ماشین های برداشت علوفه

برداشت

عملیات برداشت به مجموعه اعمالی اطلاق می گردد که پس از عملیات داشت شروع شده و به در آوردن محصول از زمین و یا درو کردن  محصول را گویند، که نسبت به هر محصول روش برداشت متفاوت است، مثلاً برای یونجه، برداشت بصورت خرد کردن گیاه و یا گوجه فرنگی، دانه ، دانه جیدن و یا برای ذرت دانه ای ، فقط خوشه ها برداشت می گردد.

آنچه محصول خوانده می شود، در گیاهان مختلف متفاوت است. برگ و ساقه یونجه یک محصول است ولی ریشه چغندر قند نیز یک محصول می باشد. نی شکرها و بلال های شیرین هر یک ، محصول به حساب می آید. غلاف و دانه های نخود، محتوی آن، خوشه های گندم و کاه، غده های زیر زمینی ، نیز محصول هستند. به همین سبب ماشین های متنوعی برای برداشت محصولات گوناگون و متناسب با نوع محصول ساخته شده اند. مضافاً که گاهی برای برداشت یک محصول ممکن است از چندین ماشین بهره گرفته شود. یونجه، نمونه خوبی از این نوع محصول می باشد. ماشین های مختلف برداشت بعضی از محصولات ممکن است سر هم شده و دستگاهی بوجود آمده باشد که چندین عمل را همزمان انجام می دهد. این ماشین ها را کمباین می نامند. مسلما برداشت محصول بوسیله ماشین سریع تر و بهتر از وسایل دستی است و به کشاورز فرصت می دهد تا از زمان های صرفه جویی شده برای گسترش سطح کشت و تهیه بذر و بستر خوب استفاده نماید.

به طور کلی ماشین های برداشت عبارتند از :

1-ماشین های برداشت علوفه

2- ماشین های برداشت غلات

3- ماشین های برداشت چغندر، سیب زمینی ، ذرت ، پنبه ، نیشکر و غیره

برداشت علوفه

کلمه علوفه بمعنی اعم، محصولاتی چون سورگم ،ارزن، تیموتی، جودوسر، علف مراتع و حتی گندم و جو را شامل می شود اما منظور از کاربرد ، علوفه در این مقاله گیاهان خانواده بقولات ( لگومینوز) یعنی یونجه و شبدر ، اسپرس و بالاخص یونجه می باشد.

یونجه در ایران از شمال تا جنوب کشت می شود ، در منطقه ساوجبلاغ معمولاً 5 چین درسال و گاهی تا 9 چین می رسد و در ایر ان بیشتر بصورت بسته های مکعبی یاآزاد ببازار می آید ولی در سایر ممالک به شکل بسته های  سیلوئی تر، سیلوئی خشک  و کسانتره نیز در می آیند.

ماشین های برداشت علوفه:

ماشین های درو علوفه حدود سال 1840 در آمریکا ساخته شد و به تدریج تکامل پیدا کرد ساده ترین ماشین های درو علوفه چمن برها هستند که در حقیقت ماشین درو دستی می باشند و در چمن کاری و محوطه های بسیار کوچک مورد استفاده قرار می گیرند . معمول ترین ماشین های برداشت ماشین های درو علوفه دامی و تراکتوری می باشد .

ماشین های برداشت علوفه خشک کردنی

ماشین های برداشت علوفه خشک کردنی ، شامل ماشین هایی است که در مراحل مختلف تهیه علوفه خشک مورد نیاز است . در حالیکه ماشین های برداشت علوفه سیلو کردنی شامل ماشین هایی است که برای قرار دادن گیاه سبز آبدار در داخل سیلوها مورد استفاده قرار می گیرند .

ماشین های عمده ای که برای تهیه علوفه خشک کردنی مورد نیاز است عبارتند از : دروگرها ، ساقه کوبها ( کاندیشنرها ) ، شانه های (ریک ها ) ، بسته بند ها ( بیلرها ) ، در بعضی از مناطق بارکن ها ، توده سازها و ادوات جابجایی انبار مورد استفاده قرار می گیرند .

دروگرها

گر چه دروگرها برای درو علفها و محصولات مخصوص تهیه علوفه خشک طراحی شده اند،اما در مزرعه ، از آنها معمولاً برای قطع علفهای هرز در اطراف ساختمان ها، داخل نهرها ،کنار پرچین ها ریال درو مراتع و حتی از بین بردن بقایای گیاهی نیز استفاده می شود .

روش های قطع کردن ساقه

قطع کردن محصولات علوفه ای ( علوفه خشک کردنی ) از طریق وارد کردن نیروی ضربه یا نیروی برش بر سا قه های سرپا و جدا کردن آنها از بوته صورت می گیرد .

نیروی ضربه موقعی بوجود می آید که یک تیغه با سرعت زیاد به ساقه برخورد کند و آن را بشکند یا از بوته جدا نماید . داس ، دروگر دوار افقی یا دروگر چکشی ( دروگر دوار عمودی ) از ضربه برای قطع کردن گیاهان استفاده می کنند .

نیروی برش از طریق دو جسم برنده که در جهت های مخالف و با فاصله کمی از یکدیگر عبور می کنند ، بر ساقه ها وارد می شود. قیچی چمن زن معمولی وسیله ساده ای است که برش داده ، می چیند . همین اصل برش است که در شانه برش دروگرهای شانه ای جهت بریدن مؤثر و سریع علوفه به کار رفته است .

انواع دروگرها

دروگره به دو دسته مهم دروگرهای شانه ای و دروگرهای دوار تقسیم می شوند .

دروگرهای شانه ای

قدیمی ترین و معمول ترین وسیله درو علوفه ، دروگر شانه ای است . قسمت های اصلی یک دروگر شانه ای ، عبارت اند از : 1- شانه برش 2- دستگاه محرک چاقو 3- شاسی اصلی 4- میله حامی عقب و میله حامی جلو 5- فنر شناور 6- وسایل ایمنی .

 شانه برش

شانه برش ، قسمت اصلی یا قلب یک دروگر شانهای محسوب می شود . شانه برش را می توان به تعدادی قیچی تشبیه نمود که تیغه های چاقو و صفحات انگشتی کف انگشتیهای آن مانند دو نیمه این قیچیها عمل می کنند . از شانه برش ، در سایر ماشین های برداشت چون کمباین ها و دروگر – ساقه کوبها نیز استفاده می شود . طول شانه برش در دروگرهای مختلف بین 52/1 تا 75/2 متر می باشد .

معمول ترین اندازه طول شانه برش 13/2 متر است . قسمت های اصلی شانه برش عبارتند از : 1- چاقو 2- انگشتی ها ( محافظها ) و صفحات انگشتی (صفحات هادی ) 3- گیره های چاقو 4- صفحات سایش یا زیر تیغه ها 5- دسته شانه برش 6- کفش داخلیو کفش خارجی 7- تخته ردیف ساز و چوب ردیف ساز 8- یوغ .

چاقو

عمل برش بین چاقو (تیغه های چاقو ) و انگشتیها ( صفحات انگشتی ) انجام می گیرد ، بنابراین اجزاء ساختمانی چاقو مهمترین قسمت های شانه برش است و بهمین دلیل ابتدا مورد بحث قرار می گیرند . تنظیم صحیح چاقو و انگشتی ، طرز کار ، نگهداری و تعمیر آنها در کار مؤثر دروگر بسیار ضروری می باشد .  

یک چاقو از زیر بند چاقو یا تسمه ، تیغه های چاقو یا قسمت های چاقو و سر چاقو تشکیل شده است .

زیر بند چاقو : یک تسمه فولادی است که تیغه ها بطور محکم ، در کنار هم بر روی آن میخ پرچ شده اند . چنانچه تیغه ها شکسته یا فرسوده شوند ، آنها را می توان تعویض کرد . به زیر بند چاقو ، پشت بند چاقو نیز گفته می شود .

سرچاقو : در انتهای محرک آن قرار گرفته و باعث اتصال چاقو به قسمت محرک شانه برش می شود . برای آسانتر شدن تعویض سرچاقو ،این قسمت به زیر بند چاقو میخ پرچ شده است .

تیغه : قطعه مثلثی شکل و برنده ای است که باید متناسب با شرایط محصول مورد نظر انتخاب گردد. انواع مهم تیغه ها عبارتند از : تیغه لب صاف ، تیغه لبه دندانه دار از رو ، تیغه لبه دندانه دار از زیر و تیغه آبدیده ( تیغه سخت شده ) .

تیغه لبه صاف برای برش محصولاتی استفاده می شود که دارایساقه های نرم و آبدار می باشند ، بخصوص در مواقعی که شیره گیاهان بیرون آمده از گیاه ، در موقع برش ساقه ، سفت شده و بر روی تیغه باقی بماند .

تیغه لبه دندانه دار از رو برای محصولات با ساقه های زبر ، خشبی و خشک، مانند یونجه ، شبدر ، گندم ، جو و سایر محصولاتی که دارای ساقه های سخت می باشند مورد استفاده قرار می گیرد . دندانه ای بودن تیغه دارای خاصیت نگهداری محصول است ، به طوری که تا حدودی از فشرده شدن ساقه ها به طرف جلو بر اثر حرکت تیغه جلوگیری کرده و باعث قطع آنها می شود . این نوع تیغه نیازی به تیز شدن ندارد .

تیغه لبه دندانه دار از زیر تقریباً در همان شرایطی به کار برده می شوند که تیغه لبع دندانه دار از رو کار می کند . از آنجا که دندانه ها در زیر تیغه قرار دارند ، در صورت کُند شدن ، لبه های برنده آن قابل تیز شدن است .

تیغه آبدیده ، تیغه ای است که سطح آن با کاربید تنگستن پوشانده شده است . این نوع تیغه مخصوص ، در تمام شرایطی که برای کار با تیغه لبه دندانه دار مناسب است و غالب شرایطی که تیغه لبه صاف در آن کار می کند ، قابل استفاده می باشد . تیغه های آبدیده بیش از تیغه های معمولی خاصیت شکنندگی دارند و در اثر برخورد با سنگ ، آسیب پذیرتر می باشند .

انگشتی یا محافظ و صفحه انگشتی ( صفحه هادی ) 

اعمال مهم انگشتی (محافظ) عبارتند از : 1- از چاقو در مقابل برخورد با اجسام سخت محافظت می کند 2- صفحات انگشتی را برای برش مؤثر در وضعیت مناسب (نسبت به چاقو) در خود جای می دهد 3- گیاهان را از هم جدا کرده و آنها را برای برش آسانتر ، بین تیغه های چاقو و صفحات انگشتی هدایت می کند .

فاصله انگشتی های دروگر از یکدیگر ( از وسط تا وسط ) معمولاً 76 میلیمتر است . معمولترین ضربه چاقو ( ضربه رفت یا برگشت ) نیز 76 میلیمتر است . اما ضربه چاقو در دروگرهای مختلف با یکدیگر تفاوت داشته ، بین 63 تا 95 میلیمتر ( حتی با فاصله 76 میلیمتر بین انگشتی ها ) می باشد .