*توجه *توجه برای مشاهده مطلب و یا دانلود فایل مورد نظر خود به پایین همین پست مراجعه گردد
وضعیت خشکسالی ایران از ابتدای مهر تا پایان بهمن ماه 1390 :
نتایج پایش و تحلیل خشکسالی پس از گذشت 5 ماه از ابتدای سال آبی 91-90 نشان می دهد علی رغم بارش های قابل توجه در ماه های آبان و آذر هنوز بسیاری از مناطق کشور در شرایط خشکسالی با شدت های مختلف بسر می برند. در نگاه کلی آمار ایستگاه های هواشناسی نیمه شمالی کشور، افزایش بارش و نیمه جنوبی کاهش بارش نسبت به میانگین دراز مدت را نشان می دهند. گرچه شاهد سیطره خشکسالی در بیش از نیمی از کشور می باشیم ولی در مقایسه با سال آبی گذشته وضعیت خشکسالی بهبود یافته است؛ اگرچه کماکان متوسط وزنی بارش در کل کشور نشان از کاهش بارش به میزان حدود 8 درصد دارد. با امید به تدوام نزول بارش درماه های آینده و بهاری سرسبز، نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل نقشه ها در بهمن ماه به شرح ذیل می باشد:
نمودار شماره 1 نشان می دهد در بهمن ماه، ایران با 4 کلاس خشکسالی و 4 کلاس ترسالی مواجه است. خشکسالی بسیار شدید که در حدود 21.3 درصد از مساحت کشور را در برگرفته، بیشترین مساحت را در بین کلاس های خشکسالی به خود اختصاص می دهد و از نظر موقعیت مکانی از کرانه های خلیج فارس آغاز گشته و پس از در برگرفتن شهرستان های اهواز و ایرانشهر و بخش های وسیعی از استان های یزد و کرمان در بخش جنوبی رباط پشت بادام خاتمه می یابد. خشکسالی متوسط با در برگرفتن مساحتی در حدود 19 درصد از کشور به صورت نواری خشکسالی بسیار شدید و شدید را در برگرفته و از ایوان آغاز گشته و با گذر از بخش های مرکزی استان فارس، بخش شمال و شمال غربی استان یزد و بخش جنوبی استان خراسان در گوشه جنوب شرقی کشور خاتمه می یابد. خشکسالی خفیف که در حدود 15.5 درصد از مساحت کشور را به خود اختصاص داده است به صورت کمربندی بخش شمال غربی را به شرق پیوند می دهد و در شهرستان های زهک و زابل پایان می یابد و در آخر، خشکسالی شدید کمترین درصد مساحت خشکسالی را شامل شده به طوری که در حدود 7 درصد از مساحت ایران در این طبقه جای گرفته و همانند نواری باریک در اطراف خشکسالی بسیار شدید می باشد و بیشترین مساحت آن در استان خوزستان دیده می شود. با استمرار بارش ها در اقصی نقاط کشور در این ماه نیز شاهد ترسالی بوده ایم. سهم ترسالی خفیف با اختلاف جزئی نسبت به ترسالی متوسط از کلاس های دیگر ترسالی بیشتر بوده است و در حدود 11.3 درصد از مساحت ایران را به خود اختصاص می دهد و بیشتر در بخش های مرکزی ایران این کلاس ترسالی ملاحظه می شود، همچنین ترسالی متوسط با دربرگرفتن 10.8 درصد در امتداد ترسالی خفیف کشیده شده است. ترسالی بسیار شدید و شدید با مساحتی تقریباً برابر که به ترتیب عبارت است از 7.35 و 7 درصد در مجموع به صورت نواری ازشمال شرقی ترین نقطه کشور به سمت استان تهران کشیده شده، به طوری که ترسالی شدید، ترسالی بسیار شدید را در برگرفته است.
از نکات قابل توجه ویژگی های بارشی طی این مدت که در نمودار شماره 1 بخوبی نمایش داده شده، این است که در برخی مناطق تاکنون بارشی نازل نشده در صورتیکه در برخی مناطق دیگر کشور بارش در حجم قابل ملاحظه ای بوده و به عبارت دیگر در برخی نقاط کشور کماکان خشکسالی تهدید کننده می باشد و بحران خشکسالی در کشور فراتر از ریزش بارش هایی در این حجم است. بنابراین نمی توان به امید تداوم ریزش در کشور در آینده بود و بیمه نمودن منابع آبی در درازمدت، نیازمند راهکارهای علمی و عملی و همکاری های منسجم است.
خلاصه وضعیت خشکسالی ایران از مهرماه تا پایان بهمن ماه 1390
- مجموع بارندگی ایران تا پایان بهمن ماه در سال آبی جاری: 124.7 میلی‌متر
- مجموع بارندگی دراز مدت ایران در این دوره: 135.2 میلی متر
- درصد کاهش بارندگی نسبت به دوره آماری بلند مدت: 7.7 درصد
- بالاترین درصد خشکسالی: ایستگاه های سینوپتیک جیرفت با 97.5 درصد کاهش بارش نسبت به میانگین درازمدت
- بالاترین افزایش بارش: ایستگاه اصفهان با 115درصد افزایش بارندگی نسبت به میانگین درازمدت.
*توجه *توجه برای مشاهده مطلب و یا دانلود فایل مورد نظر خود به پایین همین پست مراجعه گردد
تحلیلی بر بارش مهر تا پایان خرداد 1390 در کشور:
2_1_ درصد بارندگی مهر تا پایان خرداد 1390 نسبت به میانگین طولانی مدت:
براساس بارش مهر تا پایان خرداد 1390 در ایستگاه‌های سینوپتیک کشور، وضعیت بارش برای استان‌های مختلف کشور بررسی و تجزیه و تحلیل گردیده است. همانطور که از نمودار(1) مشاهده می‌شود در دوره زمانی مزبور، بجز استان‌های آذربایجان غربی، سیستان و‌بلوچستان، گیلان، قزوین و همدان تمامی استان‌های کشور از بارندگی کمتر از میانگین طولانی‌مدت برخوردار شده‌اند. همانوطر که مشاهده می‌شود در این بازه زمانی هیچ استانی با بارش کمتر از 50 درصد میانگین طولانی مدت وجود ندارد.
نمودار1:استان‌های با بارش کمتر از طولانی‌مدت (مهر تا پایان خرداد 1390)
2_ 2_ درصد بارندگی مهر تا پایان خرداد 1390نسبت به سال گذشته:
همانطور که از نمودار (2) مشاهده می‌شود در مقایسه درصد بارندگی مهر تا پایان خرداد 1390 با دوره مشابه آبی سال گذشته، به جز استان‌های فارس، قم، کرمان، کهکیلویه و بویراحمد، گیلان و هرمزگان تمامی استان‌های کشور کاهش بارندگی داشته‌اند ( نمودار2). براساس بارش ثبت شده در ایستگاه‌های سینوپتیک کشور در دوره زمانی مهر تا پایان خرداد 1390، به جز تعداد معدودذی از استان‌ها، اکثر نقاط کشور با کاهش بارندگی نسبت به میانگین طولانی مدت و همچنین دوره مشابه سال آبی گذشته مواجه بوده‌اند و لذا لازم است در مناطق مختلف با توجه به شرایط محلی اقدامات و برنامه‌ریزی‌های مناسبی مبنی بر ذخیره سازی آب و استفاده بهینه آن صورت پذیرد.
نمودار2 :استان‌های با بارش کمتر از سال گذشته در مقایسه با مدت زمان مشابه(مهر تا پایان خرداد 1390 )
*توجه *توجه برای مشاهده مطلب و یا دانلود فایل مورد نظر خود به پایین همین پست مراجعه گردد
مقدمه
خشکسالی یکی از بلایای طبیعی می‌باشد که خشارات زیادی به زندگی انسان و اکوسیستم‌های طبیعی وارد می‌آورد و بعنوان یک ناهنجاری اقلیمی، یکی از مخربترین پدیده‌های آب و هوایی محسوب می‌گردد و تقریبا در همه رژیم‌های اقلیمی دیده می‌شود. این پدیده خزنده طبیعی پیامدهای زیانبار و پرهزینه‌ای را بر منطقه تحت نفوذ خود بر جای می‌گذارد. با توجه به قرار گرفتن ایران در کمربند خشک و نیمه خشک دنیا هیچ منطقه‌ای از کشور از این پدیده در امان نیست و به نسبت موقعیت طبیعی خود تاثیرات این پدیده مخرب را تجربه می نماید. لذا بروز خشکسالی‌های شدید و گسترده در کشور ممکن است آسیب‌های بسیاری را هر ساله بر پیکره اقتصادی بخشی از کشور تحمیل کند.
بررسی و شناخت ویژگی‌های پدیده خشکسالی یکی از نیازهای اساسی در مطالعه منابع آب و برنامه‌ریزی‌های محیطی می‌باشد. امروزه یکی از مهمترین مسائل روز جامعه نگرش نو و پایدار به منابع آب و برنامه‌ریزی آن است، تا بتوان پدیده خشکسالی و کم‌آبی را بهتر شناخت و اثرات اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی آن را بررسی کرده و برای مدیریت آن برنامه‌ریز اصولی انجام داد. با توجه به این که وزارت جهاد کشاورزی متولی فعالیت‌های منابع طبیعی وکشاورزی در کشور بوده و بخش بزرگی از اقتصاد کشور به این وزارتخانه مربوط می‌باشد، بیشترین خسات‌های ناشی از خشکسالی نیز متوجه آن است. از این رو برای کاهش آسیب‌های برآمده از پدیده خشکسالی باید برنامه‌های مختلف پایش و پیش بینی خشکسالی در دستور کار قرار گیرد. بدین منظور و براساس آمار موجود از وضعیت بارش در کشور (دریافت شده از سازمان هواشناسی) وضعیت خشکسالی برای مهر تا پایان خرداد ماه 1390 در تمام استان‌های کشور با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده() مورد ارزیابی قرا گرفته و نتایج آن با مدت زمان مشابه سال آبی گذشته نیز مورد مقایسه قرار گرفته است.
*توجه *توجه برای مشاهده مطلب و یا دانلود فایل مورد نظر خود به پایین همین پست مراجعه گردد
| وضعیت خشکسالی کشور طی سال زراعی 90_1389_ بخش دوم |
| گزارش وضعیت خشکسالی کشور طی سال 90_1389 - گزارش وضعیت خشکسالی کشور طی سال 90_1389 |
| نوشته شده توسط کاربر |
| شنبه 26 شهریور 1390 ساعت 11:10 |
|
از طرف دیگر همانگونه که در ابتدا به آن اشاره گردید پدیده خشکسالی از دیدگاه‌های دیگری نیز قابل بررسی و ارزیابی است که از جمله آن‌ها بررسی آخرین وضعیت آسیب‌پذیری بخش‌های کشاورزی و آب می‌باشد. نقشه شماره (2) پهنه‌بندی کشور براساس شاخص آسیب‌پذیری هواشناسی کشاورزی می‌باشد.
همانگونه که در این نقشه ملاحظه می‌گردد از دیدگاه آسیب‌پذیری هواشناسی کشاورزی مناطقی از کشور شامل استان‌های خوزستان، چهارمحال‌و بختیاری، جنوب اصفهان، یزد و خراسان جنوبی از جمله مناطقی هستند که از درجه آسیب‌پذیری بالایی در مقایسه با سایر مناطق کشور برخوردارند. لازم به ذکر است که این نقشه بیانگر کل دوره 9 ماهه بوده و خشکسالی رخ داده در پاییز سال زراعی جاری بدلیل تعدیل شدن توسط بارش‌های زمستانه نشان داده نشده است. کمبود بارش و شدت خشکسالی پاییزه که تقریبا همه استان‌های کشور با آن درگیر بوده و پیامدهای بسیاری بویژه در بخش کشاورزی داشته، را می‌توان براساس میانگین درصد مساحت تحت تاثیر و شدت خشکسالی با بازه زمانی ماهانه (جدول شماره 2) بیان نمود. از سوی دیگر چنانچه بخواهیم موضوع خشکسالی کشور را صرفا از دیدگاه منابع آب (اعم از آب‌های جاری، زیرزمینی و ذخایر سدهای کشور) مورد بررسی قرار دهیم ضمن بهره‌گیری از اطلاعات شرکت مدیریت منابع آب کشور (وابسته به وزارت نیرو) و مراجعه به شاخص‌های تهیه شده توسط آن شرکت در خصوص درجه آسیب‌پذیری استان‌های کشور در 9 ماهه ابتدایی سال زراعی جاری می‌توان پهنه‌بندی زیر را ارائه نمود.
که براساس این نقشه نیز بخش‌هایی از استان‌های اصفهان، چهارمحال و بختیاری، فارس، بوشهر، یزد کهکیلویه و بویراحمد، گلستان و همچنین لکه‌هایی از استان‌های خراسان جنوبی و ایلام از خشکسالی هیدرولوژیکی رنج می‌برند. همانگونه که مشاهده می‌گردد شاخص‌های مختلفی برای پایش خشکسالی از جنبه‌های گوناگون نظیر هواشناسی، کشاورزی، آبشناسی براساس پارامترها و متغیرهایی مانند بارش، دما، باد، رطوبت خاک، دبی رودخانه‌ها و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما آنچه قابل ذکر است اینکه در حال حاضر شاخص جامعی وجود ندارد که همه ابعاد خشکسالی‌ها را ارزیابی قرار دهد و مشخص کند بنابراین بطور کامل نمی‌توان پیامدهای خشکسالی‌ها در نواحی یا استان‌های مختلف را با یک شاخص نشان داد ولی می‌توان تلفیقی از نقشه‌های آسیب پذیری خشکسالی در کشور را از جنبه‌های سه‌گانه مذکور ارائه نمود بطوری که شمایی کلی از وضعیت خشکسالی در کشور را با در نظر گرفتن هر سه جنبه مطالعات هواشناسی، کشاورزی و منابع آب برای کل دوره در اختیار قرار گیرد. قابل توجه است که برای آسیب‌پذیری بخش کشاورزی باید دوره‌های کوتاه مدت (هفته تا ماه) در نقاط مختلف با توجه به نوع محصولات و نیاز آبی آن‌ها در نظر گرفته شود. |
*توجه *توجه برای مشاهده مطلب و یا دانلود فایل مورد نظر خود به پایین همین پست مراجعه گردد
نتیجه‌گیری
بررسی و تجزیه و تحلیل داده‌های موجود و نقشه‌ها و نمودارهای تهیه شده با استفاده از شاخص درصد بارندگی نسبت به میانگین طولانی مدت برای دوره آماری مهر تا پایان خرداد 1390 در استان‌ها و مناطق مختلف کشور نشانگر این است که میزان بارندگی در دوره مزبور در بخش‌های وسیعی از مناطق کشور نسبت به میانگین طولانی مدت و همچنین در مقایسه با دوره مشابه سال آبی گذشته متغیی بوده و بجز هفت استان در بقیه استان‌ها در سطح کشور کاهش داشته است. بویژه استان‌های آذربایجان شرقی، اردبیل ، کرمانشاه، اصفهان، چهرمحال و بختیاری، بوشهر، قزوین، همدان و یزد بیشترین مقدار کاهش را نشان می‌دهند.
با مشاهده نقشه‌ها و بررسی شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و همچنین شاخص درصدی از نرمال (PN) مشاهده می‌شود که در دوره مهر تا پایان خرداد 1390 گستره وسیعی از کشور، بخصوص نیمه غربی، مرکز و شمال‌شرق کشور، در وضعیت خشکسالی بسیار شدید تا متوسط(ضعیف) قرار دارد و در مقایسه با دوره مشابه سال آبی گذشته، خشکسالی در بعضی مناطق بخصوص مرکز، جنوب غرب و باریکه‌ای از کناره‌های دریای عمان شدت و نمود بیشتری یافته است. با توجه به اینکه میزان بارندگی در کشور به حد میانگین طولانی‌مدت آن در اکثر مناطق نرسیده، لذا انجام برنامه‌ریزی دقیق و مستمر و تشکیل ستادهای مدیریت بحران در استان‌های واقع در گستره‌های خشکسالی فوق الذکر بمنظور مدیریت منابع آب ضروری به نظر می‌رسد تا بخش‌های مختلف کشاورزی توانایی رویارویی با شرایط بحرانی و حاد را در سال آبی 90_1389 داشته باشند.
با توجه به استمرار شرایط خشکسالی در سال جاری و اثرات سال‌های پیشین شایسته است در مناطق و استان‌های مختلف با توجه به شرایط محلی اقدامات و برنامه‌ریزی‌های مناسبی مبنی بر ذخیره‌سازی آب و ترویج هر چه بیشتر فرهنگ استفاده مطلوب آن صورت پذیرد. و چون در حال حاضر بخش کشاورزی بیشترین متقاضی و مصرف کننده آب در سطح کشور می‌باشد، لذا برنامه‌ریزی و اجرای این برنامه‌ها مستلزم دستورالعمل اجرایی مناسب و بروز از طرف وزارتخانه و اجرای آن بوسیله سازمان جهادکشاورزی استان‌ها و شهرستان‌ها در راستای افزایش بهره‌وری و کاهش اثرات خشکسالی و کم آبی می‌باشد.
مشخصات مدیر وبسایت
عناوین یادداشتهای وبلاگ
بایگانی آرشیو ماهانه وبسایت
کلمات کلیدی وبسایت
