علل ریزش غنچه ، گل و قوزه پنبه

اغلب پدیده ریزش غنچه در مزارع پنبه دیده می شود. ممکن است چند عامل موجب ریزش غنچه های پنبه شوند که عبارتند از : تنش آب ، سایه اندازی ( آب و هوای ابری طولانی مدت ) ، کمبود عناصر غذایی ، دمای بالا ، تراکم زیاد بوته ها ، تشکیل قوزه زیاد و خسارت حشرات می باشد.

بعلاوه ، تشکیل سلول های زایشی در طول نمو غنچه به شرایط محیطی بسیار حساس هستند . رطوبت و دما ی بالا ، کمبود عناصر غذایی ( مخصوصا" بر ) می توانند مانع تولید سلول زایشی شوند که موجب عقیم شدن غنچه گردد که در نهایت ریزش غنچه را در پی خواهند داشت . این عقیمی ممکن است تعداد دانه در قوزه و هم چنین تعداد حفره در قوزه را کاهش دهد. گل و قوزه جوان پنبه نیز ممکن است به دلایل همان عوامل ریزش غنچه دچار ریزش شوند . بطور کلی ، بهر حال حساسیت غنچه ، گل و قوزه نسبت به ریزش می تواند مربوط به سن آنها نیز باشد . احتمال ریزش قوزه جوان در حال تشکیل بیشتر از قوزه از قبل تشکیل شده می باشد.

تغذیه پنبه با کلسیم

کلسیم عنصر غذایی ماکرو نقش های مهم درهر مرحله از رشد ونمو پنبه دارد.

کلسیم و رشد گیاهچه

وقنی بذر در محیطی دارای کلسیم پائین جوانه می زند ,در گیاهچه ها علائمی شبیه به علائم برخی از قارچ ها بوجود می آید.ریشه چه های این نوع گیاهچه ها ظاهر آب سوخته دارند و بافت آنها به طور سریع از بین می رود.در بسیاری موارد بافت ساقه دچار اضمحلال می گردد.این حالت به درستی کمبود کلسیم تشخیص داده می شود.بذر پنبه به طور قابل توجه مقدار کلسیم پائینی دارد و از این رو جذب کلسیم به مقدار کافی باید در مراحل بسیار اولیه چرخه زندگی برای اجتناب از کمبود کلسیم انجام شود.درگیاهچه های پنبه , جذب کلسیم را می توان 5 روز بعد از آبدارشدن بذر پنبه نمایان ساخت. برای تولید بوته های قوی بارده ,جذب کلسیم باید در طول چرخه کامل زندگی ادامه یابد.

در آزمایشاتی که در آنها بوته های 45 روز پنبه از محلول های کامل به محلول هایی با کمبود کلسیم انتقال یافتند , بوته ها در مدت 8روز بعد از انتقال دچار پژمرد گی دائمی شدند.در مقابل , بوته های مشابه به رشد خود دردوره های قابل ملاحظه ادامه دادند وحتی در شرایط انتقال به محلول هایی با کمبود های ازت یا پتاسیم قوزه تولید کردند. پژمردگی سریع بوته های دچار کمبود کلسیم را می توان به آسیب دیدن غشا سلول های ریشه های مربوط به جذب آب نسبت داد.کلسیم برای تمامیت وظیف مندی غشا های سلول ریشه , بخصوص پلاسما لما بسیار لازم است.از این رو کمبود کلسیم موجب آسیب دیدن غشا و عدم کارایی مکانیزم های جذب یون غذایی می شود.

بعلاوه , مشاهده فوق به الگوی انتقال کلسیم در گیاهان مربوط می شود. پس از جذب, کلسیم رو با بالادر داخل گیاه با جریان آب در اوند چوبی حرکت می کند. این حرکت قویا" تحت تاثیر عوامل مربوط به تعرق سریع می باشد.از این رو , افزایش شدت نور و دما و کاهش رطوبت نسبی موجب انتقال و تجمع کلسیم درقسمت های هوایی بوته های پنبه می گردد. به محض تثبیت کلسیم در برگها , کلسیم قادر به توزیع مجدد به اندام دیگرگیاه نیست. با استمرار تبیت کلسیم در بافت ها به تعرق بالا مربوط می گردد.تامین روزانه کلسیم قابل جذب از طریق ریشه برای داشتن رشد طبیعی بوته و نمو قوزه بسیار لازم می باشد.

هیدرات کربن ها و کلسیم

کلسیم برای انتقال هیدرات کربن هایی مهم می باشد که تامین کننده انرژی برای سلول های گیاه هستند.در بوته های پنبه دچار کمبود کلسیم, هیدرات های کربن به مقدار خیلی زیاد در برگ های پنبه تجمع می یابد. با توقف حرکت هیدرات های کربن از برگها , هیدرات های کربن ساقه ها و ریشه ها تا حد خیلی زیادی کاهش می یابد.با چنین کاهش تامین انرژی وظیفه طبیعی ریشه های دچار کمبود کلسیم ضعیف می گردد.

ازمایشاتی در مورد تاثیر کمبود کلسیم روی توزیع هیدرات کربن داخل بوته کامل پنبه انجام گرفت.انتقال ساکاروز کربن رادیواکتیو (ساکاروز 14) و انتقال کربن چهارده تثبیت شده با فتوسنتز همه موئد این نتیجه هستند که کلسیم نقش مهمی در انتقال هیدرات کربن دارد

کلسیم به اندازه کافی برای نموطبیعی دیواره سلول لازم می باشد. ریشه های پنبه کشت شده در محلول دارای سطوح بالا کلسیم سلول های بافت های اوندی تولید کردند که دیواره سلول قوی و ضخیم داشتند.در مقابل , سلول های حاصل از ریشه های بوته های کشت شده در غیاب کلسیم ضعیف و نازک هستند و به طور سریع همه صورت ظاهری ساختمان خود را از دست می دهند.محدودیت ضخیم شدن دیواره سلول های ثانوی می تواند به فقدان انتقال هیدرات کربن در بوته های دچار کمبود کلسیم مربوط گردد.

کلسیم و شوری

حدود 25 تا30 % اراضی آبی غرب ایالات متحده تحت تاثیر شوری می باشد. نشان داده شده است که کلسیم تا حدودی می تواند اثرات زیان آورغلظت های بالای نمک طعام روی رشد لوبیا چیتی را خنثی سازد. نتایج مشابه در مورد پنبه نیز بدست آمده است با وجود آنکه پنبه تحمل خیلی بیشتری به نمک نسبت به لوبیا ها دارد.با افزایش شوری , نیاز به کلسیم برای تولید حداکثر رشد ریشه افزایش یافت.در ازمایشات کشت در شن ,رویش بوته های پنبه تحت شرایط نمک بالا و کلسیم پائین علائم هم خسارت نمک وهم کمبود کلیسم را نشان دادند.سوختگی در نوک و حاشیه برگ , نمونه علائم خسارت نمک مشهود بود و اضمحلال دمبرگ , نشانه کمبود کلسیم پیدا بود.سایر بوته های کشت شده در همان سطح پائین کلسیم اما در غیاب شوری ظاهر طبیعی داشتند.از این رو ممکن است نمک طعام زیاد ممکن است موجب القاء علائم کمبود کلسیم تحت شرایط تامین خیلی کم کلسیم گردد.با سطوح بالای کلرورسدیم ,افزایش کلسیم اثر مفید خیلی زیاد روی ظاهر گیاه داشت و موجب 80%افزایش در وزن خشک اندام رویشی گردید.با این نتایج ] میتوان نتیجه گرفت که در دامنه برخی محدودیت ها با فزایش عرضه کلسیم معمولا"تحمل پنبه به نمک افزایش می یابد.

باردهی

کلسیم در بار دهی پنبه مهم است.اندازه گیری های شاخص باردهی (وزن خشک قوزه ها به وزن خشک برگها +ساقه ها )برای نشان دادن کارایی تولید هر بوته تحت مجموعه متعادل شرایط به کار می رود.در یک ازمایش که بوته های 45 روزه از محلول های کامل به محلول هایی با کلسیم پائین انتقال یافت , قوزه دهی پنبه متوقف گردید.اندازه گیری های شاخص قوزه دهی به عمل آمده در مورد بوته های 45 روزه , در مورد شاهد و بوته های دچار کمبود کلسیم به ترتیب 89/0و06/0 بود.در ازمایشات دیگر , بوته های پنبه کشت شده در سطوح مختلف کلسیم , با هر بار افزایش مقدار مصرف کلسیم شاخص قوزه دهی نیز افزایش یافت.

کود مایع تقویتی کلسان تولیدی شرکت گل سم با داشتن مقدار کلسیم قابل توجه می تواند برای رفع کمبود مفید باشد.

منبع : پایگاه تخصصی دانش کشاورزی