تکثیر گل شمعی یا همان گل میگو |
این گل که گل میگو یا شمعی یا مشعلی نامیده می شود به سادگی تکثیر می شود. بهترین نوع خاک برای این گیاه، مخلوطی از خاک برگ ، تورب و خاک باغچه می باشد.
این گیاه به نور زیاد، گرمای معمولی، خاک همیشه خیس، رطوبت هوای 50 تا 70 درصد و خاک قلیایی احتیاج دارد. هنگامی که گیاه بلوپرون شروع به گل دادن کرده باید درجه حرارت را کم کنید تا براکتهها بهتر رنگ بگیرند و دوام گلها هم بیشتر شود.
ازدیاد: گل میگو را میتوان با موفقیت، از طریق قلمه های انتهایی ساقه و یا قلمه های ساقه های ساقهای، از اواسط بهار تا اوایل تابستان، تکثیر کرد. با استفاده از یک چاقوی تیز،قلمه های انتهایی ساقه را به اندازه 5/7 سانتیمتر و قلمه های ساقه ای را به اندازه تقریبی 5 سانتیمتر جدا کنید. سپس انتهای آنها را در پودر هورمون ریشه زایی فرو برده و هر یک را در گلدان بکارید. اگر مایلید گیاه پر پشت و انبوهی داشته باشید قطر دهانه 11 سانتیمتر حاوی کمپوست مخصوص بذر و قلمه ، بکارید. قلمه ها را با کیسه پلاستیکی بپوشانید و دمای محیط را زمان ریشه دهی که معمولا 2 ماه طول می کشد، حدود 20 تا 21 درجه سانتیگراد نگاه دارید. قلمه های را در نور مناسب و کافی ولی دور از تابش مستقیم آفتاب قرا دهید زمانی که ریشه دهی آغاز شد، کیسه پلاستیکی را بردارید و تغذیه مصنوعی را شروع کنید
معرفی گیاه داروئی کاپاریس ( کؤبر ) |
مقدمه : کاربرد گیاهان دارویی از دیر باز در ایران و دیگر کشورها بین مردم رایج بوده در سالهای اخیر رویکردی همه جانبه جهت استفاده از داروهای با منشأء طبیعی و به ویژه گیاهی در بین مردم بوجود آمده است. بطوریکه بخش عمده ای از داروهای عرضه شده در برخی از کشورهای جهان را داروهای با منشأء گیاهی و طبیعی تشکیل می دهند. بویژه آنکه نیاز روزافزون کارخانه های داروسازی به مواد اولیه و همچنین لزوم حفظ منابع طبیعی، اهمیت کشت و فرآوری گیاهان دارویی را دو چندان نموده است.
بدین خاطر امروزه بسیاری از دانشگاههای معتبر در سراسر جهان، شاخه ای مستقل تحت عنوان تولیدو فرآوری داروهای گیاهی تأسیس نموده و به تربیت نیروهای متخصص و کارآمد مشغولند. اهمیت گیالهان داروئی در این است که اغلب به همراه مادة موثر اصلی مواد دیگری در گیاه وجود دارند که خاصیت درمانی دارند این مواد در بیشتر موارد اثر درمانی گیاه را تشدید نموده و گاه از سمیت و اثرات ناخواستة آن جلوگیری می کنند در سالهای اخیر مردم ایران و همچنین سایر کشورهای جهان توجه خاصی به استفاده از گیاهان دارویی برای درمان به توسط خود نموده اند . این علاقه و توجه نسبت به کاربرد گیاهان و مشتقات حاصل از آنها سبب ایجاد تجارت پر رونق گیاهان دارویی گردیده است .مصرف گیاهان دارویی با آشنایی با خطرات بالقوه گیاهان، احتمال و درجه اهمیت تداخل با داروهای شیمیایی و موارد منع و احتیاط مصرف در بعضی موارد مثل دوران حساس بارداری بایستی مد نظر باشد .مصرف اغلب داروهای گیاهی فاقد ضرر و زیان و عوارض جانبی بوده و حتی در برخی از تحقیقات پزشکی مشخص گردید که مثلاً خاصیت ضدباکتری سیر در مبارزه با میکروب حصبه 24 بار قوی تر از آنتی بیوتیک های بسیار قوی و میکروب کش است مباحث گیاهان دارویی بسیار گسترده بوده واز جهات گوناگون نظیر نوع، شکل ، مکان یا سرشت اکولوژیکی ، خواص ، نوع مصرف وغیره بیان می گردد. بعنوان مثال مصرف داروهای گیاهی به صورت های مختلف ، جوشانده ، مستقیم خوراکی ، بخور ، بصورت ماسک و غیره مصرف می شوند . بدیهی است که محل رشد و تکسیر گیاهان داروئی مراتع میباشد .
مراتع: مراتع یکی از مهمترین و با ارزشترین منابع ملی تجدید شونده میباشد که بهره برداری صحیح توأم با عملیات اصلاحی و احیاء آنها، میتواند نقش اساسی در جهت حفظ آب و خاک و تامین نیازمندیهای کشور، در زمینه فرآوردههای پروتئینی داشته باشد. مراتع علاوه بر نقش فوقالذکر، از لحاظ فرآوردههای فرعی شامل محصولات دارویی و صنعتی و همچنین از نظر ذخیره آبهای زیرزمینی، تلطیف هوا و بهبود محیط زیست، بالا بردن رطوبت نسبی هوا و پرورش زنبور عسل در سطح کشور، از اهمیت ویژهای برخوردار است.با توجه به مقدمة فوق بررسی گیاه داروئی کاپاریس را آغاز می کنیم .
معرفی گیاه: کؤبر (نام علمی: Capparis spinosa) یکی از گیاهان است. کؤبر از راسته میخکها (Caryophyllales)، تیره کبریان (Capparaceae)، سرده کؤبرها (Capparis) است. "انواع دارویی و هم انها در این مقاله درج شده است که به دلیل ناهمانگی فونت در اینجا آورده نشده است "این گیاه پوششی برای خاک محسوب میشود که علاوه بر افزایش ظرفیت خاک در نگهداری آب، از فرسایش خاک نیز جلوگیری میکند. پس از شناسایی این گیاه مهم و پی بردن به ارزش اقتصادی و اشتغالزایی آن، هم اکنون کشاورزان محلی در صدد کاشت این گیاه ارزشمند جهت صادرات هستند.
تیره کور (کؤبر) : Capparidaceae
گیاهانی با ظاهر متفاوت علفی ویا به صورت بوته ای با اعضای چوبی و به ندرت درختچه یا درخت ماننداند و چون از نظر مشخصات ساختمانی گل شباهت بسیار به Cruciferae ها دارند از این جهت آنها را انواعی از تیره اخیر ، متعلق به نواحی گرم نیز ذکر می نمایند (Guignard) . پراکندگی آنها بیشتر در مناطق گرم و حدود خارجی آنها تا نواحی معتدله است . در بین آنها انواع معدودی نیز یافت میشود که در نواحی معتدله بسر می برند .
این گیاهان دارای برگهای متناوب ،فاقد استیپول (زائده زیر برگ ) یا شامل آن ولی بصورت خار وگلهای نر – ماده ، معمولا منظم و شامل 4 کاسبرگ و 4 گلبرگ می باشند (شباهت به Cruciferae ) از مشخصات آنها این است که نهنج گل آنها به صورت استطاله ای دراز در می آید . پرچمهای آنها به تعداد 4 تا 6 (شباهت به Cruciferae ) و مادگی انها غالبا مرکب از 2 برچه یا بیشتر و واقع در انتهای استطاله ای دراز است ، میوه آنها بصور مختلف پوشینه ، خورجین مانند ، سته یا شفت و محتوی دانه های بدون آلبومن است .
از اعضای مختلف گیاهان این تیره ، سلولهای واجد میروزین (به وضع منفرد یا مجتمع ) و همچنین گلوکزیدهایی وجود دارد که بر اثر تجزیه ، موجب پیدایش اسانسهایی شبیه اسانس گیاهان تیره شب بو می گردد . در بین آنها نمونه های دارویی مهمی وجود ندارند . از بعضی از آنها ، آنهم در طب عوام استفاده های درمانی به عنوان نیرو دهنده ، ضد اسکوربوت و تاول آور به عمل می آید.اسامی مختلف کؤبر (کبر) بع علت ناهماهنگی فونت آورده نشده است. گیاه شناسی :گیاهی بوته ای و زیبا ، خوابیده و دارای شاخه های متعدد ، پوشیده از کرک و به طول 1 تا 1.5 متر است . از مشخصات آن اینست که انشعابات ساقه گیاه ، از یک ناحیه چوبی شده که در واقع قاعده ساقه به حساب می آید ، منشاء گرفته ، وضع غالبا گسترده در روی زمین پیدا میکند . برگهای آن ساده ، عاری از دندانه ، به رنگ سبز روشن و دارای دو زائده خار مانند ( استیپول) در محل اتصال دمبرگ به ساقه است. گلهای درشت آن رنگ سفید مایل به گلی دارد و پس از شکفتن منظره بسیار زیبا به گیاه می بخشد .از این نظر است که در بعضی نواحی مدیترانه اقدام به پرورش این گیاه میگردد . منشاء اصلی آن نیز بعضی نواحی اسیا به نظر می رسد .ساقه ها ساده یا منشعب ، بدون کرک یا پوشیده از کرکهای نرم ریزان ، یا کرکهای کوتاه پتویی دائمی ، در کنار دمبرگ با گوشواره های خاری خمیده یا راست ، به ندرت فاقد گوشواره . برگها از نظر اندازه متنوع و دمبرگدار ، دایره ای ، واژ تخم مرغی ، بیضوی، تخم مرغی یا گاهی سر نیزه ای با قاعده ای گوه ای یا گرد ،نوکی کند یا تیز ،گاهی چالدار، سیخکدار، با بافتی ضخیم یا نازک، بدون کرک یا پوشیده از کرکهای پتویی ، گلها منفرد و محوری ، اغلب شب بوی و معطر، نر ماده یا گاهی فقط نر . دمگل به طول 25 تا 45 میلیمتر گسترده ، کاسبرگها به طول 8 تا 25 میلیمتر ، کم یا بیش هم اندازه ، تخم مرغی یا بیضوی ، بیرونیها سر پوشی ، هم اندازه گلبرگها یا از آنها کوتاهتر ،گلبرگها سفید به طول 8 – 40 میلیمتر گاهی قرمز رنگ ، مستطیلی تا واژ تخم مرغی پهن ، گلبرگ پشتی مورب ، همگی هم اندازه یا دوتای آنها بلند تر، با راس کامل یا چالدار. پرچمها متعدد ، قرمز- ارغوانی ، از گلبرگها بلندتر، راست ، پایک زیر تخمدانی به طول 20 تا 50 میلیمتر ، بدون کرک یا به طرف قاعده گاهی کرک دار. تخمدان به طول 4 تا 8 میلیمتر کم یا بیش بیضوی . میوه ها به طول 12 تا 45 و عرض 20 میلیمتر دوکی شکل ، تخم مرغی یا واژ تخم مرغی، سبز رنگ ، شکوفا ، پایک واژگون ، گاهی گسترده یا پیچیده، دانه ها به طول 2 تا 3 میلیمتر ، صاف ، گوشت درونی قرمز می باشد .
در داخل پوشش گل این گیاه ، تعداد فراوانی پرچم دراز وجود دارد که مجموعا ظاهری بسیار زیبا به گل می بخشند . میوه آن که در قسمت انتهایی یک زائده دراز (نهنج) به وجود می آیند ، بیضوی ، گوشتدار و در آغاز به رنگ سبز روشن است ولی تدریجا مایل به قرمز می گردند. زمان گلدهی از بهار تا اواخر تابستان ادامه می یابد ،گیاه در مناطق مختلف رویشی پراکندگی وسیع دارد.
چون ضمن پرورش گیاه ،نمونه های از آن تدریجا از محیط کشت دور می شود از این جهت غالبا در محیط اطراف کشت حتی در فواصل نسبتا دور ، تعدادی از آن به چشم می خورد . به حالت وحشی بیشتر در اماکن متروک ، کنار دیواره های کهنه و دامنه های نسبتا مرطوب کوهستانهای کم ارتفاع یافت می شود .قسمت مورد استفاده گیاه ،جوانه ها یا تکمه های مولد گ آن است که معمولا پس از چیدن ،در حدود 3 ماه در سرکه قرار داده ویا انکه مدتی در آب شورنگه داری شده سپس مصرف می رسانند .میوه ، ریشه و پوست آن بیشتر به مصارف درمانی می رسداز میوه های جوان آن همراه با سرکه می توان استفاده کرد .
ترکیبات شیمیایی :ریشه و جوانه های مولد گل آن، دارای پکتین ،ساپونین ، نوعی اسانس (به مقدار بسیار جزیی ) ، یک ماده رزینی ، یک رامنوگلوکزید و ماده ای بنام کاپاری روتین Capparirutine به فرمول است . این ماده بصورت گرد متبلور به رنگ زرد روشن بدست می آید ،در دمای 189 درجه ذوب می شود. در اتر وکلروفرم ،غیر محلول ولی در آب و الکل محلول است .(Reutter, p.472 , 1923)
اندام مورد استفاده : میوه، ریشه، پوست، برگ، غنچه و ساقه مورد استفاده قرار میگیرد. میوه آن که بر حسب اندازه در 8 شماره درجهبندی میشود، از ایران صادر میگردد. بر اساس اظهاراتی صادرکنندگان، میوه دارای درجه 5-3 دارای بهترین مرغوبیت است. این میوه به فارسی «خیار کبار» یا «خیار شنگ» نامیده میشود اما متاسفانه در گمرک ایران به اشتباه تحت عنوان «هندوانه ابوجهل» صادر میگردد که گیاهی کاملا متفاوت و از خانواده کدوئیان است و دارای طعمی تلخ و مسهلی قوی محسوب میگردد، در حالی که کبار از خانواده کاپاریداسه است.ریشه کبار:کبار عبارت از ریشه های گیاه کاپاریس اسپینوزا (از خانواده کاپاریداسه ) می باشد . این گیاه به فراوانی و به خصوص در قسمتهای مرکزی و جنوبی ایران می روید و بصورت چتری بر روی زمین گسترده می شود ،ریشه های کبار به رنگ روشن و پوست ریشه های ضخیم مصرف طبی دارد . مزه پوست ریشه کبار تلخ و نامطبوع و آن را در تب راجعه و رماتیسم به کار می برند . بررسی های مولف بر روی ریشه های این گیاه نشان داده است که عصاره حاصل از ریشه کور خاصیت ضد میکروبی قابل توجهی از خود نشان می دهد . میوه های این گیاه را همچنین در تهیه ترشیجات به کار می برند .
پراکندگی جغرافیایی:این گیاه بومی مناطق گرمسیری غرب و مرکز آسیا است و پراکنش آن از اقیانوس اطلس، مراکش و تونس تا دریای سیاه و ارمنستان و نواحی شرقی دریای خزر تا افغانستان و هند امتداد دارد. گونههای دیگری از کاپاریس در هاوایی و شمال آفریقا رشد میکند. اروپا ، ایران ، قفقاز ، ، پاکستان ، هند ، عراق ، شبه جزیره عربستان و شمال آفریقا . نمونه تیپ نامشخص . پراکندگی در ایران: کبار به صورت خودرو در شکاف صخرهها، در بالای دیوارهای گلی، مناطق مخروبه و به طور کلی در هر خاکی با حداقل مواد غذایی رشد میکند. مناطقی با بارندگی 350 میلیمتر در سال برای کبار ایدهآل است و محصول خوبی را عاید میسازد. این گیاه تابستانهای بالای 40 درجه سانتیگراد را به خوبی تحمل میکند و به علت تمایل سرمایی که دارد زمستانهای تا 8- درجه سانتیگراد را نیز تحمل میکند. مقاومت این گیاه به خشکی، شوری، گرما و آفتاب شدید سبب گردیده که این گیاه مهاجم در جای جای ایران پراکنش داشته باشد. دامنههای البرز، آذربایجان غربی، اردبیل (دشت مغان)، مرند، خوی، تفرش، نهاوند، اراک، گلپایگان، کرمانشاه، شمال شرقی هرزویل( نواحی کم ارتفاع و منتهی به دره های مرطوب ) ، بلوچستان و شیراز. ا یزد (اطراف تفت و مهریز) ، لامرد (فارس) از مناطق رویش این گیاه رونده در ایران میباشند. بعبارت دیگر کبر در ایران در شمال ، شمال غرب ،غرب ، مرکز و شرق و نیز از جمله در بلندیهای بالای 2500 متر در میروید. مصارف دارویی و صنعتی کبار:در اسپانیا نوعی سس به نام سس کبار تهیه میشود که بسیار خوش عطر و طعم است و کمی به سس خردل همراه با فلفل سیاه شباهت دارد. غنچه آن به عنوان ادویه در تهیه سس، کره، پنیر و در تزیین غذا و سالاد به مصرف میرسد. میوههای نارس و ریز پس از برداشت درون سرکه یا آب نمک نگهداری میشوند و ترشی خوشمزهای محسوب میگردد. میوه که طعمی تند و تیز اما دلچسب و عطر مخصوصی دارد همراه با پیتزا، گوشت، ماهی و یا درون سالاد و همراه با انواع ساندویچ به مصرف میرسد. میوه به صورت پخته نیز همراه انواع سبزیجات مورد استفاده قرار میگیرد. تصاویر قرار داده نشده است :( میوه . گل .غنچه . گیاه کاپاریس / گل گیاه کاپاریس / میوة نمک سود شدة کاپاریس / میوة کاپاریس ) خواص درمانی: کبار در کاهش نفخ تاثیر داشته و خاصیت ضد رماتیسمی دارد و جهت درمان تصلب شرایین و از بین بردن عفونت کلیه به کار میرود. در طب آیروودایی (گیاه درمانی) کبار به عنوان تحریککننده و محافظ کبد ثبت شده است. در بعضی موارد کبار برای درمان جراحت مفاصل، پوست و بدن به کار میرود. پوست ریشه گیاه سابقا در بیماریهای مختلف مخصوصا امراض مربوط به کبد و طحال مصرف می گردیدو از آن در موارد ضروری به عنوان مدر ،قابض و مقوی نیز استفاده به عمل می آمد . مصارف آن در رفع آب آوردن ( hydropisie ) ، بالا بردن مقاومت بدن در برابر سرماخوردگی . اثر بر انگل لیشمانیا اثر ضد میکروبی اثر ضد التهابی رفع کمخونی و رنگ پریدگی دختران جوان رفع ضعف عمومی همراه با ضعف اعصاب و همچنین در نقرس معمول بوده است ،مطالعات جدید اثر مفید آن را در هیستری و حالات عصبی دیگر تایید نموده است . مصرف آن موجب باز شدن خون قاعدگی در موارد قطع این حالت در زنان جوان می شود .
جوانه های ناشکفته و مولد گل آن ، اثر نیرو دهنده دارد . از جوشانده آن در محل مصارف داخلی ، هنوز هم در الجزایر برای مداوای نقرس استفاده به عمل می آید. پوست ریشه گیاه برای درمان بیماریهای مختلف از جمله کبد و طحال مصرف میگردد ونیز برای رفع ضعف عمومی و ورم مفاصل نیز مورد استفاده قرار میگیرد. غنچه نشکفته کبار دارای اثر نیرودهنده بوده و برگ کبار اقسام کرم معده و روده را از بین میبرد. برداشت و فرآوری: میوهها هر 7-5 روز یکبار در ماههای مرداد و شهریور به صورت دستی توسط افراد محلی برداشت میشوند، که هر کیلو 600 تومان از کارگران خریداری میشود. میوهها را در بشکههای پلاستیکی همراه با آب نمک نگهداری میکنند که هر 15-10 روز یکبار باید آب آن عوض شود. بسته بندی:جهت صادرات آب و نمک را از محصول جدا میکنند و درون بشکههای گالوانیزه 60 و 80 کیلوگرمی بستهبندی میکنند. به محض خروج از گمرک باید میوهها دوباره داخل آب نمک نگهداری شوند. بازار محصول: صادرات کبار از ایران از سال 1380 آغاز گردید. به دلیل برداشت غیر اصولی و بیرویه حجم صادرات در این 5 سال دچار نوسانات زیادی بوده است به طوری که حتی در یک سال این حجم به 120 تن هم رسیده است. ترکیه تا سال 1383 تنها وارد کننده این محصول از ایران بود که پس از تغییر بستهبندی، آن را به چندین برابر قیمت خرید از ایران (یعنی هر کیلو 2000 تومان) با نام محصول کشور ترکیه به اسپانیا صادر میکرد. اما با تلاش یکسری صادرکنندگان نوآور در اردبیل( دشت مغان) و دعوت از متخصصان اسپانیایی برای شناسایی مراکز پراکنش این محصول، در سال 1383 برای اولین بار کبار تحت نام محصول ایران به اسپانیا صادر گردید. کبار در فرانسه، ایتالیا و یونان کاشته و تولید میشود. الجزایر، مصر، مراکش و تونس از دیگر تولیدکنندگان این محصول میباشند. در کلمبیا گونهای خاص از کاپاریس تولید میشود که مرغوبیت کمتری نسبت به گونه ایرانی دارد. قیمت این محصول در بازار جهانی دهها برابر قیمتی است که از ایران صادر میگردد و این گیاه یکی از پتانسیلهای بالقوه برای ایران محسوب میگردد که قابلیت ارزآوری و اشتغالزایی بالایی دارد.
منابع :1. گیاهان دارویی (جلد اول ) نوشته : دکترعلی زرگری 2. مفردات پزشکی و گیاهان دارویی ایران نوشته : دکتر یعقوب آیینه چی 3. اینترنت ،سایت یاهو و گوگل 4. ماهنامه دام کشت و صنعت، شماره 83 5.پایان نامة دکتر محبوبه حقیقت (مطالعة و بررسی کاپاریس اسپینوزا و انتشار و پراکندگی آن در ایران )
سیستم آبیارى بارانى با آبپاشهاى تفنگى |
آبپاش تفنگى از یک روزنه لولهاى دایرهاى شکل با قطر نسبتاً زیاد که حجم زیادى از آب را در الگوى دایره شکل پخش مىکند، تشکیل شده است. فشار لازم براى پخش آب در این سیستم بسیار زیاد است. این فشار باید به اندازهاى باشد که هم جریان خروجى آب را به صورت قطرات کوچک در آورد و هم بر تلفات ناشى از اصطکاک فائق آید. آبپاشهاى تفنگى به دلیل سنگین بودن وزن توسط یک وسیله نقلیه یدک کشیده مىشود.
معمولاً این سیستمها یک دایره کامل را دور نمىزنند، بلکه از محیط دایره به اندازه 25 درجه جلو دستگاهى که آن را به حرکت در مىآورد خالى نگه داشته مىشود. بدینترتیب مسیر حرکت وسیله نقلیه همیشه خشک باقى مىماند. این موضوع در شکل (نقشه حرکت دستگاه آبپاش تفنگى بزرگ که در آن محل استقرار قوطىهاى اندازهگیرى آب به منظور تأیید یکنواختى پخش و قسمت خشک زمین جهت عبور دستگاه نشان داده شده است) به خوبى نشان داده شده است.
معمولاً لوله اصلى در وسط زمین کشیده مىشود و شیلنگى که آبپاش تفنگى به آن وصل است از دو طرف به آن متصل مىشود. شیلنگ اتصالى قادر است در هر طرف تا 200 متر به جلو حرکت کند.
آبپاشهاى ثابت نوع بوم (Boom) دارى بازویى هستند با همان ارتفاع بازوى سنترپیوت که هر دور کامل آن تا پنج دقیقه به طول مىانجامد. لاترال یا بازوى بوم 35 تا 75 متر طول دارد و دایرهاى تا قطر 90 متر را آبیارى مىکند این آبپاش پس از آبیارى یک قسمت از زمین به قسمت دیگر انتقال داده مىشود.
پارامترهاى مهم در آبپاشهاى تفنگى
◊ جدول دبی خروجی از آبپاشهای تفنگی بزرک با زاویه جت خروجی 24 درجه و نازلهای نوع شیپوری
◊ جدول ضریب K برای محاسبه دبی آبپاش بهعنوان تابعی از جذر فشار
◊ جدول قطر دایره خیس شده برای آبپاشهای تفنگی بزرگ با زاویه جت خروجی 24 درجه و نازلهای نوع Tapered در شرایطی که باد وجود نداشته باشد
آبپاش تفنگى معمولاً در طى حرکت خود مسیرى را که عرض آن تا 120 متر مىرسد آبیارى مىکند. هموشى مساحتهاى خیس شده در حرکتهاى متوالى یکنواختى توزیع را تضمین خواهد نمود. در این روش نیز مفاهیم یکنواختى پاشش، کفایت آبیاری، راندمان آبیارى و الگوى مقدار کل تخلیه مجاز مشابه سایر روشهاى بارانى است.
سیستمهاى تفنگى مجهز به نازلهاى روزنهاى تنگ شدهاى هستند که زاویه خروج آب از آنها 18 تا 32 درجه است. هر چه زاویه جت خروجى آب زیادتر باشد دایره پخش آب بزرگتر خواهد بود و اگر هوا از نظر باد آرام باشد قطرات آبى که روى زمین مىریزد حداقل تأثیر نامطلوب را بر خاک خواهد داشت. چنانچه زاویه جت خروجى کوچک باشد یکنواختى توزیع بهخوصص در وضعیتى که وزش باد زیاد باشد افزایش خواهد یافت. لذا معمولاً از نازلهایى استفاده مىشود که زاویه جت خروجى متوس و بین 23 تا 25 درجه باشد. دبى خروجى از آبپاشهاى تفنگى مختلف بستگى به فشار و قطر روزنه نازل داشته و مقادیر آن در جدول (دبى خروجى از آبپاشهاى تفنگى بزرک با زاویه جت خروجى 24 درجه و نازلهاى نوع شیپوری) براى روزنه آبپاشهاى نوع شیپورى (Tapered) داده شده است.
جدول دبى خروجى از آبپاشهاى تفنگى بزرک با زاویه جت خروجى 24 درجه و نازلهاى نوع شیپورى
فشار نازل
قطر نازل
20 25 30 36 41
(L/S) دبى نازل
414 9/0 14/2 20/8 - -
483 9/8 15/5 22/4 30/3 -
552 10/4 16/4 24/0 32/5 42/6
621 11/0 17/3 25/6 34/4 45/1
689 11/7 18/3 26/8 36/3 47/6
758 12/3 19/2 28/1 38/2 49/8
827 12/9 20/2 29/3 39/7 52/0
دبى آبپاش را مىتوان از معادله q=KP0.5 نیز به دست آورد. مقادیر مختلف K براى استفاده در این معادله از جدول (ضریب K براى محاسبه دبى آبپاش بهعنوان تابعى از جذر فشار) بهدست مىآید. در این جدول مقدار K به ازاء قطرهاى مختلف نازل داده شده است.
جدول ضریب K براى محاسبه دبى آبپاش بهعنوان تابعى از جذر فشار
(q in gpm) (p in psi) قطر نازل(inch) (q in L/s)(q in kPa) قطر نازل (mm)
18/53 0/8 0/4451 20
29/10 1/0 0/6991 25
42.51 1/2 1/021 30
57/52 1/1 1/382 36
75/39 1/6 1/812 41
جدول قطر دایره خیس شده براى آبپاشهاى تفنگى بزرگ با زاویه جت خروجى 24 درجه و نازلهاى نوع Tapered در شرایطى که باد وجود نداشته باشد
فشار نازل
(kPa)
(mm) قطر نازل
20 25 30 36 41
(m) قطر خیس شده W
414 87 99 111 - -
483 91 104 116 133 -
552 94 108 120 139 146
621 98 111 125 143 151
689 101 114 128 146 155
758 104 117 121 149 158
827 107 120 134 152 163
در جدول (قطر دایره خیس شده براى آبپاشهاى تفنگى بزرگ با زاویه جت خروجى 24 درجه و نازلهاى نوع Tapered در شرایطى که باد وجود نداشته باشد) قطر دایره خیس شده براى اندازههاى گوناگون آبپاش نوع شیپورى با زاویه جت خروجى 24 درجه در فشارهاى مختلف داده شده است. توجه داشته باشید که به ازاء هر درجه که زاویه جت خروجى افزایش یا کاهش داده شود قطر دایره خیس شده یک درصد افزایش یا کاهش مىیابد. اگر به جاى آبپاش نوع شیپورى آبپاشهاى روزنه حلقهاى (Orifice-Ring) بهکار برده شود با همان فشارکارى قطر دایره خیس شده 5 درصد کمتر خواهد بود.
آبپاشهاى تفنگى بزرگ در فشارهاى طراحى شده الگوى بیضوى خاصى را از نظر پخش آب بهوجود مىآورند که مقدار واقعى سرعت پخش آب بر اساس مطالعات USDA-SCS از فرمول (19) بهدست مىآید:
(معادله 19): da = 360 { 4qa / [ ?(0.9Dw)2 ] } ( 360/Φ )
که در آن:
da = سرعت پخش آب cm/h
qa = دبى آبپاش L/S
Φ = قسمتى از دایره که توسط آبپاش خیس مىشود
چای کوهی |
کلیات گیاه شناسی
چای کوهی به مقدار زیاد در آمریکا و اروپا پرورش می یابد و معمولاً به صورت خودرو در میان مزارع گندم و ذرت یافت می شود . چای کوهی در اروپا و آمریکا به نام «سنت جونز» شهرت دارد و مدتی است که بسیار معروف شده و تقریباً برای مداوای هر بیماری به کار می رود.
جالب است بدانید که روغن چای کوهی برای مدت سه قرن درانگلستان تنها داروی زخم ها بوده است .چای کوهی در ایران در دامنه ی کوه های البرز ،کرج ، چالوس و مازندران ونقاط غرب ایران به وفور می روید . در اروپا نانوایی ها این گیاه را خوب می شناسند. زیرا کمی از آن را به آرد اضافه می کنند که نان را بهتر و خوش طعم تر می کند.
گل های چای کوهی به رنگ سفید یا زرد هستند که در بالای ساقه به صورت انبوه به چشم می خورند. این گل ها کمی معطر و دارای بوی مخصوصی هستند. میوه ی چای کوهی به شکل کپسول است.
ـ ترکیبات شیمیایی:
مهمترین ماده ی شیمیایی چای کوهی هایپرسین و همچنین ماده ی قرمز رنگی بنام هایپرسین است.چای کوهی دارای تانن و اسید نیکوتی نیک نیز هست.
ـ خواص دارویی :
1 ) از نظر طب قدیم ایران این گیاه گرم و خشک است . ماده ی قرمز رنگی که در برگ های چای کوهی وجود دارد و با فشار دادن برگ ها از آن استخراج می شود، برای التیام زخم و درمان سوختگی ها بکار می رود.
برای تهیه ی جوشانده ی یا دم کرده ی این گیاه باید حدود یک قاشق چایخوری برگ و گل خشک گیاه را در دو فنجان آب جوش ریخته و آن را آن قدر بجوشانید تایک فنجان باقی بماند ،سپس آن را مصرف کنید.
2) ضد کرم معده و روده است.
3) گرفتگی صدا را باز می کند و خلط آور است.
4 ) برای درمان مرض کزاز به کار می رود.
5 ) درمان کننده ی اسهال است .
6 ) درمان کننده ی بیماری مننژیت است.
7 ) برای درمان فلج بکار می رود .
8 ) سیاه سرفه را از بین می برد.
9) برای درمان کم خونی مفید است .
10) ضد افسردگی است.
11) درمان کننده ی بی خوابی است
12) در درمان سرماخوردگی معجزه می کند.
13 ) و بالأخره با تحقیقات جدیدی که دانشمندان روی این گیاه معجزه آسا انجام داده اند ،دریافته اند که چای کوهی می تواند ویروس ها را از بین ببرد و حتی روی ویروس بیماری AIDS اثر مثبت دارد و سیستم دفاعی بدن را تقویت کرده و بیماری را تخفیف می دهد.
14 ) دانشمندان مدتی است که روی اثر چای کوهی بر ریه و سرطان خون تحقیقات دامنه داری را شروع کرده اند و به نتایج درخشانی دست یافته اند.
ـ مضرات :
کسانی که از قرص ضدبارداری ، داروهای آسم ، ضد سرماخوردگی و حساسیت استفاده می کنند ، نمی توانند چای کوهی مصرف کنند.
منبع: نشریه 7 روز زندگی، شماره 91
سن های زیان آور گندم
بیش از 10 گونه سن زیان آور غلات در ایران جمع آوری و شناسایی شده اند. در بین آنها سن گندم(Eurygaster integriceps Put.) از اهمیت اقتصادی بیشتری برخوردار است.
سن گندم
Eurygaster integriceps Put.
(Scutelleridae, Heteroptera)
این گونه مهم ترین آفت کشاورزی کشور ما به شمار می آید. به جز مناطق خوزستان، اراضی ساحلی خلیج فارس، دریای عمان ، دریای خزر و کویرهای مرکزی فلات ایران، این آفت در سایر مناطق کشور وجود دارد
(رجبی، 1379). بر اساس میانگین سطح مبارزة شیمیایی با سن گندم طی سال های 79-1375 استان های فارس، همدان، کرمانشاه، مرکزی، کردستان، اصفهان، لرستان و تهران به ترتیب با 24، 7/13، 6/13، 8 ، 9/7، 1/7، 9/4 و 5/4 درصد سهم مبارزه شیمیایی با سن گندم در کشور، از مهم ترین مناطق سن خیز کشور به شمار می آیند.
سطح مبارزة شیمیایی با سن گندم در 25 سال اخیر روند فزاینده ای داشته است به طوری که این سطح از 75000 هکتار در سال 1355 به 1200000 هکتار در سال 1380 رسیده است (هیربد، 1380). تخریب مراتع و توسعة دیم زار ها خصوصآ در غرب کشور از مهم ترین دلایل گسترش مناطق انتشار و طغیان سن گندم در سال های اخیر بوده است(رجبی،1372). در سال های اخیر 40 -50 درصد سهم مبارزة شیمیایی با سن گندم در اراضی دیم استان های غربی کشور که تخریب مراتع در آنها شدید بوده است، صورت گرفته است (بغدادچی، 1371).
سن گندم هم به صورت کمی( خسارت به برگ، خشک کردن جوانه مرکزی، سفید کردن وخشک کردن سنبله ها و یا قسمتی از آنها توسط سن مادر) و هم به صورت کیفی ( سن زدگی دانه ها توسط پوره ها و سن های نسل جدید) خسارت وارد می کند. طبق یک برآورد نظری در 3 میلیون هکتار اراضی آلوده کشور، در صورت عدم مبارزه با سن گندم حدود 90 هزار تن خسارت کمی و 900 هزار تن خسارت کیفی ایجاد خواهد شد.
طبق بررسی های بهرامی(1377) هر سن مادر به طور متوسط 61 جوانه مرکزی و 2/12 سنبله را در شرایط دیم خسارت می زند و سطح زیان اقتصادی آن 6/1 سن مادر در متر مربع است. در طرح جامع سن گندم کاهش محصول به ازای هر سن مادر در شرایط دیم 8/43 کیلوگرم و سطح زیان اقتصادی آن 8/1 عدد در متر مربع برآورد گردیده است(بی نام، 1377). طبق بررسی های رضابیگی(1379) هر سن مادر در مزارع آبی در شرایطی که ترمیم خسارت صورت نگیرد، 1/3 گرم(حدود 30 کیلو گرم در هکتار) خسارت می زند و سطح زیان اقتصادی آن حدود 3 عدد در متر مربع است. نور(1381) سطح زیان اقتصادی سن مادر را در شرایط آبی 7-8 عدد در متر مربع برآورد کرده است.
حد قابل تحمل سن زدگی دانه ها 2 درصد است و دانه هایی که بیشتر از 2 درصد دانة سن زده داشته باشند فاقد کیفیت نانوایی هسـتند. با افزودن برخی از افزودنی هـای مجاز می توان این نرم را کمی افزایـش داد(عسگریان زاده، 1377). بهرام)1377) سن زدگی دانه ها به ازای هر پوره سن 5 را در زمان برداشت گندم دیم حدود 6/0 درصد برآورد کرده و سطح زیان اقتصادی پوره ها را 3-4 پوره در متر مربع ذکر کرده است. رضابیگی(1379) سطح زیان اقتصادی پوره ها را به طور متوسط 2/8 عدد در متر مربع برآورد کرده است. این میزان در ارقام رشید و سرداری به ترتیب 3/5 و 7/6 و در ارقام فلات و گلستان که تحمل بیشتری دارند، به ترتیب 8/11 و 6/9 عدد است. نوری(1381) سطح زیان اقتصادی پوره ها را در شرایط آبی 11-12 پوره در متر مربع برآورد کرده است.
از نظر زیست شناسی، سن گندم سرتاسر تابستان، پائیز و زمستان ( حدود 9 ماه از سال) را در پناهگاه های تابستانه و زمسـتانه آن در ارتـفـاعات، زیر بوتـــه های گــون (Astragalus spp.)، درمـــنـه ( Artemisia spp.)، کــلاه مـیر حــسنAcantholimon spp.)) و چوبک (Acanthophillum spp.) و در جنگل های بلوط غرب کشور در زیر برگ های ریزش کرده بلوط و برخی دیگر از درختان و درختچه ها به سر می برد. این سن ها دیاپوز داشته و در اوایل بهار به مزارع گندم و جو ریزش می کنند. سن گندم تنها یک نسل در سال دارد(رجبی، 1379).
مدیریت تلفیقی سن گندم
ــ مهم ترین عامل افزایش جمعیت و طغیان سن گندم در 25 سال اخیر، تخریب مراتع( خصوصآ در دیم زارهای کشور) و کشت گندم و جو در مراتع تخریب شده بوده است. این کار در افزایش وزن، افزایش میزان تخم ریزی و تبدیل سن های ساکن مراتع به سن های مهاجر، موثر بوده است(رجبی، 1372).
در سال های خشک و کم باران اراضی دیم کم بازده برداشت نمی شوند و یا به دلیل کمبود آب، نداشتن تجهیزات مناسب سمپاشی و اقتصادی نبودن مبارزه، کنترل شیمیایی سن گندم در آنها صورت نمی گیرد و باعث انتقال جمعیت قابل توجهی از آفت از سالی به سال دیگر می شوند. جلوگیری از کشت گندم و جو در مراتع تخریب شده و اختصاص دادن اراضی دیم کم بازده به کشت گیاهان مناسب دیگر، در کاهش جمعیت این آفت بسیار موثر است و لازم است به عنوان یک راهکار اساسی، برنامه ریزی های لازم در این خصوص صورت گیرد.
ــ سن گندم دشمنان طبیعی فراوانی دارد و در بین آنها زنبورهای پارازیتوئید تخم و مگس های پارازیتوئید سن گندم از نظر کاهش جمعیت این آفت از اهمیت بیشتری برخوردارند.
هم ترین گونه های زنبورهای پارازیتوئید تخم سن گندم به خانوادة Scelionidae وجنسTrissolcusتعلق دارند و مهم ترین گونه های آن به شرح زیرمی باشند(رجبی، 1359):
Trissolcus grandis Thomson
Trissolcus semistriatus Nees
Trissolcus vassilievi Mayr
Trissolcus rufiventris Mayr
Trissolcus basalis Wollaston
در بین گونه های فوق T. grandis گونة غالب این زنبورها در اکثر مناطق کشور می باشد. میزان پارازیتیسم تخم توسط این زنبورها از منطقه ای به منطقة دیگر متفاوت است و در اکثر مناطق کشور این زنبورها یکی از عوامل کلیدی کاهش جمعیت سن گندم به شمار می آیند. این زنبورها بیشتر در زیر پوستک درختان میوة سردسیری زمستان گذرانی می کنند و قبل از ورود به مزارع از شهد گل های این درختان تغذیه می کنند(رجبی، 1379). جلوگیری از سمپاشی های بی رویه و ایجاد تنوع در اکوسیستم های زراعی از طریق ایجاد باغ و یا کاشت درختانی مثل بید و بادام و غیره در کنار نهر های حاشیة مزارع، روشی مناسبی برای حفظ و حمایت این زنبورها و افزایش کارایی آنها است.
کنترل بیولوژیکی سن گندم با استفاده از پرورش انبوه زنبورهای پارازیتوئید تخم طی سال های (43-1325) در ورامین و اصفهان صورت گرفته است(زمردی،1340 و زمردی، 1371). دیاپوز اجباری سن گندم و عدم امکان پرورش انبوه آن برای تکثیر زنبورها، عدم اطلاع دقیق از بیواکولوژی این زنبورها و گرایش به سمت استفاده از سموم شیمیایی به دلیل سهولت کاربرد و کم اطلاع بودن از اثرات جانبی مصرف این سموم، کنترل بیولوژیکی سن گندم با استفاده از این عوامل متوقف شد. از آن زمان تا کنون تحقیقات وسیعی در رابطه با زنبورهای پارازیتوئید سن گندم صورت گرفته است. بیواکولوژی این زنبور ها وپرورش انبوه آنها توسط صفوی(1352)، رجبی و امیرنظری(1367)، تقدسی(1370) و ایرانی پور(1375) صورت گرفته و امیرمعافی (1379) سیستم میزبان- پارازیتوئید بینT.grandis و تخم سن گندم را مطالعه کرده است. در رابطه با پرورش انبوه این زنبورها با استفاده ازتخم سن(L.) Graphosoma lineatum بررسی های در خور توجهی توسط عسگری(1374)، شاهرخی(1376) و عسگری(1380) صورت گرفته است. با استفاده از مجموع اطلاعات بدست آمده درخصوص این زنبورها، می توان پرورش انبوه و رهاسازی آنها را به عنوان یکی از روش های مبارزه در برنامة مدیریت تلفیقی سن گندم مورد استفاده قرار داد.
دستة دوم دشمنان طبیعی سن گندم که از اهمیت زیادی برخوردارند، مگس های پارازیتوئید سن گندم هستند که به خانواده Tachinidae تعلق دارند. این مگس ها پوره های سنین 4 و 5 و سن های بالغ را پارازیته می کنند و میزان پارازیتیسم آنها با توجه به شرایط منطقه از 2-25 درصد (در موارد استثنایی تا 40 درصد) گزارش شده است. اسامی علمی گونه های مهم مگس های پارازیتوئید سن گندم در زیر آمده است:
Heliozeta helluo F.
Phasis subcoleoptrata L.
Ectophasia crassipenis F.
Elomyia lateralis Meig.
Ectophasia oblonga Role-Desv.
در اکثر مناطق کشور H. helluo گونة غالب می باشد. در رابطه با بیواکولوژی این مگس ها بررسی های جامعی توسط امیرمعافی(1370) در منطقة کرج، عبادی و جوزیان(1379) در منطقة اصفهان و پیرهادی و رجبی(1381) در لرستان صورت گرفته است.
این مگس ها پارازیتوئید داخلی هستند و سیستم تنفسی خود را به سیستم تنفسی میزبان وصل می کنند و در شرایط آزمایشگاه نیز به سختی روی بدن سن گندم تخم ریزی می کنند و پرورش انبوه آنها در شرایط کنونی امکان پذیر نیست. حشرات کامل این مگس ها برروی گیاهان شهد داری مثل ازمک ،گشنیز، برخی دیگراز گیاهان مرتعی و علف های هرز حاشیة مزارع تغذیه می کنند و با تغذیه از این گیاهان میزان تخم ریزی آنها افزایش می یابد. بالا بردن کارایی این مگس ها از طریق ایجاد تنوع در اکوسیستم های زراعی، و حفظ و حمایت آنها از طریق جلوگیری از سمپاشی های بی رویه از مواردی است که در برنامة مدیریت کنترل سن گندم می بایست به آنها توجه کرد.
چند جدایه از قارچ بیماری زای Beauveria bassiana Vuill. از سن گندم جداسازی شده است و بررسی هایی در رابطه با حساسیت مراحل مختلف رشدی سن گندم در برابر این قارچ توسط طلایی و همکاران( 1379) صورت گرفته است.
ــ در بسیاری از نوشته ها، کشت جو به جای گندم، زود کاشت گندم و استفاده از ارقام زودرس گندم، به عنوان یکی از روش های موثر در کاهش جمعیت و خسارت سن گندم توصیه شده است. نتایج بررسی های رضابیگی(1377) نشان داده است که زودرسی گندم و کشت جو به جای گندم به واسطة زودرسی آن در کاهش جمعیت سن گندم چنـدان موثر نیسـت و سن گندم قادر است با ارقام جو که در شرایط ورامین 7-10 روز زودتر می رسند خود را تطابق دهد. کاهش وزن سن های نسل جدید در مزارع جو نیز نمی تواند عامل چندان موثری در کاهش جمعیت سن گندم باشد زیرا که با برداشت جو احتمال پرواز سن ها به مزارع گندم بسیار زیاد است و این سن ها قادر اند ضمن وارد کردن خسارت، تغذیة خود را نیز کامل کنند.
ــ برداشت سریع گندم یکی دیگر از روش های توصیه شده برای کاهش جمعیت و خسارت سن گندم است. طبق بررسی های رجبی(1372) سن های نسل جدید به هنگام ظهور حدود 70 میلی گرم وزن دارند و در زمان رسیدن محصول، وزن آنها به 113 میلی گرم و در زمان مهاجرت آنها به پناهگاه های زمستانه وزن آنها به 130-150
میلی گرم می رسد. از طرفی قسمت اعظم سن زدگی دانه ها توسط سن های نسل جدید ایجاد می شود و بیشترچربی ذخیره شده در بدن سن ها، حاصل تغذیة آنها در این دوره است. برداشت سریع گندم ضمن ایجاد تلفات در جمعیت پوره هایی که در مرحلة رسیدن گندم کامل نشده اند، کاهش سن زدگی، کاهش وزن سن ها و در نتیجه تلفات بیشتر آنها در پناهگاه های زمستانه را به همراه خواهد داشت. طبق بررسی های حق شناس و همکاران(1377) در منطقة چهار محال و بختیاری، در سال های اخیر سن های نسل جدید قبل از رسیدن و برداشت محصول، به سمت پناهگاه های تابستانه پرواز می کنند. در چنین مناطقی، این روش کارایی لازم را نخواهد داشت.
ــ در رابطه با مقاومت ارقام گندم به سن گندم تـحـقـیـقـات زیادی در کشور صورت گرفته است. عبـدالـلهی(1367)، طلایی(1369)، حیدری و همکاران(1376)، رضابیگی(1373)، نجفی(1376)، آینه(1377)،
فتحی پور (1377)، رضابیگی(1379)، زمانی(1381)، غدیری(1381) و بهرامی نژاد و همکاران(1381) بررسی هایی در این ارتباط انجام داده اند وتفاوت هایی در مقاومت ژنوتیپ های بررسی شده در برابر این آفت یافته اند. طبق
بررسی های رضابیگی(1379) ارقام حساس به سن گندم خصوصیات مرفولوژیکی و زراعی مشترکی دارند و اکثر ارقام گندم دیم خصوصآ رقم سرداری که در سطوح وسیعی از دیم زارهای غرب کشور کشت می گردد، دارای چنین خصوصیاتی می باشند. بررسی های رضابیگی(1379) و زمانی و همکاران(1381) نشان داده است که سن گندم ازگرانول های ریز نشاستة اندوسپرم دانه بیشتر تغذیه می کند و ارقام گندمی که در اندوسپرم دانة خود گرانول درشت نشاستة بیشتری داشته باشند و به هنگام تغذیة سن گندم گرانول ریز کمتری از دست بدهند، مقاوم تر هستند. رضابیگی(1379) برای ارزیابی و انتخاب ارقام مقاوم به سن گندم مدل مناسبی را ارایه نموده است. معرفی ارقام پر محصول و مقاومی که با شرایط اقلیمی مناطق مختلف کشور سازگار باشند، در کاهش جمعیت سن گندم و افزایش سطح زیان اقتصادی این آفت موثر است.
ــ استفاده از سموم شیمیایی در حال حاضر به عنوان موثرترین روش کنترل سن گندم در ایران و دیگر کشورهای سن خیز دنیا عمومیت دارد. آستانة زیان اقتصادی یا نرم مبارزه با سن گندم در شرایط دیم و آبی در جدول(1) آمده است.برای تصمیم گیری در خصوص ضرورت یا عدم ضرورت سمپاشی، تعیین تراکم جمعیت سن گندم و روش نمونه برداری اهمیت زیادی دارد. معین نمینی و همکاران(1379) روش نمونه برداری دنباله ای را برای این کار ارزیابی کرده اند. سمومی که پس از برآورد دقیق جمعیت آفت و تشخیص ضرورت مبارزه توصیه می گردد فنیتروتیون EC 50% (1 لیتر درهکتار)، فنتیون EC 50% (1 لیتر درهکتار)، تری کلرفون 80% SP (2/1 کیلو درهکتار)، دلتامترین EC 2.5% (300 میلی لیتر درهکتار) می باشند. طبق بررسی های شیخی(1379) در بین سموم فوق فنیتروتیون غیر انتخابی عمل می کند و انتخابی ترین حشره کش برای کنترل سن مادر و پوره ها تری کلرفن است که اثرات چندان نامطلوبی روی دشمنان طبیعی ندارد. سموم پایرتروئیدی مثل دلتامترین برای زنبورهای پارازیتوئید تخم خاصیت دورکنندگی دارند و در مرحلة سن مادر توصیه نمی شوند اما این سم اثرات کنترل کنندگی خوبی روی پوره ها دارد.
ــ بدنبال نتایج بدست آمده از اجرای طرح جامع سن گندم که توسط بخش تحقیقات سن گندم و با همکاری سازمان حفظ نباتات در 8 پایلوت کشور اجرا گردید، سن گندم از یک آفت عمومی به یک آفت همگانی تبدیل شد. آفات عمومی آن دسته از آفاتی به شمار می آیند که تمام عملیات مبارزه و هزینه های انجام آن به عهدة دولت است، اما در خصوص آفات همگانی دولت نقش حامی و هدایت کنندگی را داراست و انجام عملیات مبارزه و پرداخت هزینه های آن به عهدة کشاورز است. این طرح در ارتقای دانش و آگاهی کشاورزان و افزایش مشارکت آنها در نمونه برداری ها و تصمیم گیری ها برای انجام مبارزه، موثر بوده و طی مدت زمان انجام آن، کاهش سمپاشی های هوایی و افزایش سمپاشی های زمینی در مناطق آلوده به این آفت را به همراه داشته است.
مشخصات مدیر وبسایت
عناوین یادداشتهای وبلاگ
بایگانی آرشیو ماهانه وبسایت
کلمات کلیدی وبسایت