زراعت کلزا و آماده سازی زمین
................................................

آماده سازی زمین

در زراعت کلزا جهت تولید محصول و عملکرد بالا، مهمترین مرحله در چرخه زندگی این گیاه زراعی تهیه و آماده سازی زمین جهت کشت آن می باشد.در این مرحله عوامل انتخاب مزرعه،تناوب زراعی،شخمزدن و تهیه بستر بذر اهمیت زیادی در زراعت کلزا دارند.

انتخاب مزرعه

در انواع بافت خاک کلزا را می کارند اما بهترین بافت برای رویش بهتر کلزا، بافت متوسط می باشد.در خاک های سبک کلزا دچار کمبود آب و عناصر غذایی می شود و در خاک سنگین رشد و گسترش ریشه کاهش می یابد و در این نوع خاک بیشتر دچار خفگی و کمبود اکسیژن می گردد.

این گیاه زراعی زمینی را که حالت آب ماندگی دارد و در سطح زمین پس از بارندگی یا آبیاری به علت نفوذ ضعیف، آب جمع می شود نمی تواند تحمل کندو خیلی زود دچار زردی و پژمردگی می شود.پس برای کشت کلزابایستی مزرعه دارای زهکش خوب انتخاب شودواز کاشت کلزا در زمین دارای آب ماندگی ،حالت غرقاب و زهکش ضعیف خوداری گردد.

درجه اسیدی مناسب خاک برای کلزا 6-7 می باشد.

تحمل کلزا به خشکی از تحمل گندم و جو کمتر می باشد. بنابراین بایستی زمینی برای کشت انتخاب گرددکه ظرفیت زیادی در ذخیره سازی رطوبت در خاک داشته باشد و خاک های سبک ظرفیت کمی در ذخیره رطوبت در خاک دارند.زمین های مستعد تشکیل سله های سخت برای کشت کلزا مناسب نیستند چون در این نوع زمین ها کلزا یکنواخت و خوب سبز نمی شود.

تناوب زراعی

کلزا را می توان بعد از گندم ،جو،ذرت و برنج کاشت و با این گیاهان زراعی بیماری مشترک ندارد. اگر بقایای کاه کلش گندم نزدیک به زمان کاشت برگردانده شود و رطوبت زیاد در خاک فراهم شود از بقایای گندم موادی خارج می شود که از رشد ریشه های کوچک کلزا جلوگیری می کند.اما این بقایای گندم در مناطق خشک جهت ذخیره رطوبت درخاک و کاهش فرسایش آب و باد و حفظ بوته های جوان بسیار موثر هستند.

با بیشتر گیاهان زراعی دیگر کلزا بیماری مشترک ساقه و ریشه دارد.

شخم زدن

با شخم زدن باید شرایطی فراهم گردد که بذور کلزا سریع جوانه زده و سبزشوند وتراکم و سبز یکنواختی داشته باشد.شخم را باتوجه به رطوبت خاک زمانی باید زد که در سطح زمین دانه بندی خوب خاک با 30تا45در صد خاک دانه ریز و فقط به اندازه کافی کلوخه درشت برای جلوگیری از فرسایش خاک بوجود آید.

اگر خاک بستر بذر خیلی پودر و نرم باشد . این خاک می تواندرطوبت خود را از دست بدهد و خیلی زود سله می بندد.در خاکی هم که کلوخه ها درشت باشد بذر به خوبی با خاک تماس پیدا نمی کند و رطوبت خاک تلف می شود.

اگر زمین زراعی به چند بار شخم ودیسک زدن نیاز پیدا کرد در هرمرحله باید عمق شخم یا دیسک را کاهش داد تا مقدار رطوبت ذخیره شده درخاک کمتر نشود.

برخی نکات مهم در زراعت کلزا

کلزا را بایستی در زمینی کاشت که خاک حاصلخیز ، زهکشی خوب و جمعیت علف هرز کم داشته باشد.

در مزارعی که به علف های هرز هم خانواده با کلزا مانند تربچه وحشی و خردل وحشی آلودگی شدید دارند از کشت کلزا در آن زمین خود داری نمود.

به منظور جلوگیری از گسترش آفات و بیماریهای کلزا در زمین زراعی به مدت چهار سال گیاهان هم خانواده کلزا مانند کلم ، گل کلم و غیره کاشته نشده باشد.

از کاشت کلزا در زمین خیس و اشباع از رطوبت بایستی اجتناب نمود چون کلزا قادر به تحمل شرایط اشباع خاک به مدت طولانی نیست.

از بذور گواهی شده با کیفیت خوب و سازگار با منطقه برای کشت کلزا استفاده کنید.

بذور کلزا را با سموم قارچکش و حشره کش به منظور کنترل بیماریها و آفات گیاهچه قبل از کاشت ضد عفونی کنید.

جوانه زنی بذر و سبز شدن کلزا به یک بستر مناسب از نظر بافت و خاکدانه و استحکام نیاز دارد.

کلزا را می توان با ردبف کار غلات به فاصله های ردیف 15 تا 50 سانتی متر کاشت . مقدار بذر لازم برای کاشت ارقام زمستانی 5 تا 9 کیلوگرم و برای ارقام بهاره 4 تا 7 کیلوگرم در هکتار می باشد . معمولا" تراکم 160 بوته در متر مربع جمعیت گیاهی مطلوب و کافی می باشد.

عمق کاشت بذر در خاک های دارای سله بندی بایستی 5/0 تا 25/1 سانتی متر باشد. در خاک بافت شنی و بدون سله بندی می توان بذر کلزا را در عمق 5 سانتی متر نیز کاشت.

از ماله برای بهبود تماس بذر با خاک و بهتر سبز شدن کلزا پس از کاشت می توان استفاده نمود.

تاریخ کاشت در تولید کلزا اهمیت زیادی دارد چون روی عملکرد دانه کلزا تاثیر مستقیم می گذارد.

اگر کلزا در تاریخ مناسب کشت شود و با جوانه زنی و سبز شدن به موقع رشد و برگدهی کافی داشته باشد در برابر اثرات نامطلوب سرما ، گرما ، خسارت آفات و بیماریها بهتر مقاومت نموده و کمتر دچار تنش محیطی می شود.

کلزا در دمای بالای 10 درجه سانتی گراد خاک بسیار خوب سبز می شود.

با تغذیه کلزا با عناصر غذایی مختلف مخصوصا" ازت ، فسفر ، پتاسیم ، گوگرد و بور می توان به تولید مناسب یافت.

منابع : وبلاگ کشاورز تنها-سایت رویان