*توجه *توجه برای مشاهده مطلب و یا دانلود فایل مورد نظر خود به پایین همین پست مراجعه گردد
«در شرایطی که در شهرهای بزرگ تمام اولویت ها و ساختارهای طبیعی قربانی تردد و ساخت و سازهای شهری می شوند باید این وضعیت را به گونه ای جبران کرد.»
گسترش شهرنشینی، نیاز به افزایش فضاهای مسکونی و معابر و ساخت و سازهای غیراصولی به تدریج موجب کاهش فضای سبز و محیط های طبیعی در جوامع شهری شده است. با توجه به اهمیت و لزوم وجود فضای سبز در سلامت جسم و روان افراد، در چند سال اخیر راهکارهای متفاوتی برای جبران کمبود این فضاها در کشورهای مختلف در اصول شهرسازی و مهندسی سازه ها اندیشیده شده است. یکی از این راهکارها که مدتی است در کشور ما نیز مورد توجه قرار گرفته، ایجاد فضای سبز روی بام ها یا بام سبز (roofgarden) است که البته هنوز تا عملی شدن و همه گیری راه زیادی مانده است.
گیاهان نقشی اساسی در تصفیه هوا و حفظ منابع و جلوگیری از سیلاب دارند .علاوه بر این آنها نقش انکار ناپذیری در آرامش بخشی به انسان و ارضای حس زیبایی شناسانه ایفا می کنند .آوردن گیاهان به بام یعنی ایجاد محیطی سبز، زیبا و نیمه عمومی (مشاع) برای ساکنین آن ساختمان .به این ترتیب کیفیت زندگی (یعنی احساس رضایت از محیط) بالا می رود.
جالب است بدانید هر متر مربع فضای سبز، در سال حدود نیم کیلوگرم از آلودگی های معلق در هوا را گرفته و تصفیه می نماید .
بام سبز چیست؟
بام سبز، بام ساختمانی است که تمام یا قسمتی از آن با گیاهانی که بر روی یک لایه ضد آب کاشته شده باشند، پوشانده شده است. این بام ممکن است شامل لایه‌های دیگر مانند حصار ریشه، زهکشی و یا سیستم آبیاری باشد. واژه‌ی سبز به مسئله‌ی محیط زیست اشاره می‌کند و شامل بام‌هایی نمی‌شود که تنها رنگ آنها سبز باشد.
تاریخچه کاربرد
بامهای سبز مدرن که از سیستم لایه‌های پیش ساخته تشکیل می‌شوند، نسبتا پدیده‌ای نو می‌باشند. این نوع بام‌ها در دهه 1960 در آلمان توسعه و به بسیاری از کشورهای اروپا گسترش یافتند. بر اساس برآوردهای موجود، امروزه حدود 10 درصد از کل بامهای آلمان، بام سبز هستند. ایالت متحده نیز بامهای سبز قابل توجهی دارد، اما تعداد آنها به اندازه اروپا نیست.
مشخصات بامهای سبز :
بام سبز از گیاهان ،گلها و مسیرهای گردشی ایجاد شده است و به شما امکان گردش ،تماشا و نظاره باغ و پرورش گیاهان دلخواهتان را می دهد. این باغ از 3 قسمت تشکیل شده است :
قسمت اول لایه های مورد نیاز برای حفظ آب در درون خود و جلوگیری از سرایت آن به عرشه بام است که شامل 3 لایه است.
قسمت دوم لایه محافظت کننده خاک است که از شسته شدن خاک در طول آبیاری جلوگیری می کند.
قسمت سوم خاک و گیاهان باغ است که بر روی لایه های قبلی قرار می گیرد .
انواع بامهای سبـــز
بامهای سبز می‌توانند در انواع متمرکز و فشرده، نیمه متمرکز و گسترده یا وسیع بسته به عمق متوسط کشت و میزان تاسیسات مورد نیاز طبقه‌بندی شوند.
بامهای سنتی سبز که نیازمند عمق متعارفی از خاک برای رشد گیاهان حجیم و چمن معمولی هستند، به‌عنوان بامهای سبز متمرکز مطرحند. این نوع بام‌ها نیازمند آبیاری، کوددهی و سایر مراقبت‌ها می‌باشند.
در مقابل، بامهای سبز وسیع یا گسترده، به عنوان سیستم‌های خودنگهدار در نظر گرفته شده و به حداقل تاسیسات نگهداری، شاید تنها یک‌بار در سال هرس یا کوددهی برای افزایش رشد گیاهان، نیاز دارند. این نوع از بامهای سبز می‌توانند در لایه بسیار نازکی از خاک که اغلب از کودهای آلی با فرمول ویژه استفاده می‌شود، قرار گیرند. بدین ترتیب بامهای متمرکز، محیط کشت ژرف و عمیقی دارند و در دسترس هستند و می‌توانند به عنوان یک فضای باز در نظر گرفته شوند. مثالی از یک بام سبز متمرکز، بام مرکز Manulife است که در بالای یک پارکینگ قرار گرفته است. بام سبز 25 ساله‌ای که در جای مناسبی با درختان بالغ و تنومندش، مستقر شده است.
در مقابل، بام سبز گسترده، محیط کشت سطحی و کم‌عمقی دارد و معمولاً قسمتی از یک سیستم بامی و قسمتی از ساختار ساختمان سبز می‌باشد. یک بام سبز گسترده به طور کلی در دسترس و مورد استفاده کارکردی نیست. بام شرکت Mountain Equipment نمونه‌ای از یک بام سبز گسترده می‌باشد که در سال 1998 ساخته شد.
طبقه‌بندی دیگر در خصوص بامهای مسطح و شیبدار است. بامهای سبز شیبدار، مشخصه برجسته بسیاری از ساختمان‌های اسکاندیناویایی هستند که نیازمند طراحی ساده‌تری در قیاس با بامهای تخت می‌باشند. چرا که شیب بام کاهش خطر نفوذ آب از طریق سازه بام را با استفاده از لایه‌های آب‌بندی و زهکشی کمتری نسبت به بام تخت موجب می‌شود.
چه گیاهانی مناسب اند؟
«در سیستم بام سبز نیاز به گیاهان با رشد سریع نداریم زیرا در این محیط گیاهانی بیشتر کاربرد دارند که ارتفاع آنها از لبه های محافظ بام چندان بلندتر نباشد تا در مقابل باد مقاومت بیشتری داشته باشند. لبه های محفاظ بام در این مورد به عنوان یک بادگیر طبیعی عمل می کنند و جلوی آسیب رساندن باد به گیاهان را می گیرند. نکته دیگری هم که در خصوص گیاهان مورد استفاده در بام سبز بسیار اهمیت دارد، استفاده از گیاهانی است که نیاز کمتری به آب و آبیاری داشته باشند».
«از لحاظ اکولوژیکی درختان تاثیر بیشتری بر محیط دارند، به خصوص اینکه اقلیم کشورها به گونه ای است که نیاز به سایه داریم ولی در عین حال باید این نکته را هم در نظر بگیریم که کاشت درختان مرتفع روی بناهای کوتاه از لحاظ زیبایی شناسی چندان جالب نیست و این نوع پوشش گیاهی بیشتر برای بناهایی با ارتفاع زیاد مثل بنای کتابخانه ملی مناسب است ولی در کل گیاهانی برای پوشش گیاهی بام سبز مناسب تلقی می شوند که دارای چند ویژگی باشند: به آب نیاز چندانی نداشته باشند، در برابر تغییرات جوی مثل سرما و گرما مقاوم باشند، نیاز به مراقبت و نگهداری کمی داشته باشند و در برابر نور خورشید مقاوم باشند».
چه گیاهانی را انتخاب نکنیم؟
«در مورد بام سبز باید از گیاهانی استفاده کرد که سیستم ریشه ای آنها به بنا صدمه نزند. استفاده از برخی از گیاهان مناطق کوهستانی که سیستم ریشه ای قوی ای دارند می تواند موجب تخریب تدریجی بنا و وارد آمدن صدمات به آن شود. مثلا گیاهان سوزنی برگ به دلیل اینکه دارای ریشه عمودی هستند، نیاز به عمق بیشتری دارند و به همین دلیل از میان شکاف های کوچک موجود در بنا هم عبور می کنند و باعث تخریب تدریجی آن می شوند ولی اگر انتخاب گیاهان و مسایل فنی در این مورد به خوبی اجرا شود، به دلیل وجود تکنولوژی این کار در کشور، مشکل چندانی برای بنا به وجود نخواهد آمد».
«اگر چه پیش از ایجاد فضای سبز روی بام، سطح بام کاملا ایزوله می شود ولی باید به این نکته توجه داشت که کاشت گیاهان نامناسب حتی در کنار بنا، می تواند به آن آسیب برساند و پیش از کاشت، حتما باید در این زمینه کار کارشناسی صورت گیرد».
مزایا
• تامین فضایی سازگار و مطبوع برای کاربران ساختمان
• امکان پرورش میوه، سبزی و گل‌های مختلف
• کاهش بار گرمایش (با افزودن توده و لایه عایق حرارتی) و سرمایش بنا (از طریق سرمایش تبخیری) به ویژه اگر به صورت شیشه‌ای بوده و به‌عنوان گلخانه و یا سیستم گرمایش غیرفعال خورشیدی عمل نماید. بر اساس پژوهشی که در سال 2005 توسط دانشگاه تورنتو انجام یافت، نشان داده شد که بامهای سبز می‌توانند اتلاف گرمایش و مصرف انرژی را در زمستان به مقدار قابل توجهی کاهش دهند.
• کاهش اثرات گرمایش و تغییرات آب و هوایی شهری
• افزایش محدوده زندگی (بامهای سبز می‌توانند به عنوان فضای تفریح و استراحت مورد استفاده قرار گیرند.)
• کاهش سیلاب
• تصفیه هوا و کاهش CO2 هوا
• کاهش و تعدیل شدت صداهایی که وارد ساختمان می‌شوند.
• افزایش زیستگاه جانداران در مناطق مسکونی
• بهبود مناظر اطراف ساختمان با فراهم کردن یک فضای سبز زیبا
• بالا بردن طول عمر غشای بام (دو یا سه بار بیشتر) با محافظت از آن در برابر اشعات UV مضر و صدمات آب و هوایی
• افزایش ارزش ملک
معایب
برخی پیامدهای منفی استفاده از بامهای سبز به شرح زیر است:
• نیاز به تقویت سازه بامهای موجود برای استقرار بام سبز
• در برخی موارد، تطبیق طراحی این بام‌ها با شرایط اقلیمی منطقه کاری دشوار است.
• بامهای سبز همچنین نیازمند معیارهای سازهای قابل قبول می‌باشند. بسیاری از بامهای موجود، به دلیل بار وزن ملزومات خاک و گیاهان برای دارا بودن بام سبز مناسب نیستند. در این بین یک دال بتنی در تبدیل به بام سبز بسیار کاراتر از دال‌های چوبی یا فلزی است.
در ساخت انواع مختلف بام سبز استفاده از خاک لیکا (دانه رس منبسط شده) به جای خاک معمولی پیشنهاد می‌گردد
بام سبز ،
مشخصات مدیر وبسایت
عناوین یادداشتهای وبلاگ
بایگانی آرشیو ماهانه وبسایت
کلمات کلیدی وبسایت
