غلظت جامدات معلق مایع

0/6 – 0/8 Lb Tss/Lb BOD وقتی که پساب اولیه مورد تصفیه قرار می گیرد، اغلب محدوده بین

  مورد استفاده قرار میگیرد.0/8 – 1 Lb Tss / Lb BOD و برای فاضلاب خام محدوده

روشی که در اینجا شرح داده شده است ، اساسا همانند روشی است که جهت طراحی راکتور بیولوژیکی در سیستم اکسیداسیون کربن ونیترات سازی مورد استفاده قرار میگیرد. بنابراین طراحی اولین ناحیه هوازی سیستم لجن تک مرحله ای نیترات سازی / نیترات زدایی با سیستم ترکیبی اکسیداسیون کربن و نیترات سازی یکسان است. عملکرد سیستم به لحاظ حذف نیتروژن آمونیاکی مشابه خواهد بود. بهره برداری در شرایط پایداری ، غلظت نیتروژن        2- 5/ 0   می باشد. mg/L آمونیاکی در پساب خروجی معمولا بین

بطور خلاصه ، طراحی اولین ناحیه هوازی شامل مراحل زیر است :

هوازی طراحی که بر اساس پایین ترین مقدار متوسط ماهانه یا هفتگی درجه حرارت بهره برداری SRT- انتخاب

و انتخاب فاکتور ایمنی صورت می گیرد.

 و بازدهی صورت میگیرد.BOD- محاسبه میزان تولید لجن ثانویه که بر اساس بارگذاری

 هوازی طراحی ( روز ) ضرب میگردد تا میزان جامدات اولین ناحیه هوازیSRT - میزان تولید لجن ثانویه در

حاصل گردد.

نواحی انوکسیک

طراحی فرایند نواحی انوکسیک شامل تعیین حجم راکتور های انوکسیک و میزان مورد نیاز فاضلاب بازگشتی است.

برقراری موازنه بین لجن نگه داشته شده در شرایط هوازی جهت انجام نیترات سازی و لجن هوادهی نشده موجود برای نیترات زدایی ضروری است. لجن هوادهی نشده بایستی بین اولین و دومین ناحیه انوکسیک تقسیم گردد. در حقیقت ، زمانیکه فقط 60 تا 75 در صد حذف نیتروژن مورد نظر باشد ، دومین ناحیه انوکسیک ممکن است به طور کامل حذف گردد. میزان نیترات سازی در اولین ناحیه انوکسیک به طور مستقیم به حداقل درجه حرارت فاضلاب و اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی بستگی دارد. موقعی که بار گذاری نیترات به اولین ناحیه انوکسیک ( که بوسیله میزان فاضلاب برگشتی کنترل می گردد) معادل پتانسیل نیترات زدایی باشد، بهترین عملکرد فرایند نیترات زدایی حاصل  میشود .طراحی حوضچه انوکسیک به غلظت تخمینی مایع مخلوط و میزان لجن هوادهی نشده در هر یک از نواحی انوکسیک بستگی دارد.

طراحی اولین ناحیه انوکسیک جهت حذف نیترات ورودی به آن ( مایع مخلوط برگشتی ) و بر اساس مقادیر ویژه نیترات زدایی انجام می گیرد. سپس طراحی دومین ناحیه انوکسیک برای حذف باقیمانده نیترات  برای رسیدن به حد مجاز تخلیه ، صورت می گیرد. در این روش ابتدا میزان نیتروژنی که باید تبدیل به نیترات گردد محاسبه می گردد. این مقدار را میتوان از کم کردن میزان نیتروژن جذب شده ثانویه از کل نیتروژن ورودی محاسبه نمود. میزان نیتروژن موجود در لجن ثانویه معمولا 8 تا 12 درصد میزان جامدات فرار آن می باشد.

سپس باید میزان مایع مخلوط محاسبه شود . اساسا ، مقداری از نیترات حذف شده در اولین ناحیه انوکسیک باید برگشت داده شود. میزان نیترات حذف شده در اولین ناحیه انوکسیک با نیترات تولید شده در اولین ناحیه هوازی منهای مقدار نیترات ورودی به دومین ناحیه انوکسیک ، برابر است با انتخاب غلظت نیترات در اولین ناحیه هوازی ، می توان مقدار کاهش نیترات در اولین و دومین ناحیه انوکسیک را محاسبه نمود. میزان بزگشت مایع مخلوط با استفاده از محاسبه میزان نیتراتی که باید کاهش یابد، تعیین میگردد. معمولا طراحی اولین ناحیه انوکسیک و میزان برگشت فاضلاب بر اساس میزان حذف 65 تا85 در صد نیترات صورت می گیرد. غلظت نیترات در اولین ناحیه هوازی 4 تا 8 میلی گرم در لیتر بر حسب نیتروژن می باشد. ظرفیت پمپاژ جریان برگشتی بین 100 تا 400 درصد میزان جریان ورودی به تصفیه خانه می باشد.

در مرحله بعدی طراحی هر دو ناحیه انوکسیک اول ودوم بر اساس سرعت های ویژه مناسب فرایند نیترات زدایی بالا تر فاضلاب خام ، سرعت ویژه نیترات زدایی در اولین ناحیه انوکسیک بالا تر از COD انجام میشود به دلیل  فاضلاب خام می باشد.COD دومین ناحیه انوکسیک است.این مساله بخاطر میزان بالاتر

سرعت های ویژه نیترات زدایی در اولین ناحیه انوکسیکبه میزان نسبت غذا به میکروارگانیسم در اولین ناحیه انوکسیک به صورت زیر ارتباط دارد:

SRDN1 = 0/03 ( F/M ) + 0/029         (1)

که :

سرعت ویژه نیترات زدایی در اولین ناحیه انوکسیک

SRDN1 = g NOX – N/ g MLSS-day

  دراولین ناحیه انوکسیک F/M میزان بارگذاری

 

F/M = g BOD / g MLSS – day

سرعت ویژه نیترات زدایی در اولین ناحیه انوکسیک به طور معمول در محدوده

 15/0 – 05/0 g NOX – N/ g MLSS-day

می باشد سرعت های ویژه نیترات زدایی عمدتا به میزان بارگذاری آلی در ناحیه انوکسیک و به طبیعت فاضلاب بستگی دارد . مقادیر محاسبه شده از طریق معادله 1 معمولا برای فاضلاب شهری متوسط در نظر گرفته می شود. سرعت های ویژه نیترات زدایی در دومین ناحیه انوکسیک به طور معمول بین 20 تا 50 درصد مقدار آن در اولین ناحیه انوکسیک است. به هر حال با ، استفاده از میزان حذف نیترات در هر ناحیه میتوان سرعت ویژه    طراحی و حجم هر ناحیه را محاسبه نمود.MLSS مناسب نیترات زدایی ، غلظت

بطور خلاصه روش طراحی نواحی انوکسیک شامل مراحل زیر است :

محاسبه میزان نیتروژنی که باید حذف شود

انتخاب غلظت نیترات در پساب اولین ناحیه انوکسیک ، که بر اساس آن میزان نیتراتی که در اولین ناحیه انوکسیک  حذف میشود محاسبه میگردد. هم چنین میزان مایع مخلوط برگشتی محاسبه میشود.

انتخاب سرعت های ویژه مناسب برای فرایند زدایی برای نواحی اول و دوم انوکسیک

محاسبه ابعاد هر کدام از نواحی انوکسیک ، بر اساس مقادیر حذف  نیترات در هر ناحیه ، سرعت های ویژه MLSS نیترات زدایی ، غلظت

برای بهینه سازی طراحی کل سیستم و حذف بهتر نیترات ، مراحل 2 تا 4 را میتوان با استفاده از غلظت های متفاوت نیترات  در پساب اولین ناحیه هوازی تکرار نمود.

دومین ناحیه هوازی

در سیستم لجن تک مرحله ای ،دومین ناحیه هوازی اهداف زیر را تامین مینماید :

رهاسازی گاز نیتروژن تولید شده توسط جامدات میکروبی در دومین ناحیه انوکسیک ، به منظور فراهم ساختن ته نشینی مناسب و زلال ساز های بعدی

نیترات سازی روی آمونیاک تولید شده در نتیجه تجزیه خود تخریبی در دومین ناحیه انوکسیک

بنابراین چنانچه دومین ناحیه انوکسیک موجود باشد، حذف آمونیاک ضروری است.طراحی این ناحیه نسبتا ساده است که شامل تعیین ابعاد ناحیه ونیاز های هوادهی می باشد. اندازه این ناحیه باید به نحوی در نظر گرفته شودکه در شرایط جریان متوسط  زمان ماند هیدرولیکی 30 تا 45 دقیقه را تامین نماید.

هوادهی مورد نیاز باید بر اساس پیش بینی نیترات سازی بر روی آمونیاک خروجی از دومین ناحیه انوکسیک و اکسیژن مورد نیاز مواد کربنه ناشی از تجزیه خود تخریبی در مایع مخلوط تعیین گردد.

 انرژی مورد نیاز برای  زلال سازی ثانویه

میباشد 0/6 – 1/5 hp /1000 ft3 یا برای هوا دهی مکانیکی  سطحی 20cfc/1000ft3 هوا دهی دیفیوزری حدود

اساسا طراحی فرایند زلال سازهای ثانویه با طراحی این سیستم در فرایند لجن فعال یکسان است. یعنی در تعداد و نیز ابعاد زلال ساز ها برای تامین با ر سطحی مورد نیاز در حدود 300 تا 600 گالن بازای فوت مربع در روز ( بر اساس متوسط جریان ) با یکدیگر یکسان هستند . البته میزان بار گذاری جامدات زلال ساز ثانویه باید مورد  طراحی مطلوب نیست زیرا در برخی از تاسیسات لجن تک مرحله ای SOR. تجدید نظر قرار گیرد میزان بالای   در این شرایط ممکن است پدیده توده ای شدن لجن پیش آید.

کنترلهای موازنه جرمی

 

پس از طراحی اجزا اختصاصی فرایند ، طرح باید بوسیله محاسبه موازنه های جرمی متعدد کنترل گردد. موازنه جرمی اکسیژن کل فرایند بر اساس اکسیژن مورد نیاز مواد کربنه/ نیترات سازی انجام میگیرد.همچنین موازنه جرمی قلیائیت شامل قلیائیت تولیدی در فرایند نیترات زدایی و قلیائیت مصرف شده در فرایند نیترات سازی باید   بوسیله افزودن مواد شیمیایی پیش از اولین ناحیه هوازی   pH انجام شود. محاسبه قلیائیت نشان میدهد که آیا تنظیم

  کل فرایند باید محاسبه گردد که در محدوده قابل قبول قرار داشته باشدSRT ضروری می باشد یا خیر. در نهایت

 

 

 


وبسایت تخصصی علوم محیطی و عمرانی ، بانک دانلود رایگان مقالات ، پایان نامه ، کتب ، فیلم و نرم افزارهای عمرانی و علوم محیطی .... برای بازگشت به صفحه اصلی اینجا کلیک کنید...

اولین دیدگاه رو شما بگذارید

  

طراحی تاسیسات مهندسی علوم محیطی و عمرانی 92/9/30:: 12:3 ع
*توجه *توجه برای مشاهده مطلب و یا دانلود فایل مورد نظر خود به پایین همین پست مراجعه گردد

طراحی تاسیسات

طراحی مطلوب و دقیق تاسیسات حذف بیولوژیکی نیتروژن جهت بهره برداری و عملکرد موفقیت آمیز سیستم ضروری میباشد. نکات مهم در طراحی تاسیسات در این بخش مورد بحث قرار گرفته است.

اولین ناحیه هوازی

طراحی اولین ناحیه هوازی مشابه طراحی سیستم لجن فعال است.طراحی این سیستم ممکن است به شکل یک حوضچه با جریان پیستونی یا اختلاط کامل صورت گیرد. عملکرد مطلوب در حالت جریان پیستونی حاصل میشود. به هر حال نیازمندیهای بالای اکسیژن در فرایند نیترات سازی مشکلات بارگذاری را در انتهای سیستم با الگوی جریان پیستونی بوجود می آورد. این فاکتور باید در طرح سیستم هوا دهی مورد ملاحظه قرار  گیرد.

بطور معمول سه دسته مختلف از تجهیزات هوا دهی لجن فعال استفاده می شود:

هوا دهی مکانیکی سطحی

سیستم پخش هوا یا حباب ریز یا درشت

هوا ده های توربینی شناور

 

هرچند که نگهداری هواده های سطحی راحت تر است ، ولی توانایی کم در اختلاط فاضلاب و اتلاف گرمایی بالا در شرایط آب و هوایی سرد از محدودیت های این نوع هوا ده ها می باشد.

سیستم هوا دهی از طریق پخش هوا برای سیستم های نیترات سازی بسیار مناسب هستند ، زیرا دارای محدوده گسترده تر اختلاط فاضلاب می باشند. همچنین تامین هوا دهی مرحله ای در راکتور با جریان پیستونی با استفاده از هوا ده های پخشان آسانتر از هواده های سطحی می باشد . چون در فرایند نیترات سازی احتیاج به هوا زیاد است . بنابراین هوادهی پخشان با حباب ریز ( به علت بازدهی بالای انتقال اکسیژن ) نسبت به هوادهی پخشان با حباب درشت ارجح می باشد . ولی این بازدهی بالا ، مشکلات مربوط به بهره برداری از طریق گرفتگی روزنه ها را به دنبال دارد.

 هواده های توربینی شناور دارای مزیت های هواده های پخشان به لحاظ توانایی اختلاط فاضلاب می باشند. این نوع هواده دارای این مزیت نیز می باشد که می توان آن را به راحتی به یک اختلاط دهنده تبدیل کرد . این امر باعث انعطاف پذیری بیشتر در حوض های با جریان پیستونی می گردد. یعنی این امکان را فراهم می نماید که نواحی هوازی و انوکسیک را تنظیم نمود.

 برای هر نوع سیستم هوادهی پایش اکسیژن محلول و کنترل هوادهی باید مورد توجه قرار گیرد . میزان صرفه جویی که از این طریق در انرژی مصرفی برای هوادهی حاصل می شود هزینه های کنترل سیستم را جبران می نماید. معمولا سیستم کنترل شامل یک یا چند سنسور اکسیژن محلول می باشد که میزان هوادهی برای سیستم های هوادهی پخشان و هوادهی توربینی شناور یا سرعت هواده ( هواده های مکانیکی سطحی ) را کنترل می نماید.

 

 

دومین ناحیه هوازی

 طراحی دومین ناحیه هوازی بسیار ساده تر از طراحی اولین ناحیه هوازی است . اکسیژن مورد نیاز این ناحیه پایین تر و همچنین نسبتا ثابت می باشد . بنابر این توجه به اختلاط در دومین ناحیه هوازی نسبت به ناحیه اول کمتر می باشد . معمولا تجهیزات هوادهی یکسانی برای هر دو ناحیه هوازی اول و دوم مورد استفاده قرار می گیرد .

نواحی انوکسیک

 نواحی انوکسیک دو نیاز اساسی را می طلبند: 1) یک حوضچه یا قسمتی از یک حوضچه بزرگ که به وسیله یک دیواره جدا می شود و 2) اختلاط کافی برای این که بدون انتقال اکسیژن به درون فاضلاب جامدات میکروبی به صورت معلق نگه داشته شوند . معمولا از اختلاط دهنده های توربینی یا پروانه ای مستغرق استفاده می شود . این وسایل بدون شکست سطح آب عمل اختلاط را انجام می دهند . و قادرند با حداقل انرژی ورودی جامدات بیولوژیکی را در سیستم به صورت معلق نگه دارند . همانگونه انرژی ورودی برای معلق نگه داشتن جامدات بیلوژیکی مهم است ، تعداد و محل قرار گرفتن اختلاط دهنده هانیزاهمیت زیادی دارد. بنابراین اطلاعات مناسب برای نصب آنها را باید از سازنده گرفت .

 راه بند هایی که برای تامین نواحی انوکسیک مورد استفاده قرار می گیرند، باید به نحوی طرح گردند که اجازه خروج به جامدات شناور بدهند .  در طرح هایی که جامدات شناور به خوبی از سیستم خارج نمی شوند تجمع آنها باعث ایجاد بو و دیگر مشکلات بهره برداری می گردد. استفاده از راه بند های مستغرق توصیه می شود. در این طرح جامدات شناور میتوانند از یک ناحیه به ناحیه دیگر عبور نموده و سرانجام از حوضچه هوادهی خارج شده و در زلال سازهای ثانویه حذف گردند . جامدات جمع آوری شده باید به سیستم انتقال و دفع جامدات منتقل شده و نباید به ابتدای تصفیه خانه برگشت داده شوند.

پمپاژ جریان برگشتی

 برگشت دادن مایع مخلوط از اولین ناحیه هوازی به اولین ناحیه انوکسیک معمولا با پمپاژ انجام می گیرد . از آنجایی که سطح آب در هر دو ناحیه یکسان است، بنابراین ارتفاع مورد نیاز برای پمپاژ فقط ناشی از اصطکاک لوله و افت ناشی از اتصالات است . گر چه ارتفاع پمپاژ کم است ولی دبی پمپاژ زیاد می باشد. نسبت جریان برگشتی (نسبت به جریان ورودی تصفیه خانه ) در محدوده 1:1 تا 4:1 می باشد. ملی در برخی موارد ، به ویژه در مورد فاضلابهای قوی نسبت 6:1 نیز ممکن است لازم باشد.

 بهتر است به جای ساخت یک واحد مجزای پمپاژ به صورت چاهک خشک مستقیما از پمپ های شناور فاضلاب ( غیر قابل انسداد )، پمپ های ملخی یا پمپ های توربینی عمودی ( غیر قابل انسداد) قابل نصب در حوضچه هوازی استفاده گردد.پمپ ها باید در انتهای حوضچه هوازی با جریان پیستونی نصب گردد. صزف نظر از نوع ناحیه هوازی ، پمپ ها نباید در کنار هواده ها نصب شوند .با این عمل  مقدار اکسیژن محلول برگشتی یا مایع  ، بهتر است انتقال فاضلاب از طریق لوله انجام گیرد.DO. مخلوط به حداقل می رسد برای جلوگیری از ورود

همچنین تخلیه به ناحیه انوکسیک در زیر سطح انجام میشود.

زلال ساز ثانویه

در برخی از سیستم های حذف مواد مغذی تولید کف میتواند سبب بروز مشکلات بو و افت کیفیت پساب خروجی از تصفیه خانه گردد.حوضچه باید به نحوی طراحی شود که جامدات شناور به راحتی بتوانند به زلال ساز های ثانویه هدایت گردند. از این رو ، طراحی تجهیزات کنترل و حذف کف در زلال ساز ثانویه برای تصفیه خانه های حذف نیتروژن مناسب می باشد.

بهره برداری سیستم

مشخصات بهره برداری

نیترات زایی

بهره برداری و کنترل یک سیستم  نیترات سازی با رشد معلق مشابه سیستم لجن فعال می باشد . عوامل کنترل عبارتند از :

سن لجن یا زمان ماند متوسط سلولی

غلظت اکسیژن محلول در حوض هوا دهی

مورد نیاز برای فرایند نیترات سازی نسبت به اکسیداسیون مواد کربنه بیشتر می باشد. به ویژه وقتی SRT اساسا که درجه حرارت فاضلاب پایین است

 مناسب در درجه حرارت  معمول فاضلاب میزان لجن دفعی باید SRT.جهت نگهداری

به دقت کنترل شود.

در منطقه هوازی غلظت اکسیژن محلول باید به دقت پایش گردد. باید توجه داشت که هوا دهی اضافی فقط اتلاف انرژی بوده و هزینه های بهره برداری را افزایش می دهد. این امر همچنین می تواند منجر به افزایش اکسیژن محلول در مناطق انوکسیک توسط جریان برگشتی شود، که نتیجه آن کاهش حذف نیتروژن می باشد.بعبارت دیگر هوا دهی نا مناسب می تواند مانع از فرایند نیترات سازی شود چون مصرف اکسیژن موجود ابتدا برای اکسیداسیون مواد کربنه مورد استفاده قرار می گیرد.وقتی سیستم با لجن فعال مقایسه می گردد ، اختلاف عمده بهره   طولانی تر نسبتSRT برداری مربوط به لجن تولیدی و قدرت و انرژی مورد نیاز است .نیترات سازی نیازمند

به فرایند لجن فعال جهت اکسیداسیون کربن می باشد.این مساله به خاطر رشد کندتر نیتروفایر ( باکتری های نیترات ساز ) است. بنابراین لجن کمتر تولید می شود . اکسیژن مورد نیاز برای فرایند نیترات سازی مهم است . تفریبا 6/4 پوند اکسیژن برای تولید هر پوند نیترات لازم است.در بهره برداری سیستم به منظور نیترات سازی 50 تا 100 درصد اکسیژن بیش از آنچه در تصفیه ثانویه مصرف می شود، لازم است.

 

نیترات زدایی

همانند فرایند نیترات سازی ، نیترات زدایی نیز دارای اثراتی بر مشخصه های بهره برداری فرایند لجن فعال می باشد. یک مزیت مهم ناشی از فرایند نیترات زدایی که فرایند لجن فعال از آن برخوردار می شود تامین بخشی از اکسیژن مورد نیاز برای ترکیبات کربنه است.چون تمام یا قسمتی از مواد آلی که قابلیت تجزیه خوبی دارند در فرایند نیترات زدایی مصرف می شوند . عموما بیش از 60 درصد اکسیژن مورد نیاز اضافی برای فرایند نیترات سازی در فرایند زدایی بازیابی میشود.

مزیت عمده دوم  ،بازیابی قلیائیت توسط فرایند نیترات زدایی می باشد . همانگونه که قبلا ذکر شد، تقریبا نیمی از قلیائیت مصرف شده در فرایند نیترات سازی در فرایند نیترات زدایی بازیابی می شود . این مساله اهمیت ویژه ای  اکسیداسیون 20 میلی گرم در لیتر نیتروژن آمونیاکی را به 200 mg/L CaCO3 برای فاضلاب های با قلیائیت

 می تواند تا 6 یا کمتر افت نماید.pH نیترات میسر می سازد. اما اگر قلیائیت کمتر باشد ،

 مایع مخلوطpH این امر اثر نامطلوب بر روی فرایند نیترات سازی داشته و افزودن مواد شیمیایی جهت حفظ

 کافی pH ضروری خواهد بود.در بسیاری از موارد قلیائیت بازیابی شده توسط فرایند نیترات زدایی برای کنترل

است. و افزودن مواد شیمیایی لازم نمی باشد. در حقیقت برای فاضلابی با قلیائیت پایین که فقط نیترات سازی مورد نیاز است ، تامین یک ناحیه انوکسیک به جای افزودن مواد شیمیایی ممکن است اقتصادی تر باشد.

زلال ساز ثانویه

ته نشینی با زلال سازی یکی از مراحل حذف بیولوژیکی نیتروژن است که بهره برداری از آن شبیه به ته نشینی ثانویه در فرایند لجن فعال است.طراحی و بهره برداری مناسب از فرایند زلال سازی ثانویه ،جهت فرایند حذف نیتروژن دارای اهمیت نسبتا بیشتری می باشد.زیرا در غیر این صورت جامدات همراه با پساب خارج شده از دست می رود.

 

مزایای این روش :

1- بازده بسیار بالای جداسازی

2- پایداری و قابلیت اطمینان زیاد فرایند

3- کنترل نسبتا آسان فرایند

4- نیاز به زمینی با مساحت کم

5- هزینه متعادل

 

 

 

 

 

آهنگ شوره زدایی را می توان با رابطه زیر توصیف کرد:

U"DN = UDN × 1.09 (T-20) (1- DO)

که در آن :

lb  NO 3 – N/lb MLVSS . d آهنگ ویژه شوره سازی     UDN

 

آهنگ کلی شوره سازی  U" DN

 

   0 C دمای فاضلاب ، T

 

  mg/L اکسیژن محلول در فاضلاب ،  DO

 

 می رسد آهنگ شوره 1PPM  محلول به در معادله فوق نشان می دهد که  وقتی غلظت اکسیژن DO عبارت

 

زدایی به طور خطی تا صفر کاهش می یابد.

 

آهنگ های نمونه وار شوره زدایی برای منابع مختلف کربن

 

دما ( سانتی گراد)

سرعت شوره سازی UDN

منبع کربن

25

0.32- 0.21

متانول

20

0.90-0.12

متانول

15- 27

0.11-0.03

فاضلاب

12-20

0.017- 0.018

سوخت و ساز درونزاد

 

محاسبه زمان ماندگاری حوضچه شوره زدایی

مثال : زمان ماندگاری یک حوضچه شوره زدایی بی اکسیژن را با شرایط زیر محاسبه کنید:

22mg/L نیترات فاضلاب ورودی به حوضچه :

3mg/L نیترات پساب خروجی از حوضچه:

MLVSS: 2000 mg/L

DO : 0.1mg/L

UDN 200 :0.10 d-1

حل:

آهنگ شوره زدایی

 

U"DN = UDN ×1.09 (T-20) (1- DO)

 

U"DN=(0.1) ×1.09 (10-20) (1- 0.1)

=0.038 d-1

 

 

زمان ماندگاری

U=S0 –S /θ X

 

θ=S0 –S / UX

θ=22-3 /0.038×2000

=0.237 d

=5.7 hr

 

دسته بندی فرایند های شوره سازی / شوره زدایی

1- در سیستم های مرکب شوره سازی / شوره زدایی اکسایش کربن با استفاده از منابع کربنی درونزاد انجام می شود( سیستم های تک لجنی).

 

2- در رئاکتور های جداگانه ای از متانول یا یک منبع مناسب خارجی کربن آلی استفاده می کنند انجام میگیرد (سیستم های جدا لجنی یا دو لجنی ).

 

مزایای سیستم تک لجن:

مزیت های خاص این فرایند عبارتند از :

BO D5- کاهش حجم هوای لازم برای انجام شوره سازی و جداسازی1

2- رفع نیاز به منابع کمکی کربن آلی مثل متانول مورد نیاز در شوره سازی

3- حذف زلال ساز های میانی و سیستم های لجن برگشتی مورد نیاز در سیستم شوره سازی / شوره زدایی

 مرحله ای

 

 بیشتر این سیستم ها می توانند 60 تا 80 % کل نیتروژن را جدا کنند. آهنگ جداسازی را در گستره 85 تا 95 % هم گزارش کرده اند.

 در یک سیستم شوره زدایی تک لجنی ، حداکثر آهنگ شوره زدایی برای فاضلاب بین

  115lb NO3 - - N/lb MLVSS.d تا 0.075

 در دمای 20 درجه سانتی گراد متغیر است به شرط آنکه عملیات در رئاکتور بی اکسیژن با محدودیت مواد غیر کربنی انجام شود.آهنگ شوره سازی در سیستم های تک لجنی تقریبا یک دوم آهنگ نظیر در سیستم جدا لجن است.اگر از منابع کربن درونزاد استفاده شود ، آهنگ شوره زدایی

0.048 lb NO3 - - N/lb MLVSS.d بین 0.017 تا

تغییر می کند .

طراحی فرایند برای یک سیستم مرکب شوره سازی / شوره زدایی

  برگشتی به مرحله بی اکسیژن و با چشم پوشی از نیتروژن جذب شده در سلولهاNO3 با فرض شوره سازی کامل

نسبت باز گردش لازم ( محلول آمیخته + لجن برگشتی) از رابطه زیر بدست می آید:

R=[ ( NH4 + - N) 0 –(NH4 + -N)e /(NO3 - -N )e ] -1

نسبت بازگردش R که در آن

، نیتروژن آمونیاکی فاضلاب ورودی و پساب خروجی (میلی گرم در لیتر) ( NH4 + - N) 0 و(NH4 + -N)e

، نیتروژن نیتراتی پساب خروجی (میلی گرم در لیتر) (NO3 - -N )e

چون شوره ساز ها فقط در منطقه  هوازی قادر به رشدند، زمان نگهداشت مواد جامد لازم برای شوره سازی را می توان از رابطه زیر به دست آورد:

θ"c =θc/Vهوازی

 

 زمان نگهداشت مواد جامد لازم برای شوره سازی در یک سیستم مرکب ( تک لجنی)، (روز)θ"c که در آن

 زمان نگهداشت مواد جامد لازم برای شوره سازی در یک سیستم متعارف ،( روز)θc

 برخه حجمی هوازیVهوازی

برای محاسبه غلظت های جرمی رئاکتور می توان از این رابطه استفاده کرد:

X =( θc /θ)×[ Y (S0 – S) /(1+ kd θc  ) ]

زمان ماندگاری هوازی سیستم را می توان از این رابطه محاسبه نمود:

θa= θ"cYh (S0 – S)/ Xa  [1+ kd fvss θ"c ]

 زمان کل ماندگاری هیدرولیکی هوازی ( روز)θ"cکه در آن  

                                      ( مقدار رایج آن 0.55 است )mg VSS / mg BOD 5 ضریب تولید دگر پروری Yh

 پساب BODجدا سازی شده در سیستم و در برخی موارد این تعداد تقریبا برابر با مقدارBOD(   Mg/L S0 – S

ورودی است.)

ضریب آهنگ فساد درونزاد ( روز/1 )kd

 Mg/L, MLVSS Xa

 تحت شرایط هوازی ( این جمله را اغلب برای به حساب آوردن برخه تجزیه MLVSS برخه تجزیه پذیر fvss

 اضافه می کنند.)MLVSS پذیر

چون برخه تجزیه پذیر به نسبت زمان نگهداشت مواد جامد و ضریب آهنگ درونزاد تغییر می کند، برخه تجزیه     را میتوان به این صورت بیان کرد:fvss یعنی MLVSS پذیر

fvss= fvss"/[1+(1- fvss")kd θ"c ]                                  

 در حال تولید (عموما برخه تجزیه پذیر حداکثر از 0.75 تا 0.8 متغیر VSS برخه تجزیه پذیر fvss" که در آن است)

زمان ماندگاری بی اکسیژن از رابطه زیر به دست می آید :

θDN=(1-Vهوازی  ) θa

زمان ماندگاری بی اکسیژن برای شوره زدایی از رابطه زیر به  دست می آید:

θ"DN= Nشوره زدایی  /UDN Xa

 

 مقدار نیتراتی که باید شوره زدایی شود ( میلی گرم در لیتر) Nشوره زدایی  که در آن

 آهنگ شوره زدایی (روز/1 )UDN

 دیگری را فرض می کنیم و محاسبه را تکرار می Vهوازی ،θDN ≠ θ"DN محاسبه کامل است.اگر θDN= θ"DN اگر

کنیم.

سیستم شوره سازی جدا مرحله ای

در اوایل دهه 1970 مقبول ترین رهیافت به شوره زدایی زیست شناختی عبارت بود از افزودن یک سیستم جداگانه زیست شناختی که در آن از متانول به عنوان منبع کربن در جداسازی نیترات استفاده می شد.چون شوره سازی اکسایش کربنی / شوره زدایی در رئاکتور های جداگانه رخ می دهد.لجن در هر رئاکتور به ط.ر جداگانه تولید می شود، و از این رو غالبا سیستم جدالجنی می نامند. چون هر مقدار کربن مازاد بر نیازفرایند به صورت متانول در 

پساب خروجی اندازه گیری می شود، باید در طراحی و بهره برداری از این بخش سیستم دقت کافی نمود.BOD

استوکیومتری:

استوکیومتری شوره زدایی جدا مرحله ای که در آن از متانول به عنوان منبع کربن استفاده می شود به صورت زیر قابل توصیف است. واکنش انرژی را می توان با معادله های زیر نمایش داد :

واکنش انرژی ، مرحله 1 :

6 NO3- + 2 CH3OH → 6 NO -2 + 2CO2 +4H2O

واکنش انرژی مرحله 2

6 NO2- + 3 CH3 OH → 3 N2 +3 CO2 + 3H2O +6 OH-

                                                                                                                        واکنش انرژی کلی:

6 NO3- + 5 CH3OH → 5 CO2 + 3 N2 +7 H2O +6 OH-

 

در عمل 25 تا 30 % مقدار متانول مورد نیاز برای تامین انرژی در سنتز لازم است . با مطالعات آزمایشگاهی ، معادله تجربی زیر برای توصیف واکنش کلی جداسازی نیترات به دست آمد.

جدا سازی کلی نیترات :

NO3 - +1.08 CH3OH + H+ → 0.065 C5 H7 O2 N+0.47N2 +0.76CO2 +2.44 H2 O

اگر همه نیتروژن به صورت نیترات باشد ، کل نیاز به متانول با استفاده از معادله فوق تعیین می شود.اما ممکن است فاضلاب مورد تصفیه زیست شناختی که  قرار است شوره زدایی شود مقداری نیتریت و اکسیژن محلول داشته باشد. در مواردی که نیترات ، نیتریت ، و اکسیژن محلول وجود داشته باشد، مقدار متانول مورد نیاز را می توان از معادله تجربی زیر به دست آورد:

Cm =2.47 N0 + 1.53 N1 + 0.87 D 0

  غلظت متانول مورد نیاز ، ( میلی گرم در لیتر)Cm که در آن

  غلطت اولیه نیتروژن نیتراتی  ، (میلی گرم در لیتر )N0

  غلظت اولیه نیتروژن نیتریتی  ، ( میلی گرم در لیتر )N1

  غلظت اولیه اکسیژن محلول  ، ( میلی گرم در لیتر ) D 0

 ضریب های سینتیکی مورد استفاده در فرایند شوره زدایی در جدول زیر به طور خلاصه آمده است .

 

ضریب های سینتیکی نمونه وار برای فرایند شوره زدایی

 

مقداربرای 20 درجه سانتی گراد

 

نمونه وار

گستره

مبنا

ضریب

0.3

0.9- 0.3

d-1

μ m

0.1

0.20 – 0.06

Mg/L NO3- -N

Ks

0.8

0.9 – 0.4

Mg VSS/L NO3- -N

Y

0.04

0.08- 0.04

d-1

kd

 

 

 

 

پارامتر های طراحی فرایند تصفیه زیست شناختی دو مرحله ای برای جدا سازی نیتروژن از فاضلاب خانگی

 

پارامتر طراحی

ضریب دما

PH

MLVSS

θ(h)

θc (d)

نوع رئاکتور

فرایند تصفیه

1.1-1.08

7-8

2000-3500

6-15

8-20

جریان قالبی

شوره سازی تک مرحله ای

1.14-1.16

6.5 - 7

1000-2000

0.2-2

1-5

جریان قالبی

شوره زدایی

 

 

رشد معلق

اثر متغیر های مهم بهره برداری و زیست محیطی بر فرایند شوره زدایی

 

توصیف اثر

عامل

مشاهده کرده اند که غلظت نیترات بر حد اکثر رشد ارگانیزم های عهده دار شوره زدایی اثر می گذارد. این اثر را با رابطه زیر مدل سازی کرده اند:

μ" D=μmD [M / KSN +CN]

 

غلظت نیترات

اثر غلظت کربن نیز با رابطه ای از نوع رابطه موند مدلسازی شده است . رابطه ای که در آن از متانول به عنوان منبع کربن استفاده می شودچنین است : 

μ" D=μmD [M / KM +M]

  غلظت متانول ( میلی گرم در لیتر )M که در آن

 ثابت نیم اشباع برای متانول ( میلی گرم در لیتر )KM

غلظت کربن

اثر دما چشم گیر است .

دما

 بین 6.5 و 7.5 و وضعیت بهینه در حدود 7PH از شواهد موجود به نظر که گستره بهینه باشد.

 

PH

 

 

 

 

رشد متصل

توصیف سیستم های شوره زدایی رشد متصل

آهنگ های نمونه وار جداسازی در 20 درجه سانتی گراد

(lb / 10 3  ft3.d)

توصیف

دسته بندی

رئاکتور بستر آکنده

100-112

رئاکتور سر پوشیده و پر از گاز نیتروژن است، که نیاز به غرق کردن محیط صافی برای ایجاد شرایط بی اکسیژنی را رفع می کند.

 

پر شده از گاز

6-8

 در هر رئاکتور بستر اکنده پر تخلخل و کم تخلحل پر شده از مایع، پس شویی محیط صافی برای کنترل توده زیستی لازم است.

پر شده از مایع

رئاکتور بستر سیال

750 – 1000

میزان تخلخل با تنظیم چگالی محیط و آهنگ جریان تغییر می یابد

محیط پر تخلخل ، ماسه ریز

300-375

 

محیط پر تخلخل، کربن فعال 

 

تماس دهنده ها شبیه فرایند هوازی هستند با این تفاوت که محیط اینها مستغرق است

تماس دهنده های زیستی چرخان

 


وبسایت تخصصی علوم محیطی و عمرانی ، بانک دانلود رایگان مقالات ، پایان نامه ، کتب ، فیلم و نرم افزارهای عمرانی و علوم محیطی .... برای بازگشت به صفحه اصلی اینجا کلیک کنید...

اولین دیدگاه رو شما بگذارید

  

برکه های تثبیت فاضلاب (WSP) مهندسی علوم محیطی و عمرانی 92/9/30:: 12:0 ع
*توجه *توجه برای مشاهده مطلب و یا دانلود فایل مورد نظر خود به پایین همین پست مراجعه گردد

برکه های تثبیت فاضلاب (WSP)

برکه های تثبیت

تعریف    

      برکه های تثبیت فاضلاب (WSP) گودال های خاکی هستند که فاضلاب خانگی و دیگر فاضلاب ها برای مدت طولانی در آنها نگهداری شده و با عمل ته نشینی و به کمک نور،حرارت، رشد جلبکها و میکروارگانیسم ها مواد آلی موجود در فاضلاب تجزیه و تثبیت می گردد.در این واحد ها عمل ته نشینی و تثبیت  هر دو با ام انجام می شود

 

     از آنجا که فرآیندهای طبیعی در تصفیه فاضلاب در برکه ها نقش اساسی داشته و با توجه به پایین بودن سرعت فرآیندهای تصفیه طبیعی ، به زمان ماند طولانی برای تصفیه فاضلاب مورد نیاز می باشد که این زمان ماند با توجه به شرایط آب و هوایی از چند روز تا چندین ماه متغیر است.برکه های تثبیت جزو روش های ارزان قیمت تصفیه فاضلاب بوده و در مناطقی که دارای شرایط آب و هوایی مناسب و زمین ارزان قیمت کافی باشند به راحتی می توان برای تصفیه طیف وسیعی از فاضلاب های شهری و صنعتی استفاده نمود.

 

        اگر چه راندمان تصفیه در برکه ها در مناطق دارای آب و هوای گرم در حد مطلوب است ولی در عین حال از آنها می توان برای تصفیه فاضلاب در مناطق سردسیر هم استفاده نمود. در مناطق سردسیر زمان طولانی تر برای تصفیه فاضلاب مورد نیاز خواهد بود. راندمان تصفیه در این روش عمدتا بستگی به نور خورشید ، درجه حرارت و شدت  وزش باد و ...  داشته که این پارامترها مستقیما بر روی بیولوژی سیستم دارای تاثیر می باشند.

 

      پساب خروجی از برکه ها از نظر کیفیت میکروبی و شیمیایی در حدی است که از ان می توان برای آبیاری زمین های کشاورزی و دیگر مصارف استفاده نمود . مهمترین طبقه بندی برکه ها براساس واکنش های بیولوژی غالب در آنها است که بر این اساس آنها را به سه دسته زیر طبقه بندی می نمایند:

    Øبرکه های بی هوازی

    Øبرکه های اختیاری

    Øبرکه های هوازی

 

مزایای سیستم برکه های تثبیت  

     مزایای سیستم WSP  که اختصارا شامل سادگی ، هزینه کم و راندمان بالا می باشد به شرح زیر است :

سادگی ساخت و راهبری

      برکه های تثبیت از نظر ساختمانی بسیار ساده هستند و مهمترین مرحله ساخت آنها را گود برداری ، تاسیسات تصفیه مقدماتی ، سازه های ورودی و خروجی ، جداره سازی و آب بندی دیواره ها و کف برکه تشکیل می دهد.

 

     از نظر بهره برداری و نگهداری نیز ساده بوده به طوری که بهره برداری از آنها شامل جمع آوری کفاب روی سطح برکه ، درو کردن علف ها ،تمیز نمودن سازه های ورودی و خروجی و تعمیر هر گونه صدماتی که به خاکریزهای اطراف آنها وارد می شود را شامل می گردد.همچنین از نظر پرسنل بهره برداری نیز به کارگران ساده و یا با مهارت کم نیازمند می باشد .

ارزان بودن

    برکه های تثبیت نسبت به سایر روش های تصفیه فاضلاب معمولا ارزان تر می باشند. برکه ها نیاز به تجهیزات الکتریکی و مکانیکی نداشته و از نظر هزینه های جاری نیز مصرف انرژی در آنها بسیار پایین است. از نظر نیروی انسانی لازم برای بهره برداری نیز در برکه های تثبیت هم به نیروی انسانی کمتری مورد نیاز بوده و هم اینکه نیاز به نیروی متخصص و ماهر نمی باشد که در مجموع سبب کاهش هزینه های جاری تصفیه خانه می گردد.

راندمان بالا

     پساب خروجی از برکه های تثبیت با استانداردهای کیفیت پساب ارائه شده از سوی جامعه اروپا (EC ) و سازمان محیط زیست (EPA) مطابقت دارد .  در برکه های تثبیت راندمان حذف  BOD ، ازت و فسفر در حد مطلوبی است . همچنین برکه های تثبیت در زدایش عوامل بیماری زا بسیار موثر می باشند . در اکثر فرآیند های متداول تصفیه فاضلاب راندمان زدایش عوامل بیماری زا پایین بوده به طوری که جهت نابود سازی عوامل بیماری زا در پساب خروجی نیاز به گند زدایی پساب اجتناب ناپذیر است .

قابلیت تحمل شوک مواد آلی و سمی و بالا بودن راندمان حذف فلزلت سنگین

      برکه های تثبیت به دلیل دارا بودن حجم زیاد و طولانی بودن زمان ماند هیدرولیکی در آنها ، نسبت به تحمل شک مواد آلی و سمی در برابر دیگر فرایند های متداول تصفیه فاضلاب دارای مقاومت بیشتری می باشد . علاوه بر این ، برکه ها نسبت به بالا بودن غلظت فلزات سنگین در فاضلاب ورودی دارای مقاومت زیادی می باشند بطوری که حتی تا غلظت 60 میلی گرم در لیتر فلزات سنگین را تحمل می نماید .

 

    بالا بودن مقاومت برکه ها نسبت به شک فلزات سنگین به دلیل کاهش غلظت فلزات از طریق رقیق سازی فاضلاب خام با حجم زیاد فاضلاب موجود در برکه ها است .

    همچنین در برکه ها به دلیل بالا بودن pH   که حتی به بالای 10 نیز می رسد فلزات سنگین با تشکیل کمپلکس های نا محلول و ته نشینی سریع به میزان قابل ملاحظه ای زدایش می شوند . بنا بر این از برکه ها می توان برای تصفیه طیف وسیعی از فاضلاب صنعتی استفاده نمود .

 

     فاضلاب خیلی قوی همچون فاضلاب صنایع مواد غذایی به راحتی توسط برکه های  تثبیت تصفبه می شوند . به دلیل اینکه طراحی برکه ها بر اساس سردترین فصل سال است ،در فصول گرم سال ظرفیت تصفیه پذیری آنها بالا بوده بطوری که در تابستان فاضلاب بیشتری را می توانند تصفیه نمایند که این مسئله در شهرهای توریستی دارای اهمیت زیادی می باشد .

 

معایب برکه های تثبیت

مهمترین معایب  برکه های تثبیت عبارت است از :

 تولید بو

    برکه های تثبیت اگر بطور صحیح طراحی و راهبری شوند و بار مواد آلی ورودی به آنها بیش از حد مجاز نباشد ، مشکلات مربوط به تولید بو وجود نخواهد داشت . تولید بو در برکه های بی هوازی را نیز می توان در مرحله طراحی به حداقل رساند . علت تولید بو در برکه های بیهوازی تولید گاز SH2  و ترکیباتی دیگر مانند مرکاپتان ها و اندول و اسکاتول می باشد که این گاز ها و ترکیبات در اثر احیاء ترکیبات محتوی گوگرد و تجزیه پروتئین ها تولید می شوند .

 

     مشکلات مربوط به تولید احتمالی بو را در برکه های تثبیت می توان از طریق رعایت فاصله با مناطق مسکونی به حداقل کاهش داد . همچنین وجود کمربند فضای سبز در اطراف تصفیه خانه در کاهش مزاحمت ناشی از تولید بو مؤثر بوده خواهد بود .

 

پرورش حشرات

    رشد گیاهان و علف های هرز در برکه ها بخصوص بوته های نی ، محیط را برای تخم ریزی و رشد و تکثیر حشرات مساعد می سازد به همین دلیل یکی از راههای مؤثر جهت مقابله با حشرات ، درو کردن مرتب علف های هرز می باشد .

بالا بودن غلظت جامدات معلق

     در پساب خروجی از برکه های تثبیت به دلیل رشد بیش از حد جلبک ها غلظت جامدات معلق بالا خواهد بود که این بالا بودن غلظت جامدات معلق در مواردی جهت استفاده مجدد از پساب ممکن است مشکل ساز باشد به ویژه برای تغذیه آبهای زیر زمینی و همچنین در سیستم های آبیاری تحت فشار و قطره ای نیز سبب مسدود شدن نازل ها می شود .

 

       در صورت نیاز از طریق روش های ارزان قیمت می توان نسبت به جدا سازی جلبک از پساب خروجی برکه ها اقدام نمود .

 

 

نیاز به زمین زیاد

     یکی ازمعایب عمده برمه های تثبیت نیاز به زمین زیاد می باشد که دلیل آن بالا بودن زمان ماند هیدرولیکی فاضلاب در برکه ها است . میزان زمین مورد نیاز تابعی از شرایط آب و هوایی و کیفیت فاضلاب خام ورودی می باشد بطوری که در مناطق گرمسیری برای احداث برکه ها به زمین کمتری نیاز است که علت آن بالا بودن سرعت واکنش های بیولوژیکی در آب و هوای گرم است .

 

    در مناطق سرد سیر برای احداث برکه ها به زمین بیشتری نیاز می باشد . تملک زمین ارزان قیمت در بعضی از شهر ها با مشکل مواجه خواهد بود به همین دلیل در دسترس نبودن زمین کافی در بسیاری از مناطق کاربرد آنها را با محدودیت مواجه می کند . در اکثر کشور ها استفاده از این روش علی رغم نیاز به زمین زیاد ، از نظر اقتصادی باز هم نسبت به سایر روش ها ارزان ترین گزینه می باشد .

اتلاف زیاد زمین

      در مناطق خشک و نیمه خشک آب کالای با ارزشی است به خصوص با توجه به وجود بحران آب در بسیاری از مناطق دنیا که استفاده بهینه از منابع آب و برنامه ریزی صحیح در این خصوص به صورت یک ضرورت عاجل در آمده است . اتلاف زیاد آب از طریق تبخیر و همچنین نشت در داخل  زمین از طریق برکه ها سبب کاهش مقدار پساب قابل استفاده برای مصارف کشاورزی و دیگر مصارف می شود .

احتمال آلودگی آب های زیر زمینی

     اگر در حین مراحل ساختمانی در برکه ها نکات فنی و سازه ای رعایت گردد ، مشکل مربوط به آلودگی آب های زیر زمینی اصلا وجود نخواهد داشت . در صورتی که محل انتخابی برای احداث برکه ها از نظر جنس خاک مناسب نباشد مسئله نشت فاضلاب در داخل زمین وجود داشته و آلودگی احتمالی آب های زیر زمینی را به همراه خواهد داشت . با انجام لاینینگ یا آب بندی در کف و دیواره برکه ها می توان میزان نشت فاضلاب را به حد اقل کاهش داد . پارامتر اصلی در رابطه با نشت فاضلاب ضریب نفوذ پذیری خاک است .

 

انواع برکه های تثبیت

برکه های بی هوازی :

      در این برکه ها اکسیژن محلول در فاضلاب وجود نداشته و باکتری های بی هوازی مواد آلی را تجزیه می نمایند . عمق این برکه ها معمولا بین 5-2 متر است که دریافت کننده بار مواد آلی زیاد می باشند . به دلیل بار گذاری زیاد مواد آلی در برکه های بی هوازی هیچ گونه اکسیژن محلول و جلبکی در فاضلاب ندارد . در بعضی مواقع یک لایه نازکی از جلبک کلامیدوموناس در سطح این برکه ها دیده می شود .

 

    . زمان ماند فاضلاب در این برکه ها بین 5-2 روز نگهداری می شود اگرچه زمان ماندهای طولانی تری نیز گزارش شده است . مهمترین واکنش بیولوژیکی در آنها تولید اسید و تخمیر متانی است . در حین عبور فاضلاب از برکه های تثبیت بی هوازی تغییرات زیر در فاضلاب صورت می گیرد :

 

    Ø- اکثر جامدات معلق در کف برکه ته نشین می شود .

    Ø- تا حدودی حذف پاتوژن ها صورت گرفته و تخم انگ ها نیز ته نشین می شوند .

    Ø- مواد سبک و کم وزن همچون روغن ، چربی ، کرک ، و کف بر روی سطح فاضلاب تجمع یافته و تشکیل لایه کفاب را می دهد.

    Ø- مواد آلی در دو مرحله شامل تخمیر اسیدی و متانی تبدیل به گاز و جامدات تثبیت شده می شوند .

 

      برکه های بی هوازی اغلب پیش از برکه های اختیاری جهت کاهش زمین مورد نیاز به کار برده  می شود. در بسیاری از موارد نیز نقش آنها به عنوان پیش تصفیه برای کاهش بار آلودگی فاضلاب های با شدت آلودگی زیاد است . ( فاضلاب صنایع غذایی و کشتارگاه ) . پساب خروجی از آنها جهت تصفیه بیشتر وارد برکه های اختیاری می شود . این پساب محتوی غلظت پائین جامدات معلق و جامدات قابل ته نشینی و تخم انگل ها می باشد . عملکرد این برکه ها بیشتر شبیه سپتیک تانک می باشد .

 برکه های اختیاری :

     متداول ترین نوع برکه ها هستند که در لایه های فوقانی آنها به دلیل وجود اکسیژن محلول شرایط هوازی وجود دارد و در لایه های تحتانی به دلیل عدم وجود اکسیژن محلول شرایط بی هوازی غالب می باشد . لایه حد واسط نیز در بین لایه هوازی و بی هوازی شناسایی شده است . عمق این برکه ها معمولا بین 5/2 -5/1 متر و زمان ماند در آنجابین30 -7 روز می باشد . در لایه هوازی فوقانی ، جلبک ها و باکتری های هوازی و اختیاری به صورت همزیستی زندگی می کنند .

 

      جلبکها در حضور نور خورشید و مواد معدنی شروع به فعالیت فتوسنتز می نمایند که در نتیجه آن تولید جلبکها ی جدید و همچنین تولید اکسیژن محلول ( DO ) می باشد که باکتری ها از اکسیژن محلول تولیدی توسط جلبکها استفاده نموده و شروع به اکسیداسیون مواد آلی موجود در فاضلاب می نمایند که نتیجه آن تجزیه مواد آلی و رشد و تکثیر باکتری ها می باشد . در اثر اکسیداسیون مواد آلی گاز و ترکیباتی همچون PO4 , NO3, CO2  و .......تولید می شود که بخشی از این گازها و ترکیبات مجددا توسط جلبکها در فعالیت فتوسنتز استفاده می شود

 

     جامدات معلق موجود در فاضلاب که در قسمت عمده آنها را مواد آلی تشکیل می دهد در اثر نیروی وزن در کف برکه تجمع یافته و تشکیل لایه لجن را می دهند که در این لایه لجن با توجه به عدم وجود اکسیژن محلول فعالیتهای بیولوژیکی بی هوازی اتفاق افتاده و مواد آلی لجن را تجزیه می نمایند که نتیجه آن تولید گازهای همچون SH 2 ,NH 3, N 2 , CO 2 , CH 4 و ....... می باشد .گازهای تولیدی در اثر نیروی شناوری به سمت بالا حرکت نموده و به صورت حباب از سطح فاضلاب خارج می شوند .

 

      در مواقعی که در اثر افزایش درجه حرارت سرعت فعالیتهای بیولوژیکی بی هوازی در لایه های لجن زیاد باشد مقدار گازهای تولیدی به حدی است که حتی می تواند سبب شناور شدن لخته های لجن بر روی سطح فاضلاب در برکه ها شده که این مسئله بیشتر در فصول گرم سال اتفاق می افتد.

 

    برکه های اختیاری را به دو نوع تقسیم می کنند :

    Ø- برکه های اختیاری اولیه که دریافت کننده فاضلاب خام می باشند.

    Ø- برکه های اختیاری ثانویه که دریافت کننده فاضلاب ته نشین شده می باشند .

 

      رنگ فاضلاب در برکه های اختیاری به رنگ سبز دیده می شوند . در بعضی مواقع رنگ فاضلاب در برکه ها به صورت قرمز و یا صورتی رنگ در می آید به ویژه زمانی که بار مواد آلی ورودی به آنها بالا باشد که علت این تغییر شکل وجود باکتری های اکسید کننده سولفید می باشد .

 

      بطور کلی در حین عبور فاضلاب از برکه های اختیاری تغییرات زیر در فاضلاب مشاهده می شود :

    Ø- جامدات معلق فاضلاب در کف برکه ته نشین شده و تشکیل لایه لجن را می دهد که در این لایه لجن فعالیت های بیولوژیکی بی هوازی اتفاق می افتد .

    Ø- مواد آلی محلول و کلوئیدی فاضلاب توسط باکتری های هوازی و اختیاری در حضور اکسیژن محلول تثبیت شده و در نهایت مواد بی اثر آن به صورت لجن در کف برکه تجمع می یابد . تثبیت مواد آلی در برکه ها از طریق باکتری های هتروترف همچون پسودوموناس ، فلاووباکتریم ، اکرموباکتر و آلکالیژنس صورت می گیرد .

 برکه های هوازی :

     در برکه های هوازی اکسیژن محلول در تمام نقاط برکه وجود داشته و فعالیت های بیولوژیکی کلا به صورت هوازی انجام می گیرد .

 

    برکه های هوازی را به سه گروه زیر تقسیم بندی ی نمایند :

برکه های هوازی کم بار :

      فاضلاب های محتوی مواد آلی محلول در این برکه ها در شرایط هوازی تصفیه می شود . دو منبع تولید اکسیژن شامل فتوسنتز جلبک ها و اکسیژن گیری از طریق اتمسفر است . تولید اکسیژن از طریق فتوسنتز در نقاط تحتانی به صورت ضعیف انجام می گیرد . در طول روز در لایه های فوقانی اکسیژن محلول به حد غلظت اشباع و یا حتی فوق اشباع     می رسد .

 

    اگر در فاضلاب جامدات معلق وجود داشته باشد این جامدات در ته برکه تجمع یافته و تحت تجزیه بیولوژیکی بی هوازی قرار می گیرند . به همین دلیل فقط فاضلاب های محتوی مواد آلی محلول را در این برکه ها تصفیه مینمایند . عمق برکه های هوازی کم بار در حدود 5/1 -1 متر است که عمیق تر از برکه های پر بار می باشند .

 برکه های هوازی پر بار :

      این برکه ها با برکه های دیگر از نقطه نظر تولید سلول های جلبکی دارای تفاوت می باشند . از جلبک های تولیدی می توان به عنوان منبع پروتئین برای خوراک حیوانات استفاده نمود . سیستم HPR در زدایش BOD ، ازت و فسفر بسیار موثر   می باشد . عمق برکه های پر بار حدود 45/0 -3/0 متر است که اجازه عبور نور خورشید را به تمام اعماق می دهد .

 

      تولید جلبک همراه با زدایش مواد مغذی از اهداف احداث این برکه ها می باشد . رشد بیش از حد جلبک ها سبب بالا بودن غلظت مواد معلق در پساب خروجی می شود بطوری که برای تولید پساب با کیفیت مناسب نیاز به روش های جدا سازی جلبک خواهد بود .

 برکه های هوازی تکمیلی :

     هدف از این برکه ها بهبود کیفیت میکروبی پساب فر آیندهای تصفیه ثانویه و یا پساب خروجی از برکه های اختیاری می باشد . عمق آنها بین 5/1 – 9/0 متر است که به صورت سری پشت سر هم قرار می گیرند. تعداد برکه های تکمیلی لازم عمدتا بستگی به کیفیت پساب مورد نظر دارد . در برکه های تکمیلی در تمام طول روز اکسیژن در فاضلاب وجود دارد . جمعیت جلبکی موجود در این بر که ها نسبت به بر که های اختیاری بسیار متنوع تر می باشد .

 

      بطوریکه گونه های جلبکی غیر متحرک در آنها متداول تر بوده و در برکه های انتهایی شیوع گونه های جلبکی بسیار بیشتر از برکه های تکمیلی ابتدایی می باشد . در مواقعی نیز شکوفا شدن جلبک ها در این برکه ها اتفاق می افتد . هدف اصلی از احداث برکه های تکمیلی زدایش عوامل میکروبی بسیار می باشند . حذف BOD  در برکه های تکمیلی در حد بسیار کم اتفاق می افتد ولی نقش آنها در زدایش مواد مغذی همچون ازت و فسفر بسیار قابل توجه است .

 فاکتورهای موثر در تصفیه در برکه های تثبیت :

    ü   - فاکتورهای طبیعی :

 فاکتورهای طبیعی

 باد

     برکه های تثبیت می بایست طوری طراحی شوند که از طریق جریان باد ، تلاطم لازم در آنها ایجاد شود.

 

درجه حرارت :

      تصفیه فاضلاب در برکه ها از طریق مجموعه ای از فر آیند های فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی اتفاق می افتد که درجه حرارت بر روی این فرآیندها تاثیر قابل ملاحظه ای دارد .

 

بارندگی

     بارندگی متوسط و شدید میتواند دارای اثراتی بر روی عملکرد و ضریب اطمینان برکه ها دارا باشد .

 

نور خورشید

     شدت تابش نور خورشید پارامترهای مهم در عملکرد رضایت بخش برکه ها به حساب می آید . زیرا نور خورشید بطور غیر مستقیم بر روی تولید اکسیژن به واسطه فعالیت فتوسنتز تاثیر دارد .

 

تبخیر

      تبخیر از سطح برکه ها سبب اتلاف آب شده که این اتلاف آب هم از نظر استفاده مجدد از پساب و هم از نظر تاثیر بر روی کیفیت پساب دارای اهمیت خواهد بود .

نشت

    نفوذ آب از کف و دیواره برکه ها به لجاظ اتلاف مقادیر قابل توجهی آب و از لحاظ آلودگی آبهای زیر زمینی دارای اهمیت می باشند .

 

بالانس هیدرولیکی آب در برکه ها

      جهت نگهداری ارتفاع مناسب فاضلاب در برکه ها ،مقدار فاضلاب ورودی حداقل باید بیش از تبخیر خالص و نشت در تمام اوقات باشد .

 

فاکتورهای فیزیکی

ارتفاع فاضلاب

     برکه های تثبیت معمولا در عمق ثابت فاضلاب بهره برداری می شوند . کاهش ناگهانی ارتفاع آب در برکه ها به واسطه نشت یا تبخیر و یا برداشت اضطراری می تواند سبب بروز مسائلی شود .

 

میان بر زدن

    میان بر زدن در برکه ها به علل مختلفی اتفاق افتاده و سبب می شود فاضلاب کوتاهترین مسیر را طی نموده و کمترین زمان ماند را داشته باشد که نتیجه آن به وجود آمدن نقاط کور و مرده است به طوری که سطح و حجم برکه ها را کاهش داده و تولید بو را به همراه خواهد آورد . همچنین جریان میان بر در کاهش راندمان تصفیه نیز موثر می باشد.

فاکتورهای شیمیایی

PH

     هر دو نوع برکه ها بی هوازی و اختیاری تحت شرایط قلیایی جزئی دارای بهترین عملکرد می باشند .

مواد سمی

     وجود غلظت زیاد مواد سمی در فاضلاب ورودی  به برکه ها می تواند مشکل آفرین باشد .

 

اکسیژن محلول

     اکسیژن محلول بهترین شاخص جهت بررسی عملکرد مطلوب برکه های اختیاری و هوازی می باشد .

 

 پارامترهای طراحی :

    علاوه بر درجه حرارت و تبخیر که در بخش های قبلی توضیح داده شد ، دبی جریان و BOD  نیز پارامتر مهم در طراحی برکه ها هستند . چنانچه پساب برای مصارف کشاورزی و پرورش آبزیان مورد استفاده قرار گیرد ، تعداد کلی فرم ها و تخم انگل ها نیز دارای اهمیت می باشد

 


وبسایت تخصصی علوم محیطی و عمرانی ، بانک دانلود رایگان مقالات ، پایان نامه ، کتب ، فیلم و نرم افزارهای عمرانی و علوم محیطی .... برای بازگشت به صفحه اصلی اینجا کلیک کنید...

اولین دیدگاه رو شما بگذارید

  

مشخصات مدیر وبسایت

مهندسی علوم محیطی و عمرانی [108]

وب سایت علوم محیطی و بانک دانلود رایگان مقالات علوم محیطی وعمرانی ، مهندسی عمران ، محیط زیست ، بهداشت محیط ، شهر سازی ، علوم جغرافیا ، آب و هواشناسی ، معماری ، زمین شناسی ، کشاورزی ، منابع طبیعی ، معدن ...
به دلیل حجم زیاد مطالب از جستجو استفاده کنید
Google

جستجو دراین وبلاگ
در تمامی اینترنت

عناوین یادداشتهای وبلاگ

مشکل اجرا نشدن فونت های فارسی... دانلود رایگان پروژه طراحی... دانلود رایگان پروژه طراحی... دانلود رایگان جزوه فیزیک... دانلود رایگان مقالات نشریه... لینک عناوین یادداشت ها[13307]

بایگانی آرشیو ماهانه وبسایت

لیست مجلات آی اس آی...[32] زمستان 94[89] پاییز 94[136] تابستان 94[142] بهار 94[281] زمستان 93[527] پاییز 93[757] تابستان 93[912] بهار 93[302] زمستان 92[3823] پاییز 92[5503] تابستان 92[271] بهار 92[32] زمستان 91[101] پاییز 91[39] تابستان 91[7] بهار 91[2] زمستان 90[6] پاییز 90[24] تابستان 90[36] بهار 90[33] زمستان 89[4] پاییز 89[19] بهار 89[6] زمستان 88[3] پاییز 87[1] بهار 95[66] تابستان 95[61] پاییز 95[43] زمستان 95[28] بهار 96[16]
ویرایش

کلمات کلیدی وبسایت

د ، د ، س ، د ، س ، م ، & ، & ، & ، & ، & ، م ، س ، س ، س ، س ، س ، س ، س ، س ، د ، د ، د ، ج ، ج ، ا ، ب ، ب ، ب ، ب ، س ، د ، د ، د ، ع ، ع ، م ، م ، م ، م ، م ، م ، م ، م ، م ، ه ، و ، م ، م ، ر ، ب ، آ ، آ ، آ ، آ ، آ ، آ ، ت ، د ، د ، د ، د ، د ، خ ، آ ، م ، م ، م ، ل ، ل ، ل ، ل ، ق ، ق ، گ ، ع ، ع ، ع ، ص ، ض ، ع ، غ ، ف ، ف ، ف ، ف ، ف ، ف ، ف ، ف ، ر ، د ، د ، س ، س ، س ، س ، س ، ش ، ش ، ص ، ص ، م ، م ، م ، م ، م ، م ، ن ، ه ، ن ، ن ، ی ، ی ، ک ، ک ، ک ، Y ، آ ، آ ، c ، b ، E ، g ، آ ، آ ، آ ، آ ، ا ، ا ، ا ، ا ، ب ، آ ، ب ، پ ، پ ، پ ، پ ، ت ، خ ، خ ، خ ، چ ، ح ، چ ، خ ، خ ، د ، د ، د ، ت ، ث ، ج ، ج ، ت ، ت ، ث ، ج ، ج ، ج ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، ج ، ج ، ت ، ج ، ج ، ج ، ج ، ج ، ج ، ج ، ث ، ت ، ت ، ت ، ت ، ت ، ت ، د ، خ ، خ ، د ، د ، د ، د ، د ، د ، د ، د ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، چ ، خ ، پ ، پ ، پ ، پ ، پ ، پ ، پ ، ب ، پ ، پ ، ب ، پ ، پ ، پ ، پ ، پ ، ب ، ب ، ب ، ب ، ب ، ب ، ب ، ب ، ب ، ب ، ب ، ا ، ا ، ا ، ا ، ا ، ا ، ا ، ا ، ا ، ا ، آ ، ا ، ا ، آ ، آ ، آ ، آ ، آ ، آ ، & ، & ، , ، آ ، آ ، آ ، آ ، آ ، آ ، آ ، م ، ک ، ک ، ک ، ک ، ک ، ک ،
ویرایش
خبرمایه

اوقات شرعی تمامی شهرهای ایران

طراحی پوسته توسط گروه علوم محیطی - عمران - محیط زیست - بهداشت محیط - جغرافیا - کشاورزی - منابع طبیعی - معدن - زمین شناسی