به گزارش آسوشیتدپرس "هیات بین‌دولتی تغییرات اقلیمی" (IPCC) با صریح‌ترین عباراتی که تا به حال در گزارشی درباره علل تغییرات اقلیمی جهان به کار برده است، خواستار اقدام جهانی برای کنترل خروجی‌های دی‌اکسید کربن و سایر گازهای گلخانه‌ای شد.

IPCC که 195 کشور جهان عضو آن هستند، این گزارش را روز جمعه پس از گفتگوهایی که تمام شب به طول انجامید، در اجلاسی در استکهلم منتشر کرد.

این هیات وابسته به سازمان ملل در ارزیابی پیشین‌اش در سال 2007 اعلام کرده بود  گرمایش جهانی "با احتمال بسیار زیاد" ناشی زا فعالیت انسانی، به خصوص آزاد شدن دی‌اکسید کربن به درون جو ناشی از سوزاندن زغالسنگ، نفت و گاز است.

این تغییر در عبارات به کار رفته به معنای آن است که دانشمندان از 90 درصد اطمینان به اطمینان 95 درصدی رسیده‌اند- یعنی تقریبا همان درجه یقین که سیگار کشیدن باعث مرگ می‌شود.

کریس فیلد، دانشمندی از موسسه کارنگی که سرپرست IPCC است، اما در تهیه گزارشی که جمعه منتشر شد،دخالت نداشت، می‌گوید: "در احتمال 90 درصد، 10 درصد احتمال درست نبودن نتیجه‌گیری‌ها وجود دارد. و اکنون این احتمال خطا 5 درصد است. یعنی اطمینان ما در این باره دو برابر شده است. این واقعا تغییری قابل‌ملاحظه در میزان شناخت ما از این موضوع ایجاد می‌کند."

یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات در این گزارش این بود که چگونه با داده‌های مربوط به درجه حرارت در 15 سال گذشته که ظاهرا کند شدن روند گرمایش را نشان می‌دهد، برخورد کنند. افرادی که درباره نقش انسان در ایجاد تغییرات آب و هوایی تردید دارند، می‌گویند با وجود اینکه دهه گذشته گرم‌ترین درجه حرارت‌ها نسبت به دماهای ثبت‌‌شده در سال‌های پیش را داشته است، اما این "وقفه" بر اجماع علمی درباره تغییرات آب و هوایی سایه تردید می‌افکند.

بسیاری از دولت‌ها درباره نحوه برخورد با این موضوع در پیش‌نویس‌های قبلی اعتراض داشتند و برخی خواستار حذف کلی این موضوع شده بودند.

در نهایت IPCC تنها اشاره مختصری به این موضوع در چکیده گزارشش برای سیاستگذاران کرده است و تاکید می‌کند که سوابق کوتاه‌مدت ممکن است تحت تاثیر نوسانات طبیعی قرار گیرند و بیانگر گرایش‌های درازمدت نیستند.

توماس استاکر، یکی از دو رئیس گروهی که این گزارش را نوشته‌اند، می‌گوید: "یک قاعده قدیمی می‌گوید روندهای مربوط به آب و هوا را نباید در دوره‌های کمتر از حدود 30 سال محاسبه کرد."

بسیاری از دانشمندان می‌گویند این داده‌های دمایی مربوط به 15 سال اخیر بیانگر نوسان‌های اتفاقی آب و هوایی هستند و سال 1988 که به عنوان نقطه شروع ثبت این داده‌ها انتخاب شده است، سالی به طور غیرمعمول گرم بوده است. یک فرضیه مورد توجه دیگر این بود که گرما به طور موقت در اقیانوس‌ها جذب می‌شود، ولی در چکیده نهایی به آن اشاره نشد.

IPCC می‌گوید شواهد مبنی بر تغییرات آب و هوایی به یمن مشاهدات بیشتر و بهتر، شناخت واضح‌تر سیستم‌‌های آب و هوایی و بهبود مدل‌ها برای تجزیه و تحلیل تاثیر بالا رفتن درجه حرارت افزایش یافته است.

کین داهه، رئیس دیگر این گروه کاری گفت: "ارزیابی علمی ما بیانگر این است که جو و اقیانوس گرم شده‌اند، میزان یخ و برف کاهش یافته است، سطح میانگین جهانی دریاها بالا رفته است و غلظت‌ گازهای گلخانه‌ای در جو افزایش یافته است."

متن کامل این گزارش 2000 صفحه‌ای تا روز دوشنبه منتشر نخواهد شد، اما چکیده‌ای از یافته‌های اصلی آن برای سیاستگذاران روز جمعه منتشر شد.

همانطوری که انتظار می‌رفت IPCC در این گزارش جدید رقم پیش‌بینی‌‌شده‌اش درباره بالا آمدن سطح دریاها تا پایان این قرن را به عدد 26 تا 82 سانتی‌متر بالا برده است. میزان پیش‌بینی‌شده در گزارش قبلی 18 تا 59 سانتی‌متر بود.

اما این سازمان تایید می‌کند که میزان حساسیت آب و هوا به خروجی‌های دی‌اکسیدکربن ممکن است کمتر از حدی باشد که در گزارش 2007 بیان شده بود. در آن زمان IPCC گفته بود که دو برابر شدن غلظت دی‌اکسید کربن در جو احتمالا به گرمایشی در حد 2 تا 4.5 درجه سلسیوسی خواهد انجامید. این سازمان در گزارش جدید حد پایینی این طیف به حد گزارش‌های ماقبل 2007 یعنی 1.5 درجه بازگردانده است.

ارزیابی‌های IPCC مهم هستند، زیرا اساس علمی مذاکرات سازمان ملل درباره پیمان جدید آب و هوایی را تشکیل دهند. تصور بر این است که پذیرش این پیمان بوسیله دولت‌ها در سال 2015 تکمیل شود، اما روش نیست که آیا به تعهدات‌شان برای کم کردن خروجی‌های گازهای گلخانه‌ای که برای نگهداشتن درجه حرارت در پایین‌تر از حدی که بتوان از بدترین اثرات تغییرات اقلیمی پرهیز کرد، عمل خواهد کرد یا نه.

این گزارش با استفاده از چهار سناریو بر اساس میزان‌های متفاوت کنترل خروجی‌های گازهای گلخانه‌ای، پیش‌بینی کرده است که میانگین درجه حرات جهانی در این قرن از 0.3 تا 4.8 درجه سلسیوس بالا خواهد رفت.

فقط در سناریوی با کمترین میزان خروجی گازهای گلخانه‌ای، که بر اساس کاهش عمده در خروجی‌های دی‌اکسیدکربن است وعملی‌شدن آن نامحتمل به نظر می‌رسد، به میزانی از افزایش درجه حرارت پایین‌تر از حدی کشورها به عنوان هدف مذاکرات خود برای اجتناب از بدترین اثرات گرمایش جهانی برگزیده‌اند، خواهد انجامید. این حد گرم شدن تا میزان 2 درجه سلسیوس در مقایسه با دوران پیش از انقلاب صنعتی در قرن هجدهم است.

در حال حاضر افزایش میزان خروجی‌های گازهای گلخانه‌ای به علت رشد سریع چین و سایر اقتصادهای نوظهور است. اما این کشورها می‌گویند کشورهای ثروتمند باید پیشگام کاهش خروجی‌های گازهای گلخانه‌ای باشند، زیرا آنها برای مدت طولانی‌تری کربن را به جو وارد کرده‌اند.