بی مقدمه:امروز د رتقویم جهانی روز جهانی اقیانوس ها نام گذاری شده به دلایل معلوم و شده بهانی برای تفکر بیشتر به اهمیت و جایگاه اقیانوس ها در زیست ما انسان  و ها و همه موجودات دیگر هستی از همین رو به همین بهانه مطالب اندک پیش رو به این روز اختصاص دادیم و از همین جا به تلاشگران عرصه علوم های اقیانوسی جهان بویژه ایرانیان تبریک ویژه گفته امید ایران بتواند به جایگاه واقعی خود در عرصه فناوری های عرصه علوم اقیانوسی دست یابد و بکوشیم برای اقیانوس های واقعی تر...

پیام بان کی مون ،دبیر کل سازمان ملل به مناسبت روز جهانی اقیانوس ها

دبیر کل سازمان ملل متحد در پیامی به مناسبت روز جهانی اقیانوسها 8 ژوئن 2011 برابر با 18 خرداد ماه جاری تمامی دولت ها و بخشهای گوناگون جوامع را ترغیب کرد تا از محیط زیست دریایی حفاظت و منابع آن را به گونه ای پایدار برای نسلهای حال و آینده مدیریت کنند.

به گزارش خبرگزاری پانا، در پیام بان کی مون آمده است تمامی فعالیت ها و سیاست های مربوط به اقیانوس ها و محیط زیست دریایی به شناسایی و در نظر داشتن سه اصل توسعه پایدار یعنی ملاحظات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی نیاز دارند. پس از به رسمیت شناختن این سه اصل است که می توانیم به اهداف توسعه ای تدوین شده به وسیله جامعه جهانی دست یابیم.

در ادامه این پیام آمده است: همچنان که ما در انتظار برگزاری اجلاس ریو+ 20 سازمان ملل متحد درشهرریودوژانیرو برزیل در سال آینده هستیم، عملکرد اکوسیستم (زیست بوم) اقیانوس ها واهمیت آن ها برای اقتصاد جهانی نیازمند توجه ویژه است. برهمین اساس موضوع امسال روز جهانی اقیانوسها اقیانوس های ما آینده سبز ما است.

پیام مدیر کل یونسکو ایرینا بوکووا به مناسبت روز جهانی اقیانوس ها

اقیانوس‌ها اقلیم زمین را شکل می‌دهند و بر توزیع تنوع زیستی و بوم‌سازگان‌های زمین اثر می‌گذارند. این روز جهانی اقیانوس‌ها در سال 2011 فرصتی است تا اهمیت اقیانوس‌ها را برای رفاه سیاره زمین و نوع بشر بررسی کنیم و قدمی در راه حمایت و حفاظت از آنها برداریم.

«اقتصاد آبی» اقیانوس‌ها اهمیت زیادی در زندگی روزمره ما دارد. از هر چهار نفر حداقل یک نفر پروتئین مورد نیاز خود را از محل غذاهای دریایی تأمین می‌کند. نیمی از جمعیت جهان در محدوده 50 کیلومتری ابتدایی نواحی ساحلی سکونت دارند. 90 درصد از تجارت جهان از طریق کشتیرانی امکان‌پذیر می‌شود. با پیشرفت تکنولوژی، فعالیت‌های اقتصادی در آب‌های عمیق و مناطق ساحلی افزایش می‌یابد.
اهمیت اقیانوس‌ها آنقدر زیاد است که از حد درک ما خارج است. بیش از 1500 نفر قله اورست را فتح کرده‌اند و 12 نفر هم قدم بر سطح ماه گذاشته‌اند اما فقط دو غواص به عمیق‌ترین نقاط اقیانوس رفته و بازگشته‌اند. اکنون 50 سال است که کمیسیون بین‌الدول اقیانوس‌شناسی یونسکو علوم دریایی و پژوهش‌های مرتبط را ترویج می‌کند، اما هنوز هم برخی اقیانوس‌ها کشف نشده باقی مانده‌اند و این یک حقیقت انکارناپذیر است.
ضرورت دستیابی به منابع اقیانوسی و بهره‌مندی از آنها عامل اصلی کسب دانش درمورد اقیانوس‌ها بوده است. چالشی که امروز با آن مواجه‌ایم. در واقع استفاده از علوم دریایی برای شناخت اقیانوس‌ها و حفاظت از آنهاست. هدف از این کار مدیریت بهینه بوم‌سازگان‌های اقیانوسی و تنوع زیستی به نفع نسل‌های حال و آینده است.
کنفرانس توسعه پایدار سازمان ملل که قرار است در ماه ژوئن 2012 در برزیل برگزار شود، فرصتی خوب برای بحث و بررسی پیرامون چالش یادشده فراهم می‌کند. اکنون زمان تلاش برای متعهدکردن (جوامع و ذی‌نفعان) نسبت به اقیانوس‌ها فرا رسیده است و این کار باید تا زمان کنفرانس 2012 انجام شود.
برای مشورت با بازیگران اصلی تنها یک سال زمان داریم. فقط یک سال زمان داریم تا به دیدگاهی هماهنگ برسیم و تعهدات جدیدی از بُعد سیاست‌گذاری در زمینه پایداری اقیانوس‌ها و از بُعد سیاسی ایجاد کنیم. ما با مشکل بزرگی مواجهیم، اما مسئولیت بزرگتری نیز در قبال تدوین و اتخاذ رویکردی جدید نسبت به اقیانوس‌ها داریم و از نقش کلیدی اقیانوس‌ها برای سیاره زمین و نسل انسان‌ها آگاهیم.
این‌ها مواردی است که در این روز جهانی اقیانوس باید به آنها پرداخته شود.

رسمی شدن روز جهانی اقیانوس ها

امسال مردم دنیا می توانند روز اقیانوسها را برای اولین بار به طور رسمی در روز 8 ماه June‌  جشن بگیرند. ایده روز جهانی اقیانوسها برای اولین بار در سال 1992 در کنفرانس سازمان ملل متحد توسط دولت کانادا اعلام شد. در این کنفرانس ویژه که در یکی‌ از شهرهای برزیل برگزار شده بود، به مشکلات ضروری مربوط به حفاظت از محیط زیست پرداخته شد و سران کشورهای شرکت کننده پیمان نامه هایی را در رابطه با تغییرات آب و هوایی و حفاظت از تنوع گونه ای امضا کردند. از آن سال تا کنون بسیاری از کشورهای جهان این روز را با این که رسمی‌ نشده بود، جشن  می گرفتند. به دنبال فعالیت بنیادهای حامی اقیانوسها ((2)) سازمان ملل متحد در سال 2008 اعلام کرد که از سال 2009  روز 8 ماه June روز جهانی اقیانوسها نام گذاری‌ شود. این سازمان شعار روز اقیانوسها در سال 2009 را "اقیانوسهای ما، مسئولیت ما" ((3)) اعلام کرد.

چرا  چنین روزی برای اقیانوسها اختصاص داده شده؟  و چرا باید  این روز را جشن گرفت؟ 

ما در سیاره ای زندگی‌ می‌کنیم که هفتاد درصد سطح آن را آب تشکیل می دهد. اقیانوسهای جهان در ارتباطی‌ تنگاتنگ با وضعیت آب و هوایی کره زمین قرار دارند.  چرا که اقیانوسها به تعادل آب و هوا کمک کرده  و از طرفی‌ دیگر، سلامت اقیانوسها تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی است. ما انسانها نیز با اقیانوسها رابطه ای جدا نشدنی‌ داریم. اقیانوسهای سالم به جذب دی اکسید کربن اضافی در هوا کمک کرده و باعث حفظ تعادل هوا می شوند.  به عنوان مثال، در 200 سال گذشته در  حدود 50% از دی اکسید کربنی که انسانها به محیط زیست تحمیل کرده اند توسط اقیانوسها جذب شده است.

متاسفانه امروزه اقیانوسهای کره? زمین آن گونه که می باید، سالم نیستند. چرا که به دنبال افزایش فعالیت‌های انسانی‌ مانند سوزاندن سوختهای فسیلی، از بین بردن جنگلها، و فعالیتهای کشاورزی میزان دی اکسید کربن هوا روز به روز در حال افزایش است. از آنجایی که اقیانوسها مقدار زیادی از این گاز را جذب می کنند، از این گاز اشباع شده ا‌ند. در نتیجه دمای آب اقیانوس ها بالا رفته و خاصیت اسیدی به خود گرفته است. چنین تغییرات دمایی و بخصوص شیمیایی آب، امروزه حیات بسیاری از جانوران دریایی را به خطر انداخته است. به عنوان مثال، صدف جانوران دریائی از کربنات کلسیم تشکیل شده که در محیط اسیدی اقیانوس ها نازک شده و حتی در برخی‌ از موارد به کلی‌ در آب حل می شوند. همچنین، پستانداران دریایی مانند وال آبی((4)) در آبهای اسیدی با کمبود غذا مواجه شده ا‌ند. در اثر گرم شدن زمین لایه های  یخ در قطب نازک شده و دیگر نمی‌توانند وزن خرس های قطبی را تحمل کنند. جمیت ماهیهای " سلمن" ((5)) در محدوده? تاریخی شان به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافته است. چرا که این گونه ماهی‌ به آبهای سرد تعلق داشته و به دنبال افزایش دمای اقیانوسها به مناطق سردتر مهاجرت می کنند. علاوه بر حیوانات، انسانها نیز از عدم سلامت اقیانوسها رنج می برند. به علت افزایش دمای زمین و آب شدن یخ ها، آب اقیا نوس ها در حال بالا آمدن است و همین امر باعث شده تا ساکنان سواحل با طوفان های شدید و غیر قابل پیش بینی مواجه شوند.

با وجود چنین مثال ها و شواهد واضح، بسیاری از ما انسانها از رابطه? بین سلامت اقیانوس‌ها ، هوا و موجودات زنده غافل هستیم. این که در نزدیکی‌ سواحل زندگی می‌کنیم یا به دور از اقیانوسها ، زندگی مان به سلامت اقیانوسها وابسته است. پس بیایید تلاش کنیم تا حیات آبی خانه مان را برای خود و نسل‌های آینده حفظ کنیم. 

·         این پیغام را بین دوستان خود منتشر کنید. بگذارید که آنها هم بدانند که فعالیتهای انسانی‌ و تغییرات آب و هوا چه تاثیراتی بر سلامت اقیانوسها دارند.

·         مقدار دی اکسید کربنی را که روزانه به طبیعت تحمیل می کنید محاسبه کرده و به دنبال راههایی برای کاهش آن باشید. برای محاسبه? دی اکسید کربنی که روزانه تولید می کنید از وب سایت زیر((6)) کمک بگیرید.

·         جانوران دریایی ای را به عنوان غذا انتخاب کنید که به مقدار فراوان در طبیعت وجود دارند. دقت کنید که جانوران دریایی مورد استفاده  تان بدون آسیب به اقیانوسها صید یا پرورش داده شده باشند. برای گرفتن اطلات بیشتر در باره جانوران دریایی در حال انقراض، نحوه صید و پرورش آنها از وب سایت زیر((7)) کمک بگیرید.

·         برای نشان دادن حمایت خود، در برنامه هایی که برای روز جهانی اقیانوس‌ها ترتیب داده شده شرکت کنید. حتی خود شما می توانید برنامه ای‌ ویژه برای این روز ترتیب دهید.  در وب سایت بنیاد "دیود سوزوکی"((8)) می توانید با ایده های جالبی آشنا شوید.

1)    The World Oceans Day

2)    The World Ocean Network and The Ocean Project

3)    Our Oceans, our Responsibility

4)    Blue Whale

5)    Salmon

6)    www.stopglobalwarming.org/carboncalculator.asp

7)    www.montereybayaquarium.org/cr/SeafoodWatch/web/sfw_factsheet.aspx?gid=82

8)    www.davidsuzuki.org/oceansday

منابع:

http://www.theoceanproject.org/wod/index.php

http://www.un.org/Depts/los/reference_files/worldoceansday.htm

news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/3896425.stm//:   

 قلم:اسرا طوبایی