هوا بشدت در حال گرمتر شدن است. به گونهای که کمکم زمستانهای پربارش برفی میرود که در بسیاری از کشورهای بخصوص در قاره آسیا و بالاخص در کشور خودمان به فراموشی سپرده شود. از آن اسفبارتر آنکه با گرم شدن هوا بسیاری از یخچالهای ارتفاعات کوهها ناپدید میشوند، تودههای دائمی و زیرزمینی یخ آب میشوند، مرجانهای دریایی از بین میروند، جنگلهای شمالی بیشتر به سمت شمال پیشروی میکنند، حیوانات و گیاهان نابود میشوند و زمین میرود تا همگام با پیشرفت روند خشکسالی به مرگی تدریجی و در نهایت خاموشی همیشگی دچار شود. اما عامل به وجود آمدن این فجایع طبیعی چیست؟ متاسفانه عامل آن خود ما انسانها هستیم.
انسان دیاکسیدکربن را با فعالیتهای مختلف وارد جو میکند. در واقع ما کربنی را که میلیونها سال زیر زمین مدفون بوده است به شکل نفت، گاز و ذغال سنگ به سطح زمین آورده و به عنوان سوخت میسوزانیم، پس از آن هم کربن با اکسیژن هوا ترکیب و مقدار زیادی دیاکسیدکربن وارد جو میکند. هم اکنون آنقدر حجم این دیاکسیدکربن زیاد شده است که باید افزایش آن را متوقف کنیم.
بررسی تمام راههای جلوگیری و کنترل تولید دیاکسیدکربن تولیدی در حوصله این نوشتار نیست ولیکن مروری بر جالبترین آنها از جمله تلاش جدیدی که گروهی از مهندسان ایسلندی با استفاده از شیوهای برای تبدیل دیاکسیدکربن به سنگ جامد آغاز کردهاند، شاید بد نباشد.
کاهش مصرف انرژی روزانه
از آنجا که مشکل اصلی در ورود بیش از حد دیاکسیدکربن به جو، فعالیتهای انسانی است بطبع تلاش اصلی ما هم باید معطوف به کاهش استفاده از سوختهای فسیلی شود.
یکی از بهترین راه حلها استفاده از انرژیهای بازگشت پذیر است.انرژی آب، باد، انرژی خورشیدی، انرژی زمین گرمایی، انرژی هیدروژنی و انرژی تودههای زیستی از جمله این انرژیها هستند. مسلما برای ما که در کشوری آفتاب خیز زندگی میکنیم یکی از بهترین جایگزینها برای سوخت فسیلی، انرژی خورشیدی است. چه اشکالی دارد که هر یک از ما صفحات خورشیدی در کنار خانه اش داشته باشد که برق و نیروی خانه را از آن تامین کند. بعلاوه فعالیتهای روزانه ما تاثیر زیادی بر مقدار مصرف انرژی روزانه ما دارند. حتی دور انداختن هر چیزی ممکن است گازهای گلخانهای آزاد کند. این بار پیش از دور انداختن وسایلتان به استفاده دوباره از آنها فکر کنید و به کاهش گازهای گلخانهای جو کمک کنید. بی شک بازیافت مواد از بهترین راههای کاهش گازهای گلخانهای است. با چند بار مصرف کردن مواد میتوان از تولید دوباره و از بین رفتن آنها که دیاکسیدکربن زیادی وارد جو میکنند جلوگیری کرد. از میان این مواد دورریز، پلاستیکها از تولید کنندگان مهم گازهای گلخانهای هستند. پس بهتر است مصرف مواد پلاستیکی را به حداقل برسانیم.
کنترل آلودگی کربنی با سنگهای آتشفشانی
گویا در تازه ترین تحقیقات دانشمندان در کشور ایسلند قصد دارند با ایجاد شرایطی برای واکنش دیاکسیدکربن و کلسیم، این گاز گلخانهای را به منظور کنترل گرمای جهانی به سنگ تبدیل کنند.
شیوه مورد نظر آنها استفاده از لایههایی از سنگهای آتشفشانی است که میتواند آلودگیهای کربنی را برای میلیونها سال در خود حفظ کند.طی این روش دیاکسیدکربن ناشی از نیروگاه زمینی ایسلند تحت فشار بالا در آب حل شده و سپس به درون لایههای بازالتی که در عمق 400 تا 700 متری از سطح زمین واقع شده است پمپ خواهد شد. نتایج آزمایشگاهی نشان میدهد محلول دیاکسیدکربن با کلسیم موجود در بازالت واکنش داده و کربنات کلسیم جامد به وجود خواهد آورد. البته این فرآیند در آزمایشگاه از چند روز تا چند هفته زمان به خود اختصاص داده است. با این حال یک سال پس از اجرای این تحقیقات، محققان میتوانند شاهد سیر واکنش و تبدیل شدن این گاز گلخانهای به سنگ باشند.
تبدیل دیاکسیدکربن به متان
جالب است بدانید بر اساس پژوهش دیگری دانشمندان توانسته اند با استفاده از نانولولههایی از جنس تیتانیوم و انرژی خورشیدی دیاکسیدکربن و بخار آب را به متان و سایر هیدروکربنها تبدیل کنند.
در واقع تولیدکنندگان میتوانند به جای ایجاد تغییر در اقلیم جهانی برای کاهش تولید دیاکسیدکربن، آن را به گونههای گستردهای از هیدروکربنها تبدیل کنند، اما این کار زمانی قابل انجام به نظر میرسد که از انرژی خورشیدی استفاده شود. بازیافت دیاکسیدکربن با استفاده از تبدیل آن به سوخت با محتوای انرژی بالا که برای استفاده در زیرساختهای انرژی مبتنی بر هیدروکربنها مناسب است، گزینه جالبی است، هر چند این فرآیند زمانی مفید است که یک منبع انرژی تجدیدپذیر چون خورشید برای این منظور قابل استفاده باشد.
ذخیره زیر بستر دریا
از سوی دیگر دانشمندان آمریکایی معتقدند که میتوان دیاکسیدکربن را برای جلوگیری از گرمتر شدن زمین زیر بستر دریاها ذخیره کرد.
براساس این پیشنهاد گاز دیاکسیدکربن چندین کیلومتر زیر زمین پمپ و سپس زیر بستر دریاها تزریق میشود؛ چرا که در زیر دریاها فضای کافی برای ذخیرهکردن میزان نامحدودی دیاکسیدکربن متصاعد شده در جو وجود دارد.
البته در گذشته نیز طرحهایی برای این منظور ارائه شده بود که به علت نگرانی نسبت به نشت احتمالی و ایمنی شیوهها مورد انتقاد قرار گرفته بود؛ اما حامیان طرح تازه میگویند این طرح چنین خطراتی در بر ندارد و میتوان آن را با فناوریهای موجود اجرا کرد. براساس طرح تازه گاز دیاکسیدکربن به عمق 3 هزار متری دریا پمپ شده و سپس زیر بستر اقیانوس تزریق میشود. فشار زیاد و دمای پایین در آن عمق، گاز کربن را به مایعی که فشردهتر از آب اطراف است تبدیل میکند.آزمایشها حاکی است که ترکیبهایی مانند یخ تشکیل خواهد شد که در آن ملکولهای آب مانند قفس عمل کرده و ملکولهای دیاکسیدکربن را در داخل خود به دام میاندازند. به گفته محققان به این ترتیب اطمینان حاصل میشود که گاز در رسوبات به تله میافتد و جای آن به قدری محکم است که حتی شدیدترین زلزلهها نمیتواند آن را آزاد کند.
مشخصات مدیر وبسایت
عناوین یادداشتهای وبلاگ
بایگانی آرشیو ماهانه وبسایت
کلمات کلیدی وبسایت