اثرات شوری روی رشد گندم
....................................................

شوری خاک به سه طریق روی گیاهان زراعی تاثیر می گذارد. (1) تنش اسمزی

، کاهش قابلیت استفاده آب ، (2) تنش یونی ، و (3) تغییرات در تعادل یونی

سلول ، بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیکی تحت تاثیر شوری قرار می گیرند و

بارزترین اثر شوری کاهش رشد سلول و کمتر شدن سطح برگ ، توده زیستی و

عملکرد می باشد. گندم نسبت به شوری تحمل متوسطی دارد.

شوری خاک با هدایت الکتریکی بیش از 5/4 دسی زیمنس برمتر عصاره اشباع، درصد بوته های سبز شده گندم در واحد سطح را کاهش می دهد. در شوری 8/8 دسی زیمنس برمتر سطح سبز بوته های گندم به 50 درصد تنزل می یابد.
شوری خاک نمو جوانه راسی را سرعت می بخشد و فیلوکرون ( دوره بین ظهور دو برگ متوالی ) را تاثیر زیاد تنش شوری روی عملکرد گندم کاهش تعداد ساقه های دارای خوشه می باشد.
سمیت شوری مخصوصا" بعد از گلدهی مشهود است. اثر شوری به صورت پیری زود رس و وزن دانه پائین و هم چنین عقیم شدن سنبلچه های تحتانی مشخص می شود.
در عصاره اشباع 13 دسی زیمنس بر متر خاک عملکرد گندم 50 درصد کاهش می یابد.
گندم دوروم به شوری بسیار حساس تر از گندم نان است. آستانه شروع کاهش عملکرد دانه با افزایش شوری خاک 9/5 دسی زیمنس برمتر در گندم دوروم و 6/8 دسی زیمنس برمتر در گندم نان می باشد. بعلاوه ، عملکرد گندم دوروم در مقادیر شوری بالاتر نسبت به گندم نان بیشتر کاهش می یابد. هم چنین گندم دو روم تغییر پذیری ژنتیکی پائین تر نسبت به گندم نان از نظر توده زیستی و عملکرد دارد وقتی تحت تنش شوری کاشته شود.
مشاهده تحمل بیشتر به شوری در گندم نان به نظر می رسد مربوط به غلظت کمتر یون سدیم و هم چنین نسبت کمتر سدیم به پتاسیم در برگها می باشدافزایش می دهد و تعداد برگهای ساقه اصلی را کم می کند. هم چنین تعداد سنبلچه اصلی را کاهش می دهد و رسیدن محصول را تسریع می کند.
شوری خاک بر نمو طبیعی و قدرت زنده ماندن پنجه ها تاثیر می گذارد. هم چنین باعث کاهش تعداد پنجه های اولیه و ثانوی می شود. میزان شوری 5/7 دسی زیمنس بر متر پنجه های ثانوی را حذف می کند و تعداد پنجه اولیه را کاهش می دهد. رشد ریشه عموما" کمتر تحت تاثیر آن قرار می گیرد و حتی ممکن است در میزان شوری پائین تا متوسط تحریک شود.
همه مراحل فنولوژیکی گندم تحت تنش شوری سریع تر انجام می گیرد. نمو سنبله به طور سریع انجام می گیرد و زمان لازم برای سنبلچه انتهایی و چرخه گیاه زراعی کاهش می یابد.

منبع : پایگاه تخصصی دانش کشاورزی